خواص وفوائد میوه ها وسبزیها وآجیل درسلامتی انسان بخصوص دردوران بارداری

 

 

آنچه در تغذیه خانم‌های باردار اهمیت دارد رعایت تنوع و تعادل در مصرف مواد غذایی است.   در ماه‌های اول بارداری حالت تهوع و استفراغ برای شما مشکلاتی ایجاد می‌کند، سعی کنید رژیم متعادلی داشته باشید و ویتامین‌های مورد نیاز دوران بارداری را دریافت کنید.

روزانه ۵ تا ۷ نوبت میوه و سبزی تازه

مصرف میوه در دوران بارداری بسیار مهم است. همان‌طور که علم تغذیه علم تعادل است در مورد میوه‌ها نمی‌توان گفت کدام میوه برتری خاصی نسبت به دیگری دارد. توصیه می‌شود خانم باردار به صورت متنوع از تمام میوه‌های فصل استفاده کند و در طول روز ۵ تا ۷ نوبت میوه‌ و ‌سبزی‌های تازه و صیفی‌جات به صورت متنوع مصرف كند. در فصل تابستان میوه‌های مختلفی وجود دارد مانند هلو، شلیل، زردآلو، گوجه‌سبز، توت فرنگی و.... می‌توان از این میوه‌ها به طور متعادل در میان وعده‌های مختلف استفاده کنید. همانطور که گفته شد میوه‌ها نسبت به هم بهتر یا بد‌تر نیستند و باید به میزان لازم از تمام میوه‌های فصل و سبزی‌ها استفاده کرد.
تلاش کنید تا بیشتر از سبزی های با برگ سبز و خام استفاده کنید تا اسید فولیک و ویتامین C آن از بین نرود. سبزی ها را با دقت کافی بشویید. بهتر است سبزی ها را هنگامی که تازه هستند میل کنید و پس از خرد کردن بپزید. بخارپز کردن بهترین روش است. با این کار ارزش غذایی آن ها حفظ می شود. سبزی ها را با آب کم بپزید و از آب آن نیز استفاده نمایید. بهتر است سیب زمینی را با دقت بشویید و با پوست بپزید و با پوست میل کنید. از قرارگرفتن سبزی ها در معرض نور خورشید و یا هوا پیش گیری نمایید و تا حد امکان آن ها را طولانی مدت نپزید. مثلا سبزی سوپ و آش را ۲۰ دقیقه پیش از برداشتن قابلمه از اجاق، اضافه کنید تا خواص آن نگه داری شود. توت خشک، کشمش و انجیر خشک از میوه های خشک بسیار با ارزش هستند که بهتر است آن ها را به عنوان میان وعده در برنامه تان بگنجانید.

آناناس:عصاره میوه نرسیده آن مسهل است ولی خانمهای باردار نباید استفاده کنند.

انار:

۱-خانمهای حامله اگر در دوران حاملگی رب انار بخورند ویار آنها از بین می رود.

۲-کسانی که می خواهند نوزادی زیبا داشته باشند در دوران حاملگی در فواصل غذا و ظهر و شب انار بخورند.

انگور:

۱-میوه خوبی برای خانمهای حامله است و از خطر سقط جنین جلوگیری می کند.

۲-خانمهای شیرده اگر انگور بخورند شیر آنها زیاد،مقوی و مغذی برای کودک خواهد بود.

بادام زمینی:خانمهای حامله روزانه بین ۱۰ تا ۱۵ دانه بادام زمینی بخورند.

به:

۱-اگر خانمهای باردار به بخورند مانع سقط جنین آنها می شود.بخاطر همین کسانی که دچار سقط مکرر هستند بهتر است کمپوت یا شربت به مصرف کنند.

۲- به عرق بدن را خوشبو می کند،مخصوصا خانمهای حامله اگر به بخورند عرق کودک آنها خیلی خوشبو است.

۳-به از ویار خانم های حامله جلوگیری می کند.

پرتقال:مادرانی که نمی خواهند کودکانشان دچار راشیتیسم و کمبود ویتامین ث شوند در دوران بارداری پرتقال را فراموش نکنند و به کودک هم پرتقال برسانند.

پسته:

۱-ایرانیان قدیم می گفتند اگر کسی پسر می خواهد باید پسته بخورد.

۲-در خوردن پسته افراط نشود،مخصوصا خانمهای حامله چون باعث زردی کودک می شود.

تمرهندی:خانم هایی که حامله هستند از خوردن تمرهندی خودداری کنند.

تمشک:دم کرده برگ آن برای خانم هایی که بچه صسقط کرده اند و از بین بردن دردهای زایمانی بسیار مفید است(۵ گرم در ۱۵۰ سی سی آب جوش دم کرده)به مدت ۱۵ دقیقه.

توت فرنگی:

۱-توت فرنگی برای خانمهای حامله بسیار مفید است.

۲- کسانی که پسر می خواهند اگر در ماه های اول بارداری توت فرنگی بخورند نوزاد آنها پسر خواهد شد.

خربزه:اگر خانمهای حامله در ماههای اول از خربزه استفاده کنند امکان دارد که نوزاد آنها پسر شود در هر صورت زیبا خواهد شد.

زرد آلو:برای خانمهای حامله به عنوان عصرانه بسیار مفید است.

زرشک:خانمهای حامله زرشک سعی کنند بسیار کم بخورند.

سیب:

۱-خانمهای آبستنی که ویار دارند سیب را رنده نموده وبا کمی عسل میل نمایند.

۲-اگر می خواهید کودکی قشنگ داشته باشید سیب بخورید.سیب را رنده با عسل مخلوط و میل نمایید.

۳-گفته شده هر که نازاست اگر ۷ روز ،روزی ۱ کیلو سیب میل کند درمان شود.

۴-اگر پسر می خواهید در ماه های اول بارداری سیب بخورید.

هلو:

۱-خوردن هلو زایمان را آسان می کند.

۲-خانمهای حامله از خوردن شکوفه هلو خودداری کنند.

فندق:خانمهایی که حامله اند رویزی ۵ دانه فندق میل کنند.

لیمو ترش:برای خانمهای بارداری که استفراغ می کنند می توانند از شربت لیمو با عسل استفاده کنند.در دوران آبستنی اگر میل به ترشی داشتید سعی کنید بیشتر از لیمو استفاده کنید.

موز:از سقط جنین جلوگیری می کند.خانمهایی که بچه سقط می کنند موز بخورند.

 

اگر میوه‌ای را قبلا نخورده‌اید، دقت کنید

با خوردن میوه‌ای خاص ممکن است برای فرد باردار حساسیت ایجاد شود. واکنش حساسیت موضوعی است که با توجه به تجربه هر فرد مشخص می‌شود. اگر فردی علائم حساسیت دارد باید نسبت به خوردن میوه ملاحظات خاصی را درنظر بگیرد. میوه‌هایی مانند کیوی و توت فرنگی ممکن است ایجاد حساسیت کنند. خانم باردار اگر این میوه‌ها را برای اولین بار مصرف كند، ممکن است باعث بروز نشانه‌های آلرژی شود. اگر فرد باردار با مصرف میوه‌ای متوجه شد که حساسیت دارد باید مصرف آن میوه را کاهش دهد. معمولا حساسیت میوه در زمانی که تغذیه کمکی برای شیر دادن به نوزاد مصرف می‌شود، به وجود می‌آید و در این دوران اگر میوه‌ای برای اولین بار مصرف شود ممکن است حساسیت ایجاد کند.

زنجبیل و میوه‌ها برای مقابله با حالت تهوع صبحگاهی

یکی از حالت‌های ناخوشایند حاملگی تهوع‌های گاه و بی گاه آن است. شاید خیلی‌ها باورشان نشود زنجبیل با آن طعم تند و تیزش بتواند در سه ماهه‌ی اول بارداری به طور موثر و بدون خطر با حالت تهوع و استفراغ مقابله کند. اگر حالت تهوع آزارتان می‌دهد می‌توانید به این ریشه‌ی تند اعتماد کنید. می‌توانید از زنجبیل تازه به صورت ورقه و یا رنده شده استفاده کنید. روزانه 10 گرم زنجبیل تازه کافی است.

اگر زنجبیل تازه ندارید می‌توانید از پودر آن نیز استفاده کنید. در این صورت مصرف روزانه 2 گرم کافی است.

میوه و سبزیجات سرشار از ویتامین B6 مثل سیر، فلفل دلمه‌ای و آووکادو نیز برای رفع حالت تهوع مفید هستند. توصیه می‌کنیم مصرف موز و میوه های خشکی مثل گردو و فندق را نیز فراموش نکنید.

 

میوه‌های خشک برای مقابله با یبوست

بعضی از خانم‌ها در دوره‌ی بارداری از یبوست رنج می‌برند. برای پیشگیری از این مشکل به میوه و سبزیجات اعتماد کنید. سبزیجات سرشار از فیبرها هستند و دفع مواد زاید را از روده آسان می‌کنند. به این ترتیب با یبوست و همچنین بواسیر که در دوره‌ی بارداری شایع است مقابله می‌کنند

ویتامین C فراموش نشود

ویتامین C بیشتر در سبزی‌های برگ سبز مثل کلم بروکلی و میوه‌های تازه مثل کیوی، انواع توت، گوجه فرنگی، هندوانه، طالبی، توت‌فرنگی و در مرکبات پرتقال، گریپ‌فروت، انواع لیمو و نارنگی موجود است. بنابراین به خانم‌های باردار توصیه می‌شود در طول بارداری حتما در روز از میوه‌هایی که حاوی ویتامین C هستند، بخورند. استفاده از آن‌ها باید به صورت متناوب طی روز باشد تا کمبود این ویتامین‌ها در آینده برای جنین مشکل ایجاد نکند.

اگر ویار دارید...

در 3 ماهه اول بارداری خانم‌های باردار با ویار مواجه هستند و معمولا تمایل خاصی به خوردن میوه دارند. این مشکلی است که به دلیل متابولیسم بدن و تغییراتی که در فرد باردار به وجود می‌آید، ممکن است اتفاق بیفتد. ممکن است خانم باردار میوه خاصی را بیش ار حد طبیعی مصرف کند و این مصرف بیش از حد مشکلاتی در دستگاه گوارش و سیستم متابولیک او به وجود ‌آورد. توصیه ما به خانم‌های باردار این است كه از خوردن یک میوه خاص به شکل زیاد خودداری کنند و همانطور که گفتیم از تمام میوه‌ها ۵ تا ۷ نوبت طی روز در تمام وعده‌های صبحانه، ناهار، شام مصرف کنند. اگر به این توصیه‌ها عمل کنند مشکل خاصی برای آن‌ها به وجود نمی‌آید.

اسفناج و کاهو برای سیستم عصبی جنین مفید است

مامان‌های آینده برای تأمین سلامت سیستم عصبی فرزندان خود سبزیجات برگ سبز مثل اسفناج، کلم بروکسل، بروکلی و کاهو میل کنند. در بین میوه‌ها نیز طالبی، انبه، تمشک، موز و پرتقال سرشار از اسیدفولیک بوده و برای سیستم عصبی جنین مفید است.

 

سبزیجات معطر برای تقویت بدنتان

ویتامین C نقش موثری در تقویت سیستم ایمنی بدن ایفا کرده و با عفونت و بیماری‌ها مقابله می‌کند. این ویتامین همیار آهن و کلاژن است که تقویت بافت‌های مختلف بدن مثل پوست و استخوان‌ها را بر عهده دارد

۱. آجیل ها و دانه ها؛ سرشار از ویتامین E

این دانه ها از دو نظر نیاز مغز را تامین می کنند؛ نخست تامین ویتامین E مورد نیاز بدن است. این ویتامین به عنوان یکی از قوی ترین آنتی اکسیدان های مورد نیاز بدن فعالیت رادیکال های آزاد را متوقف می کند و همین امر باعث جلوگیری از آسیب به سلول ها به ویژه سلول های مغز که در مقابل رادیکال های آزاد حساس تر هستند، می شود. این دانه ها حاوی اسیدهای چرب مفید هستند. این چربی ها نیز نیاز سلول های مغز به چربی را فراهم کرده، مانع از آسیب به سلول های مغز می شوند. دوم اینکه آجیل ها و دانه هایی مانند آفتابگردان، با کنترل میزان چربی مویرگ های مغز، از سکته های کوچک مغزی ـ که می تواند زمینه ساز ابتلا به فراموشی یا آلزایمر شود ـ پیشگیری می کنند.

میزان مصرف: مصرف روزانه نصف فنجان آجیل خام یا یک چهارم فنجان دانه هایی مانند آفتابگردان ـ که بهتر است بو داده نباشند ـ مفید است.

۲. انار و آب انار؛ منبع ویتامین C

این نوشیدنی حاوی مقدار قابل توجهی ویتامین C است. این ترکیب یک اسید آمینه قوی است؛ به همین دلیل مصرف آن تاثیر منفی رادیکال های آزاد روی سلول های مغز را کاهش داده، کنترل می کند. این ویتامین باعث جلوگیری از رسوب چربی ها در سلول های مغز می شود. این میوه قرمز رنگ است که این مسئله نشانگر وجود آنتی اکسیدان های دیگر علاوه بر ویتامین C است. به همین دلیل مصرف آب انار تاثیر دو برابری روی سلامت سلول های مغز دارد.

میزان مصرف: روزانه یک فنجان آب انار

۳. گوجه فرنگی؛ ضد پیری

شاید این خوراکی را بیشتر به عنوان عاملی برای جلوگیری از ابتلا به سرطان پروستات بشناسید اما این خوراکی حاوی آنتی اکسیدان لیکوپن است. به همین دلیل مصرف گوجه فرنگی پیری سلول های مغز را به تعویق می اندازد.

میزان مصرف: روزانه یک عدد متوسط

۴. کلم بروکلی؛ منبع ویتامین K

.گل کلم دارای خواص بسیاری است که در اینجا به 8 مورد از آن‌ها پرداخته‌ایم.

هشت مورد از خواص سبزی گل‌ کلم عبارتند از:

پیشگیری از سرطان

مصرف گل کلم، احتمال ابتلا به انواع سرطان‌ها به خصوص سرطان‌های پروستات، سینه، روده، تخمدان و مثانه را کاهش می‌دهد. محققان کانادایی در بررسی‌های خود دریافتند مصرف نصف پیمانه گل کلم در روز، احتمال ابتلا به سرطان پروستات را تا 52 درصد کاهش می‌دهد.

کمک به هضم بهتر

گل کلم منبع خوبی از فیبر رژیمی محسوب شده که برای هضم بهتر غذا از اهمیت اساسی برخوردار است. اگر به مقدار کافی فیبر در برنامه غذایی خود داشته باشید مواد غذایی به نرمی از روده‌ها عبور می‌کنند. ترکیبی در گل کلم موسوم به" گلوکورافین"
وجود دارد که می‌تواند از شکم و روده‌ها در برابر ابتلا به برخی بیماری‌ها از جمله سرطان و زخم‌معده پیشگیری کند.

آنتی‌اکسیدان‌ها

گل کلم‌، حاوی مقادیر فراوانی از آنتی‌اکسیدان‌ها بوده که می‌توانند از ابتلا به انواع سرطان‌ها، بیماری‌های قلبی و سکته مغزی پیشگیری کنند. آنتی‌اکسیدان‌‌ها،‌همچنین در تخریب رادیکال‌های آزاد که موجب پیری زودرس می‌شوند، ‌دارای اهمیت اساسی هستند.

ضد التهاب

وجود اسیدهای چرب امگا3 و ویتامین K در این سبزی، به پیشگیری از ایجاد التهاب مزمن که منجر به برخی بیماری‌ها مانند آرتروز، سرطان، دردهای مزمن و بیماری‌های خاص روده‌ می‌شود، کمک موثری می‌کند.

بارداری

گل کلم دارای مقادیر فراوانی فولات (B9)، یک ویتامین B که برای یک بارداری سالم توصیه می‌شود ، است. کمبود فولات در زنان باردار می‌تواند منجر به بروز برخی بیماری‌ها از جمله ایجاد برخی نقائص هنگام تولد و نیز کم وزنی نوزاد شود.

ویتامین‌های B

علاوه بر فولات، گل کلم سرشار از ویتامین‌های دیگر مهم B مانند نیاسین، ریبوفلاوین، اسید پانتوتنیک و تیامین نیز هست.

سلامت قلب

گل کلم به روش‌های بسیاری از ابتلا به بیماری‌های قلبی در فرد پیشگیری می‌کند. گل کلم دارای ماده‌ای موسوم به آلیسین است که احتمال بروز بیماری‌های قلبی و سکته مغزی را کاهش می‌دهد.

کاهش وزن

گل کلم ماده غذایی فوق‌العاده‌ای برای کاهش وزن محسوب می‌شود چرا که کم کالری بوده و به روش‌های مختلف می‌توان از آن استفاده کرد برای نمونه می‌توانید آن را درون انواع سالادها رنده کرده و یا همراه با برنج آن را بپزید و یا آن را پخته و پوره کرده سپس آن را با پوره سیب‌زمینی مخلوط کنید.

میزان مصرف: روزانه یک کلم متوسط به صورت خام یا یک و نیم گل به صورت آبپز

۵. شکلات تلخ؛ حاوی اندروفین

طعم یک تکه شکلات تلخ با چای یا شیر بی نظیر است؛ به ویژه اگر بدانیم خوردن این شکلات به حفظ سلامت مغز نیز کمک می کند. این نوع شکلات یکی از مهمترین منابع حاوی آنتی اکسیدان به ویژه اندروفین است. بنابراین خوردن شکلات تلخ، هم باعث بهبود عملکرد مغز می شود و هم اینکه می تواند باعث ایجاد احساس شادی شود. شکلات تلخ را یکی از غذاهای فوق العاده برای حفظ سلامت مغز می دانند.

میزان مصرف: دو تا سه تکه در روز

۶. خانواده گیلاس ها؛ سرشار از لیکوپن

آلبالو، گیلاس و توت ها در گروهی از خوراکی ها قرار می گیرند که خارجی ها به آن «بری ها» می گویند. این گروه دارای آنتی اکسیدان های قوی هستند و رنگ قرمز آنها نشان می دهد آن آنتی اکسیدان ها حاوی لیکوپن هستند. مصرف مواد غذایی حاوی لیکوپن باعث به تعویق افتادن پیری سلول های مغز و در نتیجه جلوگیری از ابتلا به آلزایمر می شود. اگرچه گوجه فرنگی جزو این گروه از خوراکی ها قرار نمی گیرد اما لیکوپن موجود در این خوراکی، آن را در این گروه (از نظر تاثیر آن بر سلول های مغز) قرار می دهد.

میزان مصرف: مصرف روزانه ۲۰ عدد، نیاز بدن به آنتی اکسیدان ها را تامین می کند.

۷. غلات کامل؛ تامین کننده گلوکز مغز

منظور از غلات کامل، یعنی این خوراکی ها را باید به صورت سبوسدار استفاده کرد. این خوراکی ها حاوی سه ترکیب شامل فیبر، اسید چرب امگا۳ و ویتامین E هستند. فیبر موجود در این خوراکی ها باعث کاهش و کنترل میزان چربی خون می شود؛ بنابراین با مصرف آن چربی ها در مویرگ های مغز تجمع نمی یابد. اسید چرب امگا۳ نیز باعث تسهیل در گردش خون با جلوگیری از رسوب چربی در مویرگ ها می شود. ویتامین E نیز یک آنتی اکسیدان قوی است. این ترکیب نیز مانع از تاثیر رادیکال های آزاد روی سلول های مغز می شود. از طرفی این خوراکی ها حاوی هیدرات کربن هستند. وجود این ترکیب ها نیز به تقویت عملکرد سلول های مغز کمک می کند. تامین گلوکز مورد نیاز سلول های مغز یکی از عواملی است که همواره می تواند سلول ها را فعال نگه داشته، مانع از آسیب و افت عملکرد آنها شود.

میزان مصرف: بهترین مقدار مصرف روزانه نصف فنجان است.

۸. چای تخمیری؛ منبع کافئین

بعضی از چای ها مانند چای سفید، از انواع تخمیری محسوب می شوند. این نوع چای ها به دلیل مرحله تخمیر بدون الکلی که طی می کنند، حاوی مقدار زیادی کافئین هستند. به همین دلیل مصرف آنها باعث ایجاد آرامش می شود. این مسئله روی عملکرد سلول های مغز تاثیر مثبت داشته و با کاهش میزان استرس سلول های مغز، آسیب به آنها به تعویق می افتد. از طرفی میزان آنتی اکسیدان های موجود در این نوع چای ها بالاتر از انواع دیگر است؛ بنابراین مصرف آن باعث از بین رفتن رادیکال های آزاد می شود. با مصرف چای تخمیری عملکرد مویرگ های مغز نیز بهتر شده و همین مسئله مانع از ایجاد سکته های کوچک در مغز و افت عملکرد مغز می شود.

میزان مصرف: دو تا سه فنجان در روز

۹. سیب؛ منبع کوارسین

انواع سيب براي هر كسي مفيد است. سيب داراي اسيد سيتريك ، تانين و مواد معدني (پتاسيم، منيزيم، آهن، گوگرد، منگنز و فسفر) و پكتين است. سيب به ترشح غدد هضم كننده غذا كمك مي كند و به همين دليل است كه توصيه مي شود 20 تا 30 دقيقه قبل از وعده هاي غذايي ميل شود. سيب پخته تحرك شما را تسهيل مي كند و غذايي كامل است. دانه سيب داراي مقدار زيادي يد است به طوريكه 5 تا 6 دانه سيب براي مصرف روزانة يد شما كافي است.
حتماً شنیده اید که با مصرف روزانه یک عدد سیب، نیازی به مراجعه به پزشک ندارید. سیب علاوه بر تاثیر روی سلامت همه اندام های بدن، به طور خاص باعث حفظ سلامت مغز می شود. دلیل آن هم وجود آنتی اکسیدان مهمی به نام «کوارسین» است. این آنتی اکسیدان ها به طور خاص پیری سلول های مغز را به تعویق می اندازد که دلیل این امر نیز تاثیر مثبت این آنتی اکسیدان روی سلول های مغز است. اگر سیب از انواع ترش باشد، ویتامین C موجود در آن نیز یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار روی مغز است.

میزان مصرف: روزانه یک عدد سیب بزرگ یا دو عدد کوچک

۱۰. عصاره شیرین بیان

این گیاه دارویی حاوی ساکاروز و گلوکز است. علاوه بر اینکه مقدار زیادی آسپارژین دارد با تامین نیاز مغز به انواع قندها،‌ روند پیری سلول های مغز به تعویق می افتد.
این گیاه دارویی را می توان به صورت جوشانده، دم نوش و ادویه غذا مصرف کرد. علاوه بر اینکه می توان ریشه خشک شده آن را جوید.

عناب؛ مفيد براي رفع بي‌خوابي است

.

عناب هم ميوه‌اي خوشمزه است و هم داروي گياهي موثري به شمار مي‌رود. اين ميوه داراي لعاب فراوان حدود 5 درصد مواد پروتئيني، ‌4 درصد مواد قندي و مقدار زيادي ويتامين C و املاح است. عناب به افزايش وزن بدن كمك مي‌كند. قدرت ماهيچه‌ها را زياد كرده و بنيه ي بدني را افزايش مي‌دهد

عناب به دليل لعاب زياد نرم‌كننده سينه است و به عنوان خلط‌آور از آن استفاده مي‌شود. جوشانده آن براي سرفه و درد سينه مفيد است. برگ‌هاي آن بند آورنده خون و تب‌بر هستند. بعلاوه اين برگ‌ها رشد موها را تسريع مي‌كنند.

عناب آرامبخش و خواب آور است و خصوصا هسته آن بيخوابي و خستگي را برطرف مي‌كند. اين ميوه همچنين دستگاه هاضمه را تقويت و كم‌اشتهايي را برطرف مي‌كند.

هرگاه احساس غم به شما دست داد، بهتر است يك فنجان دم‌كرده عناب را ميل كنيد. اين نوشيدني لبخند را به لب‌هاي شما مي‌آورد
میزان مصرف: دو بار در هفته به میزان یک قاشق چایخوری

۱۱. آووکادو: تامین کننده چربی

این میوه جزو میوه های چرب است. این نوع چربی از انواع اسیدهای چرب تک اشباعی است که این نوع چربی نیاز سلول های خاکستری مغز به چربی خوب را تامین می کند. همچنین این نوع چربی با تاثیر مثبت روی مویرگ های مغز و جلوگیری از تجمع چربی در رگ ها، به تسهیل گردش خون کمک کرده، مانع از بروز سکته قلبی مغزی می شود. این مسئله می تواند یکی از عوامل زمینه ساز ابتلا به فراموشی باشد.
آووکادو طبيعت سرد دارد. اين ميوه سبب تنظيم کار کبد و عملکرد صحيح ريه‏ها و روده‏ها مي شود.

آووکادو منبع ماده معدني مس مي‏باشد که به تشکيل گلبول‏هاي قرمز خون کمک مي‏کند.

آووکادو به راحتي در بدن هضم و جذب مي‏شود و براي مادران شيرده و درمان زخم‏ها مفيد است.

آووکادو به دليل غني بودن از ويتامين E ، براي زيبا سازي پوست مفيد است. همچنين به بهبود سوختگي‏ها و زخم‏ها کمک مي‏کند.
میزان مصرف: اضافه کردن روزانه یک چهارم یک آووکادو به سالاد و یا مصرف روزانه نصف آووکادو نیاز چربی های مفید را فراهم می کند.

۱۲. قهوه؛ دشمن آلزایمر

براساس پژوهش ها افرادی که به مدت ۱۰ سال، روزانه سه تا پنج فنجان قهوه نوشیده اند، خطر ابتلا به آلزایمر در آنها تا ۶۵ درصد کاهش یافته است. این نوشیدنی حاوی کافئین، یکی از ترکیب های مورد نیاز برای حفظ سلامت سلول های مغز است.

میزان مصرف: مصرف روزانه سه تا پنج فنجان

۱۳. موز
موز با ميوه هاي ديگر تفاوت دارد و اين بخاطر كيفيت بالاي نشاسته اي است كه دارد. موز براي ناراحتي هاي دستگاه گوارش توصيه شده است. بعضي از افرادي كه در حال رژيم هستند موز را به عنوان صبحانه مصرف مي كنند. موز رسيده بسيار خوب است در حاليكه موز سبز نارس مي تواند براي سلامتي شما بسيار مضر باشد
این خوراکی در طب کلاسیک و سنتی، جایگاه درمانی ویژه ای دارد. دلیل آن هم موجود آنتی اکسیدان های موجود در این میوه است اما نکته مهمتر پتاسیم آن است. وجود این عنصر در موز، آن را به خوراک ویژه مغز تبدیل کرده است. در طب سنتی این میوه را معمولاً همراه با زنجبیل مصرف می کنند.

میزان مصرف: روزانه نصف یک موز بزرگ

۱۴. غذاهای دریایی؛ منبع امگا۳

موجودات ساکن آب های عمیق سرشار از اسید چرب امگا۳ هستند. این نوع اسید چرب یکی از اصلی ترین عوامل تاثیرگذار روی حفظ سلامت سلول های مغز است و حجم عمده ای از سلول های خاکستری مغز را چربی تشکیل می دهد. کمبود این ترکیب باعث آسیب به سلول های مغز است. بنابراین این نوع اسید چرب ضمن تامین نیازهای بدن به چربی سالم، نیاز مغز به چربی مناسب را تامین می کند. در واقع، چربی موجود در این خوراکی ها با حفظ سلامت سلول های مغز، این بخش از بدن را در برابر آسیب ها مقاوم کرده و مانع از ابتلا به پیری سلول های مغز می شود. هر چه ماهی از انواع چرب تر باشد، نیاز مغز به چربی بیشتر تامین می شود.

میزان مصرف: مصرف هفته ای سه وعده ماهی، به ویژه انواع چرب برای تامین نیاز بدن به چربی مناسب است.

۱۵. گلاب

عرقیات، جایگاه ویژه ای در طب سنتی دارند که یکی از انواع آنها یعنی عصاره تهیه شده از گل سرخ، می تواند به حفظ سلامت مغز کمک کند. دلیل آن هم وجود ترکیبات خاصی در روغن عصاره این گیاه است.

میزان مصرف: نصف فنجان کوچک هر یک روز در میان

۱۶. جعفری

این گیاه حاوی ویتامین C است. از طرفی رنگ سبز آن نشان می دهد حاوی کلروفیل است. به همین دلیل مصرف جعفری باعث جلوگیری از رسوب چربی در رگ های مغز می شود. با فعال شدن جریان خون در رگ ها، خطر آسیب به سلول های مغز و خطر ابتلا به فراموشی کاهش می یابد.

میزان مصرف: روزانه یک فنجان خرد شده در سالاد، همراه غذا و یا به صورت غیر خرد شده همراه با سبزی خوردن

۱۷. گل بنفشه

بیشتر این گل را در باغچه دیده ایم و از دیدن آن لذت برده ایم اما می دانستید جوشانده این گل باعث تسکین سردرد می شود اما تاثیر مهم تر آن، کنترل عملکرد سلول های مغز است. مصرف جوشانده برگ بنفشه به دلیل آلکالوئیدهایی که دارد، به بهبود گردش خون کمک می کند.

میزان مصرف: یک فنجان در هفته

۱۸. ادویه کاری

خورش این ادویه معروف است. این پودر پرخاصیت، طعم تند خاصی دارد. همین تندی، یکی از دلایل تاثیر مثبت آن روی گردش خون است. ترکیب های موجود در این ادویه به باز شدن رگ ها و جلوگیری از رسوب چربی در آنها کمک می کند.

میزان مصرف: به صورت خورش هفته ای یک بار و یا به صورت ادویه در غذا

۱۹. پودر بادام

یکی از نیازهای مغز برای عملکرد بهتر، پتاسیم است. پودر بادام حاوی این عنصر است. همین ویژگی بادام را به داروی گیاهی ویژه ای برای مغز تبدیل کرده است. اضافه کردن پودر بادام به انواع خوردنی ها مانند خرما، عسل، شیر و یا استفاده از خود بادام خام می تواند نیاز سلول های مغز به پتاسیم را برآورده کند.

میزان مصرف: روزانه تا ۱۰ عدد بادام خام

۲۰. روغن زیتون بکر

این دانه و روغن حاصل از آن اگر بکر (تصفیه نشده) باشد، سرشار از آنتی اکسیدان است. این روغن حاوی اسیدهای چربی چند غیر اشباعی است. به همین دلیل مصرف آن می تواند مانع از رسوب چربی های نامناسب در مویرگ ها و در نتیجه مانع آسیب به سلول های مغز شود.

میزان مصرف: روزانه یک قاشق غذاخوری همراه سالاد میل کنید یا پس از دم کردن برنج به آن اضافه کرده، بخورید.

۲۱. پودر لیموعمانی

این خوراکی حاوی ویتامین C است. به همین دلیل مصرف آن به صورت جوشانده یا همراه به عنوان چاشنی، باعث باز شدن رگ ها و جلوگیری از رسوب چربی در مویرگ ها می شود. بهترین شکل مصرف آن به صورت جوشانده همراه با نعنا است.

میزان مصرف: یک روز در میان به اندازه نصف فنجان جوشانده لیموعمانی و نعنا

۲۲. چای سبز

این نوشیدنی نیز حاوی مقدار زیادی ترکیب های مفید است. این نوشیدنی دارای ترکیبی به نام کاتچین است. این ماده نوعی آنتی اکسیدان است. به همین دلیل مصرف آن رادیکال های آزاد را از بین برده، مانع از آسیب رسیدن به سلول های مغز می شود. این چای خاصیت آرامبخشی دارد؛ بنابراین عملکرد بهتر سلول های مغز را در پی دارد.

میزان مصرف: روزانه یک تا دو فنجان متوسط

۲۳. انگور قرمز

این میوه حاوی آنتی اکسیدان و اسید میوه است. هر دوی این ترکیب ها این میوه را به دارویی برای جلوگیری از ابتلا به آسیب های مغزی تبدیل کرده است. این میوه حاوی قند فروکتوز است. بنابراین خوردن انگور یکی از راه های جلوگیری از آسیب به سلول های مغز است.انگور يكي از بهترين ميوه هاست، به طوريكه آن را يكي از مغذي ترين ميوه ها مي دانند. انگور خون را تصفيه مي كند. و ارگانهاي آشفته بدن را به حالت تعادل باز مي گرداند. انگور به تنفس نظم مي دهد و بدن را مستعد تنومندي مي كند. بهتر است بعد از خوردن انگور آب خنك ننوشيد زيرا مي تواند شما را به طور جدي اذيت كند

تقریبا تمام آبی که در انگور تازه وجود دارد تبدیل به قند و مواد نشاسته می‌شود کشمش تقریبا تمام خواصی را که انگور تازه دارد در خود حفظ می‌کند. کشمش غذایی است که حجم ان اندک ولی مواد مغذی ان فوق العاده زیاد است به همین جهت است که در زمستان که بدن احتیاج زیادی به کالری دارد مصرف ان تجویز می‌شود. کشمش برای تقویت طبیعی انرژی فوق العاده‌است.همچنین فیبر زیادی در آن وجود داردکه به کاهش کلسترول وبهبود عملکرد روده هاکمک می‌کند.در کنار آن می‌توان پتاسیم را نام برد که موجب کاهش فشار خون وجلوگیری از دفع مایعات بدن می‌شود همچنین سلنیوم در کشمش وجود دارد که برای پوست عالی است. به علاوه در کشمش مقادیر زیادی ویتامین A و مقادیر مناسبی ویتامین B یافت می‌شود. چون این ماده غنی از کالری است، برای کسانی که مبتلا به افسردگی دلشوره، تشویش و مشکلات عصبی هستند.مفیداست.

۲۴. گشنیز

تخم این گیاه معروف است. حتماً مصرف آن همراه با تخم شربتی را شنیده اید. علاوه بر اینکه از تخم گشنیز برای خوش عطر شدن غذاها استفاده می کنند.
این دانه ریز حاوی ویتامین C، A و B است. به همین دلیل مصرف آن به دلیل وجود ویتامین C باعث بهبود جریان خون در مغز می شود. از طرفی ویتامین B موجود در آن نیز آرامبخش بوده و به عملکرد بهتر سلول های مغز کمک می کند. هر سه این ویتامین ها آنتی اکسیدان هایی قوی بوده، مغز را در برابر آسیب رادیکال های آزاد در امان نگه می دارند.

میزان مصرف: هفته ای دو بار به صورت دم نوش یا ادویه غذا

۲۵. شوید

ته مزه تلخ و تند شوید، ویژه این گیاه است. دقیقاً همین ترکیب هایی که باعث طعم خاص شوید می شوند، باعث از بین رفتن کلسترول بد می شوند. با کنترل میزان کلسترول بد، خطر تجمع چربی در رگ های مغز به طور چشمگیری کاهش پیدا می کند. این گیاه حاوی ویتامین C و روی است. به همین دلیل باز هم با خوردن آن سلول های مغز از آسیب در امان می مانند.

میزان مصرف: روزانه تا یک و نیم فنجان همراه ماست یا به صورت غیر خرد شده همراه با سبزی خوردن

۲۶. هویج

افزایش شیر مادر،مناسب برای درمان اختلالات شدید روده‌ای،بهبود دهنده زخم‌های دستگاه گوارش،رفع‌كننده یبوست،ضد عفونی‌كننده روده،تقویت‌كننده اعصاب و انرژی‌زا و موثر در بهبود عفونت‌های ریوی

رنگ نارنجی ـ زرد هویج نشان می دهد این خوراکی سرشار از بتاکاروتن است که علاوه بر کمک به عملکرد بهتر چشم، با از بین بردن رادیکال های آزاد مانع از آسیب به سلول های مغز می شود.

میزان مصرف: روزانه یک عدد همراه سالاد

۲۷. کدوتنبل

کدوتنبل سرشار از آنتی اکسیدان است؛ دلیلش رنگ زرد آن است. امتیاز دیگر این خوراکی وجود روی در گیاه و دانه آن است. بنابراین مصرفش نیاز سلول های مغز به روی را فراهم می کند و در نتیجه خطر آسیب به سلول های مغز کاهش می یابد.

میزان مصرف: دو بار در هفته و روزانه یک ششم فنجان تخم کدو بوداده بدون نمک

۲۸. کریپ فروت

گریپ فروت و خواص آن
- سرشار از ویتامین C و پتاسیم است. منبعی غنی از فولات، آهن، کلسیم و سایر مواد معدنی می باشد. انواع سرخ و صورتی آن سرشار از بتاکاروتن است که بدن آن را به ویتامین A تبدیل می سازد...
برای رفع ضعف بدن، انگور و شیره آن را بخورید
- انگور دارای 79 درصد آب، 14درصد قندهای مختلف، املاح معدنی و مجموعه‌ای از عناصر و ترکیبات سودمند است. انگور دارای ویتامین‌های A ، B، C ، D و املاحی مانند آهن، منیزیم، منگنز، کلر، ید، آرسنیک، فسفر و سیلیس است.همچنین دارای مقدار
گریپ فروت حاوی مقدار زیادی لیکوپن است. از طرفی این میوه حاوی قند معروف میوه ها یعنی فروکتوز است. مصرف این میوه می تواند ضمن فراهم کردن آنتی اکسیدان مورد نیاز برای از بین بردن رادیکال های آزاد و جلوگیری از آسیب به سلول ها، با تامین قند مورد نیاز مغز، روند پیری سلول های مغز را به تعویق بیندازد.

میزان مصرف: روزانه یک لیوان متوسط

۲۹. شنبلیله

این سبزی حاوی ۸۵ میلی گرم پتاسیم در هر قاشق چایخوری است و مصرف آن باعث تامین پتاسیم مورد نیاز مغز می شود. از طرفی حاوی ویتامین های A و C است. این دو آنتی اکسیدان باعث از بین رفتن رادیکال های آزاد و جلوگیری از آسیب به مغز می شوند.

میزان مصرف: روزانه به اندازه یک سوم فنجان خرد شده

۳۰. دارچین

این ادویه یک داروی گیاهی است. به طور خاص، این ادویه روی سلامت مغز و به تعویق انداختن پیری سلول های مغزی تاثیر مثبت می گذارد و دلیل آن وجود ترکیبی به نام «بتاآمیلوئید» است. این ترکیب از تشکیل پروتئینی به نام «تائو» که باعث مرگ سلول های مغز می شود، پیشگیری می کند. بنابراین با مصرف دارچین عملکرد پروتئین تائو متوقف می شود.

 

۳۱-ﺧﺮﻣﺎﻟﻮ: ﺳﺮﺷﺎر از وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎی ‪ ,C3,B2,B1A,Bﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
از ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﺧﺮﻣﺎﻟﻮ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻮارد زﯾﺮ اﺷﺎره ﮐﺮد
آﻫﻦ ، ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ ، ﻓﺴﻔﺮ، ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ ، ﮐﻠﺴﯿﻢ ، ﮔﻮﮔﺮد .
‫از ﺟﻤﻠﻪ ﻓﺎﯾﺪه ﻫﺎی ﺧﺮﻣﺎﻟﻮ اﯾﻦ ﻣﻮارد اﺳﺖ: ﺧﺮﻣﺎﻟﻮ اﺷﺘﻬﺎآور اﺳﺖ وﺑﺮای رﺷﺪ ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ .ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﻮن ﺳﺎز اﺳﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﭼﺮﺑﯽ ﺧﻮن را از ﺑﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺮد وﻗﻨﺪ آن ﺑﺮای ﺑﯿﻤﺎران دﯾﺎﺑﺘﯽ ﺿﺮری ﻧﺪارد؛ ﻫﻢ زود ﻫﻀﻢ ﺑﻮده و ﻫﻢ ﻣﻌﺪه را ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﺑﺮای درﻣﺎن آﻓﺖ ﻫﺎی دﻫﺎن، ﮔﻠﻮ درد، ﻧﻘﺮس ، ﺑﯿﻤﺎری ﻫﺎی ﮐﺒﺪ و ﮐﻠﯿﻪ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮان از اﯾﻦ ﻣﯿﻮه ارزش ﻣﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد. از ‫آب ﺧﺮﻣﺎﻟﻮ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮای درﻣﺎن زﺧﻢ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد.

ﺿﺮرﻫﺎی ﺧﺮﻣﺎﻟﻮ

‫زﯾﺎده روی در ﺧﻮردن ﺧﺮﻣﺎﻟﻮ ﺳﺒﺐ اﺑﺘﻼﺑﻪ ﯾﺒﻮﺳﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد، ﭼﺮا ﮐﻪ ﺧﺮﻣﺎﻟﻮ ﻣﻘﺪار ﮐﻤﯽ ﺗﺎﻧﻦ دارد

۳۲-هلو:

 

 

هلو از نظر طب قدیم ایران سرد است و دارای خواص زیر می باشد:

1. هلو ملین است و باعث تسکین تشنگی میشود.

2.برای رفع بوی بد دهان هلو بخورید.

3. خوردن هلو سموم را از بدن خارج می کند...

4.خانم های حامله اگر می خواهند بچه زیبایی داشته باشند باید هلو بخورند.

5. کسانی که زخم معده دارند و یا مبتلایان به ورم معده باید با شکم خالی هلو بخورند.

6. مغز هسته هلو مسهل است و خون را تصفیه می کند.

7. مغز هسته هلو برای رماتیسم مفید است.

8. هلو را له کنید و به صورت پماد برای رفع دل پیچه بچه ها و دفع کرم روده روی شکم آن ها قرار دهید.

9. هلو میوه خوبی برای اشخاص مسن است مشروط بر اینکه با شکم خالی بخورند که زود هضم شود.

10. برای بیماری های مجاری ادرار،سنگ کلیه و ورم مثانه جوشانده برگ های درخت هلو را تهیه کرده و یک فنجان در روز بخورید.

11.طبيعت اين ميوه سرد و تر است و براي افراد گرم مزاج، خصوصا" كساني كه طبيعت گرم و خشك دارند بسيار مفيد است.

تذكر:

1. زياده روي افراد سردمزاج در خوردن هلو،سبب ضعف اعصاب و ضعف عمومي بدن شده و اشتها را در اين افراد كم مي كند..

2. براي جلوگيري از زيان هلو در افراد سرد مزاج، ميتوان از عسل يا زنجبيل استفاده نمود

۳۳-

هندوانه

هندوانه خون را رقيق مي كند و كل بدن را مرطوب مي سازد. به آساني هضم مي شود و استعداد تنومندي را افزايش مي دهد. هندوانه يك داروي مدر خوب  است.

۳۴-به:

 

به سرشار از ويتامين‌هاي A و B و C و همچنين قند و پپتين است. به رسيده، داراي طبيعتي معتدل است، در حالي كه دانه آن يا همان به‌دانه طبيعتي سرد و تر دارد.

خواص درماني

به براي درمان بسياري از بيماري‌ها از جمله عفونت‌هاي روده‌اي و ورم حاد روده، اسهال مخصوصا از نوع خوني، سوزش مجاري ادرار، تنگي نفس، سردردهاي مزمن و التهاب‌هاي مختلف مفيد است.

مي‌گويند با خوردن به، عرق بدن خوشبو مي‌شود.

خانم‌هاي باردار براي جلوگيري از سقط جنين به مصرف مي‌كنند.

علاوه بر گوشت به، دانه آن نيز اثر شفابخشي براي التهاب‌هاي دستگاه گوارش و مخاط‌ها، سرفه‌هاي خشك، سينه درد، تب و گرفتگي صدا دارد ولي مراقب باشيد از جويدن و بلعيدن به‌دانه بپرهيزيد زيرا به‌دانه، حاوي يك ماده سمي است كه براي بدن مضر است.

بنابراين چند عدد به‌دانه را مدتي در دهان نگه داشته و مرتب بمكيد تا لعاب آن خارج شود، سپس بيرون بريزيد يا اينكه چند عدد به‌دانه را در آب داغ بخيسانيد و از لعاب آن استفاده كنيد.

  100 گرم به چه دارد؟

انرژي	پروتئين	كربوهيدرات	چربي	فيبر	ويتامين C
52كالري	0.37 گرم	14.08 گرم	9 گرم	1.7 گرم	13.8 گرم

فواید خوردن به

- اثرات مثبت بر فکر و ذهن تجدید

- احیای روحیه خوشحال بودن

- از بین برنده افسردگی ناشی از انواع سردردها

- تقویت کننده قلب، کبد و معده

- مفید برای زخم معده

- تحریک کننده اشتها

- نرم کننده سینه

- ادرارآور و کمک به هضم غذا

- جلوگیری از التهاب پلک و استراحت چشمان خسته ؛ به این طریق که چند قاچ به تازه را روی محل درد قرار دهید.

- از بین برنده بوی بد دهان

- مفید برای کاهش وزن، به دلیل دارا بودن مقدار زیادی فیبر. اگر شما قصد افزایش وزن دارید، میوه به را مصرف نکنید.

- ضد سرطان به علت آنکه این میوه دارای آنتی اکسیدان می باشد.

- کمک به پایین آوردن کلسترول خون

- کمک به پایین آوردن فشار خون، به خاطر دارا بودن پتاسیم

- کاهش خطرات بیماری های قلبی، به خاطر دارا بودن ویتامین ث

 

 

بیماری واریس وراههای پیشگیری ودرمان آن:

 

 بیماری واریسVaricose وراههای پیشگیری ودرمان آن:

 

 

واريس بيماري است كه در طي آن ديواره وريدها دچار تورم و برآمدگي پياز مانند مي‌شوند. اين مشكل به طور عمده در ديواره وريدهاي قسمت تحتاني ساق پا ديده مي‌شود. هر وريد يا سياه‌رگ داراي دريچه‌هاي كنترل كننده جريان خون است. واريس هنگامي ‌رخ مي‌دهد كه اين دريچه‌ها دچار نارسايي شده باشند و به فعاليت طبيعي خود ادامه ندهند. يكي از علل به وجود آورنده اين حالت، فشارهاي درون لوله گوارشي مثلا به دليل ابتلا به يبوست است. بعضي از سياه‌رگ‌هاي واريسي به طور عميقي درون ساق پا قرار داشته و قابل مشاهده نيستند.

واريس مي‌تواند منجر به كاهش تامين مواد مغذي براي پوست و ماهيچه شود و در نتيجه قانقاريا و زخم ايجاد كند.

علامت اصلي اين بيماري درد و تورم خفيف در قوزك پا و بد منظره شدن ناحيه مبتلا به واريس است. برخي مواقع نيز هيچ علامتي مشاهده نمي‌شود.

روش‌هاي درماني شامل پوشيدن جوراب‌هاي محكم مخصوص واريس و نشستن در حالتي است كه پاها در سطحي بالاتر از قلب قرار داشته باشند (به طور مثال قرار دادن پاها بر روي يك صندلي در حالت نشستن و يا دراز كشيدن بر روي زمين). در اغلب موارد براي برطرف كردن مشكل واريس، عمل جراحي مورد نياز است

 

واریس،  فقط ظاهر بد ندارد، بلکه آزاردهنده هم هست. در موراد شدید، خون پس‌زده پاهارا چنان می‌کند که پیادە‌روی یا ایستادن سرپا مشکل می‌گردد. همچنین خارش یا چنگ شدن ماهیچه‌های پا در طول شب هم ممکن است روی دهد.
زنان چهار برابر بیشتر از مردان مستعد ابتلا به واریس هستند. شاید به این علت که هورمون‌های زنانهٔ استروژن و پروژسترون تا حدی دیوارهٔ سیاهرگ‌ها را ضعیف می‌کنند. اصولاًً واریس در دوران آبستنی بیشتر است. در این دوران مقدار هورمون‌های خون هم زیادتر است. سیاهرگ‌ها بیش از حد کشیده شده و باد می‌کنند و دیگر کوچک نمی‌شوند. قرص‌های ضد آبستنی و درمان جایگزینی هورمون هم واریس را تشدید می‌کنند.
نشستن یا ایستادن طولانی، وزن زیاد، یبوست، و لباس تنگ هم واریس را بدتر می‌کنند. اگر واریس کنترل نشود، برجستگی‌های زیر پوست آن با افزایش سن و کمتر شدن کشسانی سیاهرگ‌ها بیشتر می‌شود.
واریس معمولاً نشانه یک گرفتاری تهدید کننده نیست، مگر در مواردی که سیاهرگ‌های عمقی‌تر پا در اثر تصادف، لختهٔ خون، التهاب یا بیماری عروقی مثل التهاب سیاهرگی آسیب ببینندیعترین بیماری عروقی انسان است که حدود 20-10% جمعیت را مبتلا می کند. وریدهای واریسی به صورت عروق طویل، متسع و پر پیچ و خم و غالباً در سطوح داخلی اندام تحتانی دیده می شوند. اتساع غیر عادی وریدها می تواند در مکان های متفاوتی از بدن شامل طناب اسپرماتیک ( واریکوسل )، مری ( واریس مری ) و آنورکتوم ( هموروئید ) رخ دهد. توصیف اولیۀ واریس و نیز کشف ارتباط آن با بارداری، ضربه و ایستادن طولانی مدت به قرن ها قبل بر می گردد. مطالعات جدید، همه تأیید کنندۀ نقش جنس مؤنث، بارداری، سابقۀ خانوادگی، سرپا ایستادن طولانی و سابقۀ فلبیت به عنوان ریسک فاکتورهای مرتبط با آن هستند. بیشترین میزان شیوع واریس در زنان بین سن 49-40 سالگی برآورد شده است.

آناتومی وریدی اندام تحتانی :

وریدهای اندام تحتانی، شامل سه گروه هستند: 1- سیستم وریدی سطحی ( ورید صافن بزرگ و کوچک ) 2- سیستم وریدی عمقی و 3- سیستم وریدی رابط و سوراخ کننده ( پرفوران ) که ارتباط بین این دو سیستم را برقرار می سازد. وریدهای صافن بزرگ و کوچک که وریدهای سطحی حاوی دریچه های متعدد هستند، ضمن دریافت خون وریدی نواحی سطحی پا و ساق، از مجاورت قوزک ها به سمت بالا صعود کرده و در نهایت به وریدهای خلف زانو و ران می پیوندند. وریدهای سوراخ کننده در اندام تحتانی، از خلال فشیای عضلانی عبور نموده و به عنوان رابط بین سیستم وریدی سطحی و عمقی عمل می کنند. وریدهای رابط نیز خود وریدهای سیستم سطحی یا عمقی را به یکدیگر ارتباط می دهند. به طور کلی در هر اندام تحتانی حدود 200 ورید سوراخ کننده وجود دارد.

وریدها در مقایسه با شریان ها، نازکتر بوده و عضلات صاف و بافت الاستیک کمتری دارند. حجم خون موجود در اندام تحتانی با تغییر وضعیت شخص از حالت دراز کشیده به ایستاده، به حدود نیم لیتر می رسد. افزایش حجم خون، منجر به بالا رفتن گنجایش وریدی شده که توسط انقباض عضلات صاف موجود در دیوارۀ ورید، تنظیم می گردد. وضعیت ایستاده، تشکیل ستون عمودی از خون را به دنبال دارد که فشار هیدروستاتیکی معادل با فاصلۀ انگشت شست پا تا دهلیز راست قلب، ( 120-100 میلیمتر جیوه ) اعمال می کند. برای جلوگیری از تجمع خون در پاها و امکان پذیر گشتن حرکت آن به سمت قلب، باید بر این فشار هیدروستاتیک غلبه شود. عوامل متعددی از جمله دریچه های وریدی که جریان خون را به صورت یکطرفه از وریدهای سطحی به عمقی و سپس از عمق پا به سمت قلب هدایت میکنند، در این امر دخیل می باشند. شریانها فاقد چنین دریچه هایی هستند. وریدهای واریسی به دو گروه اولیه و ثانویه، تقسیم بندی می شوند. وریدهای واریسی اولیه، ناشی از نقائص ژنتیکی یا تکاملی در دیوارۀ ورید هستند که با کاهش خاصیت ارتجاعی آن، موجب نارسایی دریچه ای می گردند. بیشتر موارد عدم کفایتوریدهای واریسی، اولیه هستند. نوع ثانویه، از تخریب یا عدم عملکرد دریچه ها به دنبال تروما، ترومبوز در وریدهای عمقی، وجود فیستول بین شریان و ورید و یا انسداد قسمت فوقانی ورید (توسط تومور لگنی یا بارداری) و... ناشی می شود. زمانی که دریچه های وریدهای عمقی و پرفوران آسیب می بینند، استاز مزمن وریدی می تواند به تغییرات مزمن پوستی و التهاب وریدهای واریسی سطحی منجر شود که ایجاد عفونت را به دنبال دارد.
 

در مورد علت تشکیل وریدهای واریسی و پیشرفت آنها، چند فاکتور مهم مطرح شده اند : ارث به عنوان مهمترین علت زمینه ای واریسی شدن وریدها، شناخته شده است. هورمون های زنانه در جنس مؤنث با تاثیر بر عروق سطحی اندام تحتانی از عوامل مهم ایجاد واریس هستند. بنابراین واریس در بین خانم ها نسبت به آقایان شیوع بیشتری دارد. هورمون پروژسترون، انقباض عضلات صاف جدار عروق را مهار کرده و بدین ترتیب باعث اتساع و گشاد شدن آنها می گردد. افزایش این هورمون ها در دوران بارداری، واریس را به یکی از شکایات شایع این دوره، به ویژه در سه ماهۀ اول ( 80-70% ) تبدیل می سازد. ضمن اینکه حاملگی، با اثر فشاری بر قسمت های فوقانی وریدهای اندام تحتانی، برگشت خون به سمت بالا را دچار اختلال می نماید.  نیروی جاذبه از دیگر فاکتورهای مهم است. هنگامیکه به مرور زمان و به دنبال ایستادن های مکرر و طولانی مدت، خون در عروق اندام تحتانی تجمع می یابد، به دلیل فشار ناشی از وزن این ستون خون، اتساع وریدی و به مرور زمان نارسایی دریچه های مسئول یکطرفه نمودن جریان خون رخ داده که خود سیکل معیوبی را به سمت اتساع و استاز بیشتر وریدی موجب می شود و بدین ترتیب واریس تشدید می گردد.

علایم :

علایم بالینی بیماران دچار واریس می تواند کاملاً متغیر باشد. بیشتر وریدهای واریسی بدون علامت بوده و تنها از جنبۀ زیبایی به توجه پزشکی نیاز می یابند. در صورت علامتدار شدن، احساس درد، پری و سنگینی منتشر و غیر اختصاصی در ساق پاها به خصوص متعاقب ایستادن به مدت طولانی، وجود دارد. گاهی تورم در مچ پا دیده می شود. این نشانه ها، با گذشت زمان پیشرفت کرده و بدتر می شوند. معمولاً بالا گرفتن پاها موجب بهبود نشانه ها و تسکین نسبی بیمار می گردد.

غالباً مکان درگیری، نواحی زانو به پائین به خصوص در مسیر شاخه های سیستم صافن بزرگ است. در ظاهر، وریدهای واریسی به صورت وریدهای طویل و برجسته در سطح اندام های تحتانی مشاهده می شوند. گاهی شبکه های وریدی کوچک و مسطحی به رنگ آبی – سبز، با واریس  همراهی کرده که خود علامت دیگری از نقص عملکرد وریدی است. یکسری نشانه ها خاص نارسایی مزمن وریدی می باشند که عبارتند از ادم، هیپرپیگمانتاسیون یا تیرگی و تغییر رنگ پوست، التهاب پوست به همراه پوسته ریزی و زخم های وریدی. ممکنست تغییرات پوستی حتی در حضور واریس های بزرگ و وسیع،

وجود نداشته باشد. تورم همراه واریس، بیشتر مؤید نارسایی جانبی در سیستم وریدی رابط یا عمقی و سایر زمینه های طبی مانند مشکلات قلبی و کلیوی است، ولی یک تورم خفیف، ممکنست از خود واریس به تنهایی ناشی شده باشد. گرفتگی شبانۀ پاها می تواند در همراهی با سایر علایم رخ دهد که معمولاً با استفاده از کینین سولفات که تحریک پذیری عضلانی را کاهش می دهد، بهبود می یابد. به طور کلی اکثر بیماران توسط روش های حفاظتی، کنترل می شوند. ولی اگر درمان نشانه ها و عوارض ناشی از استاز وریدی مانند التهاب پوست، خونریزی، ترومبوز و یا زخم های سطحی مقدور نشد، بیمار کاندید اقدامات جدی تر می شود.

درمان :

در صورت عدم انجام اقدامات درمانی، وریدهای واریسی خود به خود بهبود نیافته، بلکه بتدریج و به آهستگی سیر پیشرونده ای را طی می کنند. درمان زود هنگام، اغلب از پیشرفت نشانه ها جلوگیری کرده و با نتایج بالینی و زیبایی دراز مدت مؤثرتری همراه است.

برای تعیین روش درمانی مطلوب، باید علل و میزان گستردگی بیماری کاملاً مشخص شود. بدین منظور، انجام معاینۀ فیزیکی کامل برای تشخیص شدت و پراکندگی واریس های اندام تحتانی لازمست. برای تشخیص نارسایی وریدی، تست های تشخیصی ویژه ای به کار می روند. همچنین تشخیص افتراقی های مرتبط با علایم بیمار، باید همگی مدنظر قرار گرفته و بر حسب علایم، رد یا تأیید گردند.

درمان هر دو نوع اولیه و ثانویۀ واریس در درجۀ اول شامل برنامه ایست که به منظور کنترل نارسایی وریدی انجام می شود. این برنامه شامل استفاده از جوراب های الاستیک حمایتی، بالا گرفتن متناوب پاها و انجام تمرینات مداوم می باشد. برای اغلب بیمارانی که فعالیتشان مستلزم ایستادن یا نشستن طولانی مدت است، استفاده از جوراب های الاستیک فشاری تا زانو یا ران ( فشار 30-20 میلی متر جیوه ) مفید هستند این جوراب ها برای کاستن از احتباس خون وریدی در طی روز پوشیده شده و شب ها در آورده می شوند. تورم وریدهای واریسی با استفاده از جوراب واریس کاهش یافته و نشانه های بیمار از قبیل درد، ناراحتی و ورم گهگاه مچ پا برطرف می گردند. فشار حاصله از جوراب های الاستیک، جریان خون را به سمت وریدهای عمقی و سپس به سوی قلب تسهیل کرده و مانع تجمع و باقیماندن خون در اندام تحتانی می شود. روش های درمانی متداول عبارتند از اسکلروتراپی و جراحی. اندیکاسیون های درمان جراحی شامل درد دائم و ناتوان کننده، ترومبوفلبیت سطحی راجعه، ضایعات و زخم های پوستی همراه با خونریزی هستند. اسکلروتراپی برای شاخه های کوچک وریدی کمتر از یک میلی متر یا وریدهای واریسی با 3-1 میلی متر قطر، وریدهای باقیمانده پس از جراحی، واریس های خونریزی دهنده، ناهنجاری های مادر زادی کوچک وریدی و واریس های بزرگ اطراف زخم انجام می گیرد. با قرار دادن بیمار در وضعیت خوابیده به پشت، حجمی از محلول اسکلروزان ( سدیم کلرید4/23%یا سدیم تترادسیل سولفات و ... ) به داخل ورید واریسی که از دو انتها مسدود شده تزریق گشته و با تشکیل لخته، ورید مذکور بسته می شود. بعد از این عمل به مدت 2-1 هفته این ناحیه توسط بانداژ یا جوراب های مخصوص، تحت فشار مستقیم قرار می گیرد. عوارض شامل : واکنش های آلرژیک، هیپرپیگمانتاسیون، نکروز پوستی، درد، آنافیلاکسی و ترومبوفلبیت، نادرند. اسکلروتراپی تزریقی برای بیمارانی انجام می شود که علایمی دال بر رفلاکس ( پس زدن و برگشت ) خون در عروق صافن ندارند. اسکلروتراپی تنها می تواند بهبود موقت به دنبال داشته باشد. چرا که وریدهای واریسی می توانند مجدداً در ناحیه ای دیگر عود کنند. ضمن اینکه با از بین رفتن لخته، ورید مسئله دار مجدداً باز می شود.

روش درمانی دیگر اسکلرودرمانی فشرده نام دارد. در این عملیات، نقاطی از رگ ها که جریان خون در آنها غیرعادی است، تشخیص داده شده و با تزریق مداوم ماده ای به نام اسکلروسانت، رفع می شود.

در موارد حاد، استفاده از عمل جراحی که لیگاسیون یا بستن رگ نام دارد، ضروری خواهد بود. طی این عمل جراحی، یک یا دو شکاف بر روی رگ های واریسی ایجاد شده و بعد رگ بسته می شود. اگر چندین قسمت رگ گسسته شده و خود رگ شدیداً آسیب دیده باشد، رگ (یا بخش آسیب دیده آن) معمولاً برداشته می شود. شکافی در زیر رگ واریسی ایجاد شده، ابزاری انعطاف پذیر روی رگ تا شکاف اولیه کشیده می شود و بعد رگ را گرفته و برمی دارند.

هدف از درمان جراحی، حذف فشار هیدروستاتیک به عنوان عامل پس زدن خون ورید صافن و پرفوران و نیز درمان آن از جنبۀ زیبایی است. عروق واریسی بزرگ ران، باید توسط جراحی برداشته شوند. روش جراحی وابسته به تعیین ظرفیت وریدهای عمقی و پرفوران و محل رفلاکس وریدی است. با انتخاب دقیق بیمار و بکارگیری روش مناسب جراحی، میزان عود تقریباً 10% است.

از سایر روش های تهاجمی درمان واریس، می توان به روش بستن ورید توسط کاتتر داخل وریدی که با وارد کردن انرژی به دیوارۀ ورید و گرم کردن آن، موجب روی هم خوابیدن جداره های وریدی می شود، اشاره نمود. همچنین روش های جدید استفاده از لیزر در درمان واریس با حداقل میزان تهاجم و بهترین نتایج درمانی به طور روز افزون به کار می روند. به کار گیری لیزر با صرف زمان کمتر، به جای نگذاشتن اسکار و پدیدار گشتن سریع نشانه های بهبود، جایگزین بسیار مناسبی برای جراحی است. چرا که انجام عمل جراحی ضمن صرف هزینۀ بیمارستان و بیهوشی و زمان طولانی بهبود، ممکنست با وارد کردن صدمات جانبی به بافت اطراف ورید و نیز بر جای گذاشتن اسکار همراه باشد. از سویی این وریدها می توانند بعد از عمل، مجدداً در محل جدیدی تشکیل شوند.

برنامۀ توصیه شده جهت برخورد خود بیمار با وریدهای واریسی شامل:

ارتباطات تغذیه ای

تغییرات در شیوۀ زندگی

توصیه ها و احتیاطات پزشکی

1- تغذیه : مصرف مکمل های غذایی شامل ویتامین A، K،D ، E، C، B6، B12 و بیوفلاوونید که جریان خون را بهبود بخشیده و در پروسه های ایمنی، ترمیمی و هضم مواد نقش دارند و از مواد معدنی، کلسیم و منیزیم برای برطرف ساختن گرفتگی های عضلانی و روی ( تاثیر بر روندهای ترمیمی )، توصیه می شوند. اسیدآمینه ها و نیز فاکتورهای غذایی همراه ( مانند کوآنزیم 10 و اسیدهای چرب ضروری ) از دیگر ملزومات تغدیه ای با تاثیر مثبت بر گردش خون، حفظ عروق و اکسیژن رسانی می باشند. از جمله می توان به عصارۀ هستۀ انگور اشاره کرد که دارای اثرات مفیدی برگردش خون و بافت همبند سیستم قلبی عروقی، سیستم ایمنی و نیز خنثی کردن رادیکال های آزاد مضر می باشد.

توصیه های تغذیه ای :

برطرف كردن يبوست گام نخست در بهبود اين بيماري است. يبوست فشار وارد بر سياه‌رگ‌هاي ساق پا را افزايش مي‌دهد و منجر به تشكيل واريس مي‌شود. رژيم غذايي غني از فيبر سبب كاهش يبوست و پيش‌گيري از بروز واريس مي‌شود

ـ براي حجيم كردن مدفوع و پيش‌گيري از يبوست مصرف غلات صبحانه سبوس دار، نان سبوس‌دار، ‌پاستا و برنج توصيه مي‌شود. غلات غني از فيبر نامحلول، مدفوع را حجيم كرده و آب را در خود نگه مي‌دارند. مدفوع حاصل شده نرم‌تر و بزرگ‌تر بوده و آسان‌تر از دستگاه گوارش عبور مي‌كند. بدين ترتيب فشار كمتري به وريدهاي پا وارد مي‌شود. اين نكته حائز اهميت است كه افزايش دريافت فيبر در رژيم غذايي بايد همراه با افزايش دريافت آب، حداقل به ميزان 6 ليوان در روز باشد.

ـ سبزيجات داراي برگ سبز و انواع كلم به وسيله تامين فيبر نامحلول به ويژه در طول دوران بارداري اهميت دارد. چرا كه در اين زمان، سطوح بالاي هورمون پروژسترون سبب آهسته كردن انقباضات روده بزرگ مي‌شود و احتمال بروز يبوست را افزايش مي‌دهد.

ـ مركبات به ويژه پرتقال و گريپ فروت همچنين شاتوت، توت فرنگي، فلفل دلمه و انواع سبزيجات داراي برگ سبز تامين كننده ويتامين ث هستند. اين ويتامين براي حفظ استحكام كلاژن ضروري است. كلاژن ماده‌اي است كه به حفاظت از ديواره رگ‌ها كمك مي كند . فقدان ويتامين ث در رژيم غذايي منجر به پارگي وريدهاي كوچك و بدتر شدن واريس وريدها مي‌شود.

ـ مصرف عصاره شاتوت در افراد دچار واريس سبب كاهش نشت ديواره نازك رگ‌هاي خوني مي‌شود. اين عصاره داراي آنتي اكسيدان‌هايي به نام آنتوسيانيدين است. آنتوسيانيدين‌ به بهبود بافت پيوندي آسيب ديده كمك مي‌كند. مصرف ميوه شاتوت نيز اثر مشابهي در رفع اين مشكل دارد.

- مغزها  دانه ها  و ماهي هاي روغني حاوي اسيد هاي چرب ضروري هستند كه مصرف مقداري از اين غذاها به طور روزانه براي كمك به استحكام ديواره وريدها ضروري است.

از چه غذاهايي بايد پرهيز كرد؟

ـ كره، مارگارين، روغن‌ها، كيك، شيريني، شكلات، پاي و بيسكويت سرشار از چربي بوده و تامين كننده مقدار زيادي انرژي هستند كه احتمال افزايش وزن و واريس وريدي را افزايش مي‌دهند.

ـ هر غذايي كه به طور تجربي سبب بروز يبوست مي‌شود بايد به ميزان كمتر و يا به طور تركيبي همراه با غذاهاي ملين مصرف شود (اصلي‌ترين مواد غذايي ملين شامل آلو، انجير و زرشك است).

چند نكته:

ـ كاهش وزن اضافي براي افرادي كه اضافه وزن دارند ضروري است. فشار وارد به رگ‌ها در نتيجه حمل چربي اضافي بدن با افزايش خطر واريس مرتبط است

ـ ورزش منظم به سوزاندن انرژي اضافي و همچنين درمان واريس كمك مي‌كند.

- رژیم غذایی کم چربی و نیز حاوی مقادیر کم کربوهیدارت های خالص شده را رعایت کنید. ( به عنوان مثال، یک رژیم غذایی محتوی ماهی و سبزیجات و میوه های فراوان می تواند این منظور را تامین کند ).

- سعی کنید فیبر را به مقدار زیاد مصرف نمائید. فیبر فراوان، روده ها را پاک نموده و از یبوست ( که در ایجاد وریدهای واریسی سهیم است ) جلوگیری می کند. مواد غذایی شامل فیبر زیاد عبارتند از غلات سبوس دار، میوه ها و سبزیجات تازه.

- مقادیر نمک دریافتی را کاهش دهید.

- از مصرف بعضی مواد مانند پروتئین حیوانی، شکر، بستنی، غذاهای سرخ شده، پنیر، بادام زمینی، تنباکو، الکل و مواد غذایی که تحت پرو سه های صناعی قرار می گیرند بپرهیزید.

2- شیوۀ زندگی : تمرینات بدنی مکرر مانند پیاده روی، دوچرخه سواری و شنا هم به بهبود گردش خون کمک نموده و هم فرصتی برای حرکت دادن متناوب پاها فراهم می سازند. وزن را باید در حد مطلوب و سالم نگهداشت. باید از لباس های راحت و آزاد استفاده نمود که جریان خون را به ویژه در نواحی کمر، کشالۀ ران و پاها محدود نکنند. باید از نشستن یا سر پا ایستادن به مدت طولانی اجتناب کرد. در بین ساعات کاری، باید فواصل کوتاهی را به عنوان استراحت در نظر گرفته و پاها را از سطح قلب بالاتر نگه داشت و یا حین ایستادن وزن را به طور متناوب از روی یک پا به پای دیگر منتقل نمود. باید از اقداماتی مثل روی هم انداختن پاها، بلندکردن اجسام سنگین و قراردادن فشار و بار اضافی غیر ضروری روی پاها پرهیز کرد. قرار دادن پاها در وان آب سرد هم برای گردش خون و هم کاهش درد مؤثر است.

3- توصیه های پزشکی : پرهیز از خاراندن پوست مناطق مجاور واریسها برای جلوگیری از زخم و خونریزی، استفاده از جوراب های مخصوص برای حمایت از وریدهای واریسی و ممانعت از تورم بیشتر آنها و مراجعه جهت دریافت خدمات درمانی یا جراحی، باید مورد توجه قرار گیرند

 

 

 

 

 

گرفتگی بینی وراه هاي درمان گرفتگي بيني

 

گرفتگی بینی وراه هاي درمان گرفتگي بيني

 

خیلی از افراد تقریبا در تمام طول زندگی‌ خود دچار نوعی گرفتگی بینی خفیف هستند و به جای آن که برای یافتن علت این عارضه آزار دهنده و درمان آن اقدام کنند، به نوعی همزیستی با آن دست پیدا کرده و هر ساعت یا چند ساعت یک بار، با شدت اقدام به تخلیه بینی‌ خود میکنند.برخی دیگر از افراد هم مدام دست به قطره‌های بینی می‌برند و با چکاندن چند قطره، برای چند ساعتی از تنفسی راحت لذت می‌برند اما این افراد، ناآگاهانه خود را در معرض آسیب‌ های بیشتر به مخاط بینی‌ شان با مصرف مکرر و طولانی‌ مدت قطره بینی قرار می‌دهند.

 

راه هاي تشخيص گرفتگي بيني کدام است؟
مهم ترين راه تشخيص، بعد از گرفتن تاريخچه بيماري و اينکه بيمار چه موقع دچار گرفتگي بيني شده و شدت گرفتگي چقدر بوده، معاينه بيمار توسط پزشک مي باشد که در اغلب موارد از طريق معاينه داخل بيني، علت گرفتگي مشخص مي شود.

راه تشخيصي کامل تر آندوسکوپي بيني مي باشد که دقت و کيفيت بهتري دارد. بعد از آندوسکوپي، بررسي بيني از سوراخ خلفي يا نازوفارنگوسکوپي با آينه که داخل دهان ديده مي شود، مي باشد.

از راه هاي تشخيصي غيرباليني و پاراکلينيکي مي توان به راديوگرافي، عکس برداري ساده، سي تي اسکن و MRI اشاره نمود و در مواقعي که ضايعه مشکوک باشد، نمونه برداري ضرورت دارد.
هیم رزم‌پا، متخصص گوش و حلق و بینی می‌گوید: قطره بینی نباید به طور دائم برای رفع گرفتگی بینی استفاده شود، چراکه نه‌تنها استفاده طولانی‌مدت از این قطره‌ها وابستگی ایجاد می‌کند، بلکه به مرور، مخاط بینی را دچار آسیب می‌کند، مژک‌های داخل بینی را از کار می‌اندازد و به تشدید گرفتگی بینی منجر می‌شود.

 البته منظور ما از قطره بینی، سرم‌های شست‌وشوی نمکی (مانند قطره کلرور سدیم) که به کودکان نیز داده می‌شود نیست؛ این نوع قطره‌ها کاملا بی‌خطر است، اما استفاده مکرر و بیش از سه روز از سایر قطره‌های بازکننده بینی (مانند فنیل‌افرین) به مخاط بینی آسیب می‌رساند. پس بهتر است که مصرف این قطره‌ها پس از سه روز قطع و با فاصله، دوباره استفاده شود.

چرا بینی میگیرد؟

بسیاری از افراد نمی‌دانند که باید از بینی‌شان در مقابل تغییرات شدید دمای هوا مراقبت کنند، چراکه بینی عضو بسیار حساسی است که دمای هوایی را که وارد ریه‌ها می‌شود، تنظیم می‌کند.

یعنی وقتی در هوای سرد قرار می‌گیرید، بینی تلاش می‌کند دمای هوای طبیعی ورودی به ریه‌ها را حفظ کند، اما اگر دمای هوا سردتر یا گرم‌تر از حد متعادل بینی باشد، باعث گرفتگی بینی و آبریزش مخاط آن می‌شود. به بیان دیگر، سرما با افزایش و غلیظ شدن مخاط‌های بینی و ریه باعث گرفتگی شده و در این شرایط بافت بینی تحریک و به بروز واکنش حساسیت‌زا منجر می‌شود.

دکتر رزم‌پا با اشاره به علل داخلی گرفتگی بینی می‌گوید: در برخی کودکان انحراف تیغه بینی، بزرگی شاخک‌های بینی، اشکالات جنینی و نیز وجود تومورهای خوش‌خیم یا بدخیم می‌تواند به گرفتگی بینی منجر شود. از سوی دیگر، بزرگی لوزه سوم یا وجود یک جسم خارجی در بینی کودک از عوامل اصلی گرفتگی بینی محسوب می‌شود. بر این اساس ترشح یکطرفه و بدبو از بینی کودک، احتمال گرفتگی این عضو با جسم خارجی را تقویت می‌کند.
این متخصص گوش، حلق و بینی اضافه می‌کند: البته گرفتگی یا احتقان بینی در بسیاری از افراد، معمولا با سرماخوردگی معمولی، عفونت سینوسی، آنفلوآنزا و حساسیت یا آلرژی در ارتباط است و ایجاد هریک از این عوامل می‌تواند باعث بروز گرفتگی بینی شود. هریک از این موارد ممکن است حتی تنفس را برای شخص مبتلا به تورم مخاط بینی (رینیت) مشکل کند و به این دلیل فرد باید مورد ارزیابی و درمان قرار بگیرد.

● عفونت:

 

یک فرد بالغ به طور متوسط در هر سال ۲ تا ۳ بار به سرماخوردگی مبتلا می شود. این عفونت ویروسی در سنین کودکی بیشتر رخ می دهد چراکه با افزایش سن سیستم ایمنی مقاوم تر می شود. عامل سرماخوردگی یک نوع ویروس است. در بعضی موارد ویروس از طریق استنشاقی وارد ریه فرد شده و وی را مبتلا می کند، اما در بسیاری از موارد ویروس از طریق تماس دست به ترشحات آلوده بینی، از یک فرد بیمار به فرد سالم منتقل می شود. وقتی ویروس وارد بینی شد بدن را مجبور می کند که هیستامین ترشح کند. هیستامین ماده ای شیمیایی است که به طرز چشمگیری باعث افزایش جریان خون به بینی و در نتیجه متورم و بزرگ شدن بافت های داخلی بینی می شود. این روند غشاهای داخل بینی را ملتهب کرده و ترشحات شفاف داخل بینی را به میزان زیادی افزایش می دهد. مجموعه روندهای گفته شده منجر به گرفتگی بینی می شوند. آنتی هیستامین ها و ضداحتقان ها فقط به تسکین علائم سرماخوردگی کمک می کنند، اما نمی توانند ویروس را از بین ببرند. در نهایت باید دوره سرماخوردگی طی شود تا بیمار کاملا بهبود پیدا کند

طی عفونت ویروسی، مقاومت بینی نسبت به باکتری ها کم می شود و به همین دلیل است که عفونت بینی و سینوس ها غالبا بعد از سرماخوردگی روی می دهد. زمانی که ترشحات بینی از حالت شفاف به رنگ زرد یا سبز درآید معمولا این معنی را می دهد که عفونت باکتریایی است و در این صورت باید به پزشک مراجعه کنید

عفونت حاد سینوس ها منجر به گرفتگی بینی و ترشحات غلیظ بینی می شود. بسته به این که کدام یک از سینوس ها درگیر شده باشد درد ممکن است بین گونه ها و دندان های بالایی، میان و پشت چشم ها یا بالای چشم و روی پیشانی حس شود.یکی از شایع ترین علل انسداد بینی در کودکان «بزرگی لوزه سوم» است. لوزه سوم در پشت بینی و بالای حلق واقع شده است. لوزه سوم در معاینه معمولی دهان قابل مشاهده نیست بلکه از روی علائم بالینی و همین طور عکس رادیولوژی بیمار می توان وضعیت لوزه سوم را ارزیابی کرد.در چنین حالاتی برداشتن لوزه های کامی یا لوزه سوم کار عاقلانه ای است.عفونت مزمن سینوس ها می تواند همراه با درد یا بدون درد باشد، اما معمولا با انسداد بینی و ترشحات غلیظ و مزمن پشت حلق همراه است. سینوزیت مزمن ممکن است در نهایت باعث پیدایش پولیپ بینی (غده های گوشتی در داخل بینی) شود. همچنین عفونت سینوس ها ممکن است باعث درگیر شدن راه های هوایی تحتانی شده و منجر به سرفه مزمن، برونشیت یا آسم شود. عفونت حاد سینوس ها معمولا به درمان دارویی جواب می دهد حال آن که سینوزیت مزمن ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.

 

● اختلالات ساختاری

 

منظور از اختلالات ساختاری ناهنجاری های اسکلتی بینی و تیغه میانی آن است. معمولا این تغییر شکل ها ناشی از ضربه های قبلی است که گاهی در کودکی به ساختمان بینی وارد آمده است. حدود ۷ درصد از نوزادان طی مراحل زایمان دچار آسیب قابل توجه بینی می شوند. آسیب بینی در کودکان و بزرگسالان شایع است و چنانچه منجر به انسداد بینی شود ممکن است اصلاح جراحی آن سودمند باشد.ازجمله علل دیگر اختلالات ساختاری می توان از تومورهای بینی و جسم خارجی بینی نام برد. بعضی از کودکان ممکن است اجسام ریزی را وارد بینی خود کنند. اگر نفس کودک بدبو است یا ترشحات غلیظ چرکی فقط از یک سوراخ بینی او خارج می شود توصیه می کنیم وی را نزد پزشک گوش، حلق و بینی ببرید

از اختلالات هورمونی تا استرس

جدا از آن که در برخی افراد، حساسیت به برخی مواد همچون گرد و غبار، گرده‌های گل و گیاه، گرده‌های ریز موی حیوانات خانگی، مواد غذایی پرادویه و قرار گرفتن در معرض دود سیگار هم می‌تواند باعث بروز گرفتگی و حتی تشدید گرفتگی بینی شود.

عوامل دیگری از جمله مشکلات هورمونی، عوارض مصرف برخی داروها و مهم‌تر از آن قرار گرفتن در دوره‌های همراه با استرس‌های روحی و روانی نیز می‌تواند در گرفتگی بینی موثر باشد. دکتر رزم‌پا در این ارتباط توضیح می‌دهد: مشکلات هورمونی در سه ماهه اول بارداری، حتی در دوره‌های نزدیک به عادت ماهانه یا کم‌کاری تیروئید می‌تواند از علل گرفتگی بینی باشد.

همچنین افرادی که داروهای فشار خون مصرف می‌کنند به گرفتگی بینی مبتلا می‌شوند. استرس نیز با تاثیر بر سیستم‌های سمپاتیک و پاراسمپاتیک (دستگاه سمپاتیک در واکنش‏هاى هیجانى مانند خشم و ترس وارد عمل مى‏شود، در حالى که برعکس، سیستم پاراسمپاتیک از عمل سمپاتیک جلوگیرى کرده، باعث آرامش و سکون مى‏شود و در فعالیت‌هاى روزمره به طور طبیعى و آرام نقش دارد) میزان ترشحات و حالت تورمی بینی را تشدید می‌کند.

آبریزش بینی می تواند همراه با التهاب و گرفتگی بینی و یا بدون آن بروز کند.

 

سرماخوردگی، آنفلوآنزا، عوامل ویروسی، پولیپ ها، اجسام و مواد خارجی، تومور و یا سردرد میگرنی می توانند باعث آبریزش بینی شوند.

 

علل آبریزش بینی عبارتند از:

۱- سینوزیت حاد

۲- روشنایی و نور

۳- سینوزیت مزمن

۴- سندرم چرگ اشتراوس

۵- سردرد خوشه ای

۶- هوای سرد

۷- سرماخوردگی

۸- استفاده زیاد از اسپری بینی ضد احتقان

۹- انحراف تیغه بینی

۱۰- اعتیاد به مواد مخدر

۱۱- خشکی هوا

۱۲- آلرژی به مایت های موجود در گردوغبار

۱۳- آلرژی غذایی

۱۴- تب یونجه (یک نوع آلرژی فصلی)

۱۵- تغییرات هورمونی بدن

۱۶- آنفلوآنزا

۱۷- حساسیت به لاتکس (مثل پلاستیک دستکش)

۱۸- گیر کردن جسمی در بینی

۱۹- داروها

۲۰- آلرژی به شیر

۲۱- آلرژی به قارچ ها و کپک ها

۲۲- پولیپ بینی

۲۳- رینیت غیر آلرژیک ( آبریزش طولانی مدت بینی بدون دلیل واضح)

۲۴- آسم شغلی

۲۵- سایر بیماری های عفونی و مسری

۲۶- آلرژی به بادام زمینی

۲۷- بوی عطرها و خوشبوکننده ها

۲۸- آلرژی به حیوانات خانگی

۲۹- بارداری

۳۰- حساسیت به سویا

۳۱- غذاهای پر ادویه

۳۲- نشت مایع نخاعی

۳۳- سیگار و دخانیات

۳۴- آلرژی به گندم و مواد غذایی حاوی آن مثل نان

برای نوزادان و کودکان کم سن می توانید از پمپ لاستیکی نرم برای تخلیه ترشحات بینی استفاده کنید. این وسیله در داروخانه ها موجود است

چه موقع نزد پزشک برویم؟

آبریزش بینی ممکن است آزاردهنده باشد و باعث ناراحتی فرد شود، ولی اغلب خودبخود برطرف می گردد.

 

آبریزش بینی می تواند علامت یک بیماری جدی در فرد باشد، به خصوص نوزادان.

 

در شرایط زیر نزد پزشک بروید:

- آبریزش بینی بیش از ۱۰ روز ادامه داشت.

 

- تب بالا داشتید، خصوصاً اگر بیش از ۳ روز ادامه داشت.

 

- ترشحات بینی، سبزرنگ و با درد سینوس ها و یا تب همراه بود. این ها می تواند علامت عفونت باکتریایی باشد.

 

- اگر بیماری آسم و یا آمفیزم دارید و یا داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی را دریافت می کنید.

 

- ترشحات بینی خونی بود و یا بعد از آسیب سر (مثل ضربه به سر) دچار ترشحات شفاف و مداوم بینی بودید.

 

کودک خود را در شرایط زیر نزد پزشک ببرید:

- کودک شما کمتر از ۲ ماه سن دارد و همراه با آبریزش بینی، تب هم دارد.

 

- آبریزش یا گرفتگی بینی در کودک شما، باعث سخت شیر خوردن و یا سخت نفس کشیدن در او می شود.

 

درمان های خانگی آبریزش بینی

می توانید با استفاده از راهکارهای زیر آبریزش بینی خود را کم کنید، تا به پزشک مراجعه کنید:

 

- به آرامی با فین کردن بینی خود را خالی کنید و با دستمال، آب بینی خود را بگیرید.

 

- اگر آب بینی شما پشت سر هم، آبکی و خصوصا همراه با عطسه، خارش و اشک ریزش چشم باشد، می تواند نشان دهنده آلرژی در شما باشد و می توانید از قرص آنتی هیستامین و سایر داروهای ضد حساسیت مثل لوراتادین، برای توقف آن استفاده کنید.

 

- برای نوزادان و کودکان کم سن می توانید از پمپ لاستیکی نرم برای تخلیه ترشحات بینی استفاده کنید. این وسیله در داروخانه ها موجود است.

 

اگر ترشحات بینی در پشت گلوی شما جمع شده است (خلط گلو)، از روش های زیر استفاده کنید:

- از مواد محرک مثل دود سیگار و گرم و سرد شدن ناگهانی هوا دوری کنید.

 

- آب و مایعات زیادی بنوشید.

 

- از دستگاه بخور در منزل استفاده کنید.

 

- از اسپری شستشودهنده بینی استفاده کنید و یا با محلول نرمال سالین، داخل بینی خود را بشویید

بینی را با شدت تخلیه نکنید

به گفته دکتر رزم‌پا، افرادی که دچار گرفتگی بینی همیشگی هستند، باید از تخلیه بینی‌شان با فشار و بشدت خودداری کنند.این متخصص اضافه می‌کند: از آنجا که بینی به گوش میانی متصل است، وارد آمدن فشار ناگهانی به پرده گوش با تخلیه شدید بینی می‌تواند به وارد آمدن آسیب به پرده گوش و در مواردی پارگی آن منجر شود. به همین علت، شست‌وشوی بینی با سرم‌های نمکی به طور روزانه و هر چند ساعت یک بار توصیه می‌شود.

انحراف تیغه بینی

 

( Septal Deviation )

 

انحراف تیغه بینی (Septal Deviation)، كج شدگی یا سایر ناهنجاریهای تیغه بینی ، دیواره ای كه بینی را از وسط به دو قسمت مساوی تقسیم می كند. تیغه بینی از دو قسمت غضروفی (نزدیك نوك بینی ) و استخوانی (نزدیك پیشانی ) تشكیل شده است .

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز،  در انحراف بینی معمولاً کجی تیغه بینی در قسمت داخلی بینی است و تاثیری روی شکل ظاهری بینی نمی گذارد.

تیغه بینی دیواره ای است که که فضای داخل بینی را به دو حفره مجزای راست و چپ تقسیم می کند. قسمت پایینی این تیغه غضروفی و قسمت بالایی آن استخوانی است . تیغه بینی نیز مانند سایر اجزای دستگاه اسکلتی تا پایان بلوغ رشد می‌کند و بزرگتر می‌شود .

چندین مرکز غضروف سازی واستخوان سازی در رشد هماهنگ تیغه بینی موثرند . بدیهی است اگر به هر دلیلی یکی یا چندتا از این مراکز غضروف‌سازی یا استخوان‌سازی کمتر و یا بیشتر از حد معمول رشد کنند، تیغه بینی ممکن است از خط وسط منحرف شده و در ناحیه ای به سمت راست یا چپ کج شود . ضربه به بینی یا شکستگی تیغه میانی بینی نیز می تواند موجب انحراف بینی شود.

در برخی بیماران انحراف بینی باعث گرفتگی یک یا هردو مجرای بینی ودر نتیجه بروز مشکل تنفسی می‌شود که به شکل انسداد تنفسی، خرخر شبانه، کاهش حس بویایی، خشکی بینی و خون دماغ بروز می‌کند والبته در دراز مدت می تواند علایم وعوارض دیگری ازجمله سینوزیت، مشکلات گوش و مشکلات ریوی را باعث شود .

● علایم شایع

كجی واضح بینی، انسداد راه هوای بینی، ترشح بینی، بدون علامت در اكثر موارد

● علل

رشد سریع به خصوص هنگام بلوغ، ضربه به بینی، جراحی بینی

●  عوارض و ناراحتی‌های حاصل از انحراف تیغه بینی کدامند؟

از مضرات گرفتگی بینی می‌توان به اختلاف کیفیت هوای تنفسی از راه بینی و دهان اشاره کرد که از نظر تمیزی  و درجه حرارت بسیار با هم اختلاف دارند و این می‌تواند عاملی در به‌وجود آوردن ناراحتی‌هایی در دراز مدت برای افرادی که دچار گرفتگی راه تنفسی هستند، گردد. از آن جمله می‌توان به خشکی دهان و مشکلات بویایی اشاره کرد. از طرف دیگر افرادی که دچار گرفتگی راه تنفسی هستند پس از مدتی به دلیل مشکلات تنفسی ممکن است که از نظر روانی دچار ناراحتی‌هایی شوند.

در برخی موارد انحراف بینی می‌تواند بر روی دهانه سینوس‌های فرد تاثیر بگذارد و باعث شود که فرد مستعد سرماخوردگی و سینوزیت‌های مزمن گردد.

سردردها هم در پاره‌ای از موارد مربوط به انحراف بینی می‌باشند به گونه‌ای که در موارد متعددی بعد از برطرف کردن مشکل انحراف بینی فرد، مشاهده شده که مشکل سردرد او هم کاملا مرتفع گردیده است.

● پیشگیری :

از وارد آمدن ضربه به بینی پیشگیری كنید. برای ورزشهای پربرخورد و دوچرخه سواری از كلاههای محافظ استفاده كنید. هنگام سوار شدن در اتومبیل كمربند ایمنی خود را ببندید.

● عواقب مورد انتظار :

معمولاً با جراحی قابل علاج است . اگر علایم برای بیمار مشكل زا نباشد، معمولاً جراحی ضرورتی ندارد.

● عوارض احتمالی
▪ خونریزی مكرر بینی
▪ عفونت مكرر بینی یا سینوسها

● راههای تشخیص انحراف بینی :

تشخیص انحراف بینی معمولا با یک معاینه بسیار ساده بینی صورت می‌پذیرد، این معاینه می‌تواند با آندوسکوپ انجام شود زیرا این امکان را به پزشک می‌دهد که تمامی قسمت‌های تیغه بینی را به دقت مشاهده کرده و مورد معاینه قرار دهد. اگر فرد فقط دچار انحراف بینی باشد برای تشخیص آن احتیاج به کار خاص دیگری نمی‌باشد ولی در مواردی با انجام سی تی اسکن هم می‌توان به خوبی مشکلات را مشاهده کرد و اگر شخص به عوارضی همچون سینوزیت گرفتار باشد آن را تشخیص داد.

● درمان

از لحاظ درمانی اگر کسی دچار عوارض انحراف بینی شده باشد نیاز به جراحی دارد. جراحی به این صورت انجام می‌گیرد که کاملا از ناحیه داخل بینی لایه‌های مخاطی محافظ را کنار زده و قسمتی را که دچار مشکل می‌باشد برداشته و یا ترمیم می‌کنند.

اسپری بینی : یک قاشق چای خوری نمک یک فنجان آب گرم، به طور کامل مخلوط کنید. محلول آب نمک را در یک سوراخ بینی  با استفاده از یک قطره چکان در حالی که سر خود را کمی به عقب کج. کرده اید. اجازه دهید  آب نمک به مدت ۱۰ ثانیه بماند ، و سپس به آرامی تخلیه   کنید تخلیه به این صورت است که آب از سوراخ بینی عبور دهید

 

سعی کنید  مطابق شکل بینی را آبیاری کنید  این کار بطور سریع گرفتگی بینی را باز میکند و نیازی به اسستفاده از دارو نیست با اینکه دلهره اور بنظر میرسید ولی اینطور نیست

در آبیاری  آب ولرم و استریل را در حدود ۱۶ اونس همراه با یک قاشق چایخوری نمک در وسیله ای بریزید سررا درزاویه ۴۵ درجه نگه دارید بطوریکه سوراخ بینی رو به بالا باشد و محلول را در حفره های بینی ریخته طوری که از سوراخ دیگر بیرون بیاید شما از طریق دهان فقط آن را تف کنید و چند ضربه ملایم به بینی بزنید .اگر اینکاررا چند وقت یکبار انجام دهید  مشکلات سینوسی و آلرژی شدید  درمان میشود  وقتی کمی بهتر شدید توصیه میکنیم سه بار در هفته این کاررا انجام دهید

در بسیاری از موارد در حین برطرف کردن انحراف تیغه بینی لازم است که پزشک توربین‌های بینی را هم مرتب و درست کند. برای مثال وقتی که انحراف بینی به سمت راست وجود دارد توربین‌های حفره سمت چپ به صورت جبرانی بزرگتر شده و می‌توانند در این طرف بینی هم انسداد ایجاد کنند.

در روش‌های قدیمی جراحی هنگامی که لایه مخاطی برداشته می‌شد کل محتویات زیر آن یعنی غضروف و استخوان را تخلیه می‌کردند که باعث بروز مشکلاتی از جمله افتادگی نوک و فرورفتگی پشت بینی می‌شد که این روش‌ها امروزه منسوخ شده است.

الف) اصولی كلی

▪ این وضعیت با مشاهده داخل بینی با استفاد از یك چراغ، واسپكولوم بینی تشخیص داده می شود.

▪ جراحی برای اصلاح انحراف تیغه بینی (گاهی )

روشهای جراحی عبارتند از:
۱) برداشت زیرمخاطی كه انسداد را كاهش می دهد.
۲) رینوپلاستی كه بدشكلی كالبدشناختی بینی را اصلاح می كند.
۳) سپتوپلاستی كه انسداد بینی را كاهش داده و نمای آن را بهبود می بخشد.
ب) داروها

بعد از عمل ممکن است که داخل بینی توسط پدهای خاصی پانسمان بشود که این پدها فقط جلوی خونریزی را می‌گیرند و برای تنفس بیمارمشکلی ایجاد نخواهند کرد.

بیمار معمولا بعد از عمل احتیاج به یک تا دو روز استراحت دارد و معمولا اگر چیزی درون بینی او قرار گرفته باشد بعد از دو روز خارج خواهد شد و او قادر خواهد بود که به زندگی عادی خود برگردد.

▪ برای ناراحتی خفیف ، استفاده از داروهای بدون نسخه نظیر ضداحتقانها برای كاهش ترشحات بینی ممكن است كافی باشد.

▪ آنتی بیوتیكها برای مقابله با عفونت در صورت لزوم تجویز می شود.

گرفتگی بینی را درمان کنید

شاید بسیاری از افراد با بینی‌شان که نمی‌توانند از طریق آن براحتی نفس بکشند، به نوعی همزیستی دست پیدا کرده باشند؛ اما گرفتگی بینی درمان‌نشده می‌تواند به بیماری‌هایی چون مشکلات خواب، عفونت گوش، آسم و حتی عوارضی چون خرخر کردن تبدیل شود.
همچنین اکثر افرادی که دچار گرفتگی بینی هستند، معمولا با دهان باز تنفس می‌کنند و همین امر باعث خشکی دهانشان می‌شود. رفع گرفتگی بینی در نوزادان و کودکان نیز از ‌نظر تنفسی بسیار اهمیت دارد. دکتر رزم‌پا در ارتباط با روش‌های تشخیصی و درمانی گرفتگی بینی یا رینیت می‌گوید: مهم‌ترین راه تشخیص، بعد از گرفتن تاریخچه بیماری و این‌ که بیمار از چه موقع دچار گرفتگی بینی شده و شدت گرفتگی چقدر بوده، معاینه پزشک است.

یعنی در اغلب موارد، از طریق معاینه داخل بینی، علت گرفتگی مشخص می‌شود. در مواردی که علت گرفتگی بینی از طریق معاینه قابل تشخیص نباشد، از طریق آندوسکوپی، رادیوگرافی و سی‌تی‌اسکن می‌توان مشکل را ارزیابی و برای تجویز درمان‌های دارویی یا حتی جراحی تصمیم‌گیری کرد. البته جراحی انحراف یا پولیپ بینی هم همیشه به نفع بیمار نیست و انجام آن باید در صورت ضرورت و توسط پزشک متخصص صورت بگیرد.