سلامت و روزه‌داري وتاثيرات روزه ماه رمضان بر سلامتي

 

 

پيروان بسياري از اديان بزرگ جهان، ايام خاصي را در سال روزه مي‌گيرند و در اين ميان روزه‌داري اسلامي در ماه رمضان به شدت از سوي مسلمانان در سراسر جهان رعايت مي‌شود. ماه رمضان، نهمين ماه در تقويم قمري است و روزه‌داري در آن بر هر فرد بالغ و سالم مسلمان واجب مي‌باشد. يک ماه تمام روزه‌داري از سحر تا غروب تنها در اسلام ديده مي‌شود و با در نظر گرفتن جمعيت بيش از يک ميليارد نفري مسلمانان جهان، مي‌توان فرض نمود که سالانه چند صد ميليون نفر ماه رمضان را روزه‌داري مي‌کنند. تجربه روزه‌داري به مسلمانان درس نظم و اراده مي‌دهد و آنان را در همدردي با فقرا، ناتوانان و افراد دردمند ياري مي‌کند. گرفتن روزه بر کودکان، زنان در دوره قاعدگي يا بيماران و مسافران واجب نيست؛ زنان باردار و شيرده نيز از روزه‌داري معاف هستند و مي‌توانند گرفتن روزه را به زمان مناسب ديگري که با وظايف مادري آنان تداخل نداشته باشد موکول کنند.

اکثر مسلمانان در ماه رمضان دو وعده غذايي حجيم مي‌خورند، يکي بلافاصله بعد از غروب آفتاب و ديگري درست قبل از سحر. آنان تنها بين غروب آفتاب تا سحرگاه روز بعد اجازه خوردن و آشاميدن دارند و از سحر تا غروب آفتاب روز بعد را روزه هستند. از آنجايي که تقويم اسلامي بر پايه دوره گردش ماه به دور زمين است، سال اسلامي 354 روز مي‌باشد و لذا ماه رمضان هر ساله 11 روز به عقب مي‌رود و ممکن است بر هر فصلي از سال منطبق گردد. اين امر موجب مي‌شود که طول مدت روزه بين 11 تا 18 ساعت در کشورهاي شمالي و استوايي متغير باشد. طول ماه رمضان نيز 29 يا 30 روز است.

از ديدگاه فيزيولوژيک، روزه‌داري اسلامي الگوي منحصر به فردي از روزه‌داري روزانه به مدت 1 ماه را ارائه مي‌کند. اين الگو هم‌چنين با روزه‌داري داوطلبانه معمول متفاوت است چراکه در آن فرد روزه‌دار در ساعات روزه‌داري اجازه نوشيدن مايعات را نيز ندارد. روزه در ماه رمضان نه تنها شامل منع از خوردن و آشاميدن است، بلکه ممارست تمامي قسمت‌هاي بدن در خودداري و اراده را نيز به همراه دارد و مستلزم خودداري دهان و گوش از غيبت و ناسزاگويي مي‌باشد؛ پرداختن به افکار و فعاليت‌هاي جنسي نيز در طول ساعات روزه‌داري ممنوع است. به اين ترتيب فرد مسلمان تمامي اعضا و جوارح خود را ملزم به رعايت روزه در ماه رمضان مي‌کند. چشم‌ها، گوش‌ها، زبان و اعضاي تناسلي نيز همگي به طور مساوي در اين تمرين اراده شرکت دارند. لذا مي‌توان انتظار داشت که تغييرات فيزيولوژيک حاصل در روزه‌داري اسلامي نيز با آنچه در روزه معمولي اتفاق مي‌افتد، متفاوت باشد.

اثرات روزه‌داري رمضان بر سوخت و ساز

اثرات متابوليک روزه‌داري ماه رمضان که به طور خلاصه در
جدول 1 آمده است، ممکن است تحت تاثير عوامل ژنتيکي و محيطي مانند عادات غذايي و طول مدت روزه‌داري قرار بگيرد. لذا تاثيرات روزه‌داري رمضان ممکن است در فصول و کشورهاي مختلف متفاوت باشد.


سوخت و ساز قندها

تغييرات حاصل در سوخت و ساز قندها در طي گرسنگي کوتاه‌مدت به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است. مرحله پس از جذب به 8 تا 16 ساعت اول پس از خوردن اطلاق مي‌شود که دوره تطابق زودرس با گرسنگي است. اولويت اول متابوليسم در اين دوره تامين گلوکز کافي براي مغز و ساير اعضاي حياتي مانند گلبول‌هاي قرمز، اعصاب محيطي و بافت مرکزي کليه است.

در مرحله پس از جذب، سرعت تجزيه گلوکز 2 ميلي‌گرم به ازاي هر کيلوگرم وزن بدن در دقيقه است. در افراد بزرگسال سالم، کاهش مختصر گلوکز سرم بينmmol/L 9/3 - 3/3 (mg/dL 70-60) ظرف چند ساعت اول پس از روزه‌داري اتفاق مي‌افتد؛ با اين حال روند افت گلوکز خون به واسطه تجزيه گليکوژن و کاهش توليد گليکوژن و گليکوليز در کبد متوقف مي‌شود. اين تغييرات در نتيجه کاهش انسولين و افزايش گلوکاگون و فعاليت سيستم سمپاتيک ايجاد مي‌شود. در مرحله اوليه دوره پس از جذب، افت ميزان گلوکز با کاهش ذخاير نه چندان زياد گليکوژن کبد همراه مي‌شود که تقريبا
5 کل وزن کبد را تشکيل مي‌دهد. تنها 1200 کالري به صورت قند در کبد ذخيره مي‌شود که ذخاير گلوکز لازم را فقط براي 6-5 ساعت تامين خواهد کرد. سلول‌هاي عضلاني عضلات اسکلتي فاقد آنزيم گلوکز 6 فسفاتاز بوده و نمي‌توانند گليکوژن ذخيره شده خود را به صورت گلوکز در گردش خون آزاد کنند. در نهايت پس از 24-16 ساعت گرسنگي (16-8 ساعت مرحله پس از جذب بعلاوه 6- 5 ساعت آزادسازي قند از کبد)، ذخاير گليکوژن به اتمام مي‌رسند و گلوکونئوژنز به تنها منبع تامين گلوکز بدن تبديل مي‌شود. گلوکونئوژنز پديده‌اي است که طي آن گلوکز از پيش‌سازهاي سه کربنه از جمله پيرووات، لاکتات، اسيدهاي آمينه و گليسرول ساخته مي‌شود. کورتيزول محرک اصلي تجزيه پروتئين‌هاي عضلات است. تمام اين سازوکارها براي تامين گلوکز مورد نياز روزانه مغز (125- 100 گرم) و گلبول‌هاي قرمز خون (50-45 گرم) کفايت مي‌کند. هم‌زمان کاهش توليد انسولين و افزايش ترشح کاتکول‌آمين‌ها منجر به ليپوليز در بافت چربي شده و سطح خوني اسيدهاي چرب آزاد را بالا مي‌برد؛ که جايگزين گلوکز به عنوان منبع انرژي ضروري ساير بافت‌هاي بدن مي‌شوند.

ممکن است در طول نخستين روزهاي ماه رمضان سطح گلوکز سرم اندکي کاهش يابد که در روز بيستم مجددا به حالت اوليه بازگشته و تا روز 29 کمي هم افزايش مي‌يابد. کمترين ميزان گلوکز خون گزارش شده در اين مطالعه mg/dL 63 بود. ساير مطالعات نيز افزايش خفيف يا تغييرپذيري را در ميزان غلظت گلوکز سرم گزارش نموده‌اند.


نکات و توصيه‌ها

در طول روزه‌داري به مدت بيش از 16 ساعت، که عمدتا به دنبال مصرف وعده غذايي سنگين در سحر (سحري) آغاز مي‌شود، ذخاير گليکوژن و تاحدودي پديده گلوکونئوژنز سطح گلوکز خون را در محدوده طبيعي حفظ مي‌کنند. از آنجايي که پس از 24-16 ساعت از شروع روزه‌داري، گلوکونئوژنز تنها منبع گلوکز خواهد شد، به روزه‌داران توصيه مي‌شود که وعده سحري را از دست ندهند تا دوره گلوکونئوژنز بيش از حد طولاني نشود.

سوخت و ساز چربي‌ها

کلسترول خون در روزهاي نخست روزه‌داري کاهش مي‌يابد که متعاقبا در روزهاي بعد به سطوح پيش از روزه‌داري خواهد رسيد. سطوح افزايش يافته کلسترول و LDL که در برخي مقالات گزارش شده است، ممکن است با کاهش وزن در ماه رمضان مرتبط باشد. با اين حال مطالعات ديگر، ميزان کلسترول را در روزه ماه رمضان بدون تغيير يا کاهش يافته گزارش کرده‌اند. سطوح افزايش يافته کلسترول HDL که پس از روزه ماه رمضان مشاهده شده است مي‌تواند يافته مهمي باشد. در ورزشکاران حرفه‌اي، ورزش در حد کمتر از حداکثر حين روزه‌داري در رمضان، اکسيداسيون چربي‌ها را بالا مي‌برد. در افراد سالم و نيز بيماران ديابتي، غلظت Apo-A1 بالا رفته و ميزان Apo B کاهش مي‌يابد. تغييرات مشاهده شده در سطح چربي خون ممکن است با مصرف غذاي حجيم مرتبط باشد؛ در افرادي که در طول روز يک وعده غذايي بزرگ مي‌خورند نيز اين يافته به دست آمده است. در روزه‌داراني که در طول ماه رمضان تغيير وزن نداشته‌اند، مشاهده شده است که غلظت لپتين و انسولين خون افزايش يافته و سطح خوني نوروپپتيد Y کاهش يافته است؛ با اين حال ساير مطالعات تغييري در دامنه تغييرات و ميزان متوسط سطح لپتين خون در طول ماه رمضان گزارش نکرده‌اند. کاهش شديد در مصرف انرژي در ماه رمضان با کاهش سطح کلسترول تام، LDL-C و تري گليسيريد پلاسما و پروفايل عوامل خطرساز قلبي همراه است.


نکات و توصيه‌ها

به نظر مي‌رسد تغييرات حاصل در چربي خون متغير بوده و احتمالا وابسته به کيفيت و کميت مواد غذايي مصرفي و ميزان تغييرات وزن مي‌باشد. اجتناب از افزايش وزن و کاهش ميزان دريافت کالري و اسيدهاي چرب اشباع در ماه رمضان، مهم‌ترين توصيه‌ها به روزه‌داران است.


ديابت

تقريبا نيمي از بيماران مبتلا به ديابت نوع 1 و دو سوم مبتلايان به ديابت نوع 2 در کشورهاي مسلمان به روز‌داري مبادرت مي‌ورزند. عمده مطالعات بر روي روزه‌داري اسلامي نشان مي‌دهد که با روزه‌داري در ماه رمضان، تقريبا هيچ مشکل خاصي براي بيماران ديابتي نوع 2 و بيماران ديابتي نوع 1 کنترل شده به وجود نمي‌آيد. ميزان انرژي دريافتي حين روزه‌داري در اکثر بيماران بدون تغيير است يا کاهش مي‌يابد و چه بسا کاهش وزن نيز مشاهده مي‌شود. در طول روزه‌داري تغيير فاحشي در ميزان گلوکز ناشتاي پلاسما FPG)، HbA1c)، فروکتوزآمين، انسولين و C-peptide ايجاد نمي‌شود؛ اگرچه برخي مطالعات حاکي از بهبود اندک در شاخص‌هاي کنترل قند بوده‌اند در حالي که برخي ديگر از افزايش در FPG و کنترل نامناسب بيماري در اين ماه خبر داده‌اند . تغييرات حاصل در FPG ممکن است ناشي از تغيير در وزن بدن و عادات ورزشي، ميزان و نوع غذاي مصرفي، پرخوري پس از ساعات روزه‌داري يا مصرف نامنظم داروها باشد. اگرچه افزايش سطح کلسترول تام گزارش شده است، اما در اکثر بيماران با ديابت نوع 1 يا 2 تغيير قابل ملاحظه‌اي در پروفايل چربي در طول روزه‌داري اسلامي مشاهده نمي‌شود.

سطوح سرمي نيتروژن اوره خون، کراتينين، اسيد اوريک، ALT، AST، پروتئين و آلبومين در بيماران ديابتي در روزه ماه رمضان تغيير قابل توجهي نداشته است.

اگرچه برخي گزارشات حاکي از عدم افزايش در ميزان هيپوگليسمي بوده‌اند، اما مطالعه‌اي انجام شده در 13 کشور مسلمان، افزايش ميزان بروز دوره‌هاي شديد هيپوگليسمي در بيماران ديابتي نوع 1 و 2 را در طول روزه‌داري در اين ماه گزارش کرده است، به خصوص در افرادي که ميزان داروي خوراکي يا انسولين خود را تغيير داده بودند يا ميزان فعاليتشان تغيير کرده بود.


نکات و توصيه‌ها

بيماران ديابتي که نبايد روزه بگيرند شامل افرادي هستند که همکاري مناسب در کنترل بيماري ندارند، بيماري آنها کنترل نشده است و تمام بيماران با ديابت نوع 1 شکننده، بيماران ديابتي باردار، افرادي که سابقه کتواسيدوز ديابتي يا کوماي هيپراسمولار دارند، بيماراني با عوارض جدي از قبيل سيروز و نارسايي مزمن کليه، بيماران مسن با هر ميزان از تغييرات سطح هوشياري و بيماران ديابتي با دوره‌هاي هيپو يا هيپرگليسمي مکرر قبل يا حين ماه رمضان.

بيماران ديابتي که تمايل به روزه‌داري در ماه رمضان دارند مي‌بايست پيش از اقدام به اين کار به پزشک و متخصص تغذيه رجوع کنند. بايد کنترل در رژيم غذايي و قند خون به دست آيد و بر توصيه‌هاي لازم جهت رعايت نکات مرتبط با رژيم غذايي، فعاليت مناسب، اندازه‌گيري فردي قند خون و اجراي صحيح دستورات دارويي تاکيد شود.

بيماران بايد در طول ماه رمضان از پرخوري زياد منع شوند. بيماراني که از سولفونيل اوره کوتاه اثر يا متفورمين يا هردو يک بار در روز استفاده مي‌کنند، بايد آن را همراه با وعده غروب آفتاب ميل کنند. اگر روزانه 2 يا 3 نوبت داروي خوراکي پايين آورنده قند خون مصرف مي‌شود، نوبت صبح و نيمروز بايد به هنگام غروب مصرف شوند و نصف مقدار معمول شبانه در هنگام سحر و با سحري خورده شود. اگر بيماري تحت درمان با انسولين بر روزه‌داري اصرار داشته باشد، مي‌بايست دوز معمول انسولين صبحگاهي را پس از غروب آفتاب و نصف ميزان شبانه را هنگام سحر دريافت کند. اگر از انسولين پايه‌اي استفاده مي‌شود، دوز انسولين طولاني اثر بايد به دوسوم کاهش يابد. استفاده از آنالوگ‌هاي کوتاه اثر انسولين يا انفوزيون مداوم انسولين زيرپوستي منجر به کنترل بهتر قند و کاهش ميزان هيپوگليسمي مي‌شود.


سندرم متابوليک

کاهش مختصر در ميزان انرژي دريافتي همراه با تقريبا 2 کيلوگرم کاهش وزن، منجر به کاهش در FPG و افزايش حساسيت به انسولين در بيماران مبتلا به سندرم متابوليک مي‌شود. ارزيابي توزيع چربي شکمي با استفاده از سونوگرافي تغييري را در مردان نشان نداده است، اما در زنان و افراد جوانتر کاهش ميزان چربي احشايي مشاهده شده که احتمالا ناشي از توزيع مجدد چربي وابسته به افزايش فعاليت فيزيکي بوده است.


ساير تاثيرات روزه ماه رمضان بر سلامتي

قلب

برادي کاردي و افت فشار خون از مواردي است که ممکن است حين روزه‌داري طولاني رخ دهد و هم‌چنين تغييراتي در نوار قلب از جمله کاهش دامنه کمپلکس QRS و موج T و اختلاف محور به سمت راست نيز گاهي مشاهده مي‌شود. به هر حال در اولين روزهاي روزه‌داري، سرعت ضربان قلب و فشار خون طبيعي است و در روزه‌داري‌هاي کوتاه مدت، تغييرات نواري ديده نمي‌شود. مطالعات انجام شده، عدم افزايش در ميزان بروز سکته حاد قلبي، آنژين ناپايدار يا سکته مغزي در طول روزه‌داري ماه رمضان و نيز تاثيرات ناچيز روزه بر بيماران پايدار قلبي را نشان داده‌است. هنوز نمي‌دانيم که آيا کم‌آبي خفيف و افزايش غلظت خون مي‌تواند براي مبتلايان به بيماري‌هاي متوسط تا شديد عروق کرونر مضر باشد. با اين حال يک مطالعه بيان کرده است که روزه‌داري در ماه رمضان ميزان بروز بيماري شرائين کرونري را افزايش نمي‌دهد.


نکات و توصيه‌ها

به نظر مي‌رسد ممنوعيتي براي روزه‌داري در بيماران با مشکلات دريچه‌اي يا بيماري خفيف عروق کرونر وجود نداشته باشد.


ريه‌ها

نشان داده شده است که روزه‌داري در ماه رمضان هيچ تاثير مهمي بر عملکرد و حجم‌هاي ريوي نداشته و پارامترهاي اسپيرومتري را در افراد سالم تغيير نمي‌دهد. با اين حال کم‌آبي و خشکي مجاري هوايي ممکن است باعث تشديد اسپاسم راه‌هاي هوايي در بيماران آسمي شود.


نکات و توصيه‌ها

برخي پزشکان به بيماران آسمي که بيماري آنها تحت کنترل است، با تجويز داروهاي استنشاقي، داروهاي آهسته رهش و شياف‌ها، اجازه روزه‌داري مي‌دهند. اما اکثر بيماران علامت‌دار مبتلا به بيماري‌هاي مزمن ريوي يا آسم مي‌بايست از روزه‌داري منع شوند.


مجاري گوارشي

در روزه‌داري طولاني از ميزان ترشحات معده کاسته شده و حرکات مجراي گوارش هر 2 ساعت يک بار اتفاق مي‌افتند. کيسه صفرا نيز هر 4 ساعت، يک تا سه بار محتويات خود را تخليه مي‌کند که از ميزان انقباضات آن در شرايط معمول کمتر است؛ هم‌چنين بروز کله‌سيستيت حاد نيز با روزه‌داري در ماه رمضان تشديد نمي‌شود. تاثيرات روزه ماه رمضان بر اعمال گوارشي هم‌چنان نيازمند بررسي است.

برخي مطالعات حاکي از بروز عوارض زخم‌هاي گوارشي در بيماران روزه‌دار بوده‌اند و نشان داده شده است که درمان با مهارکننده‌هاي پمپ پروتون در بيماران مبتلا به زخم دوازدهه در افراد روزه‌دار و غير‌روزه‌دار به يک اندازه موثر مي‌باشد.


نکات و توصيه‌ها

بيماران با زخم‌هاي پپتيک عارضه‌دار را مي‌توان از روزه گرفتن باز داشت. ولي بيماران بدون علامت مي‌توانند اقدام به روزه گرفتن کنند و در صورتي که افزايش اسيديته معده هم‌چنان وجود داشت، از سايمتيدين، رانيتيدين و يا مقادير کم مهارکننده‌هاي پمپ پروتون همراه با افطار (وعده پس از غروب آفتاب) و سحري استفاده نمايند. روزه‌داري مي‌تواند براي بيماران با کوليت اسپاستيک و ساير بيماري‌هاي حرکتي روده مفيد باشد.


کبد

در روزه‌داري مطالعاتي، ميزان بيلي‌روبين 15 ساعت پس از روزه بالا مي‌رود. تغذيه مجدد با غذاي معمول يا قندها به تنهايي، و نه رژيم‌هاي پروتئيني و چربي‌دار، سطح بيلي‌روبين را مجددا به ميزان پايه مي‌رساند. بيلي‌روبين سرم ممکن است پس از 10 روز روزه‌داري افزايش يابد يا بدون تغيير بماند؛ بيشترين ميزان افزايش آن در روز دهم و همزمان با کمترين ميزان قند خون است و با افزايش قند خون در 10 روز آخر ماه نيز سطح بيلي‌روبين کاهش مي‌يابد. هيچ تغيير قابل توجهي در ميزان AST، ALT، پروتئين و آلبومين سرم در روزه‌داري اتفاق نمي‌افتد.


نکات و توصيه‌ها

روزه‌داري در ماه رمضان در افراد سالم براي کبد بي‌ضرر است. افرادي که هپاتيت آشکار دارند و يا مبتلا به سيروز هستند نبايد روزه بگيرند.


کليه‌ها

حجم ادرار، اسمولاليته، pH، نيتروژن و ترشح مواد محلول و الکتروليت‌ها در طول روزه‌داري طبيعي مي‌ماند و ممکن است تغييرات خفيف و غيرفاحشي در اوره و کراتينين سرم رخ دهد. در روزه‌داري طولاني سطح سرمي اسيد اوريک به مقادير بيش از حد طبيعي افزايش مي‌يابد. به دليل کاهش در GFR و کليرانس اسيد اوريک و به دليل ماهيت کوتاه و متناوب روزه‌ها، افزايش مختصر در ميزان اسيد اوريک قابل انتظار است. ميزاني از تعادل منفي آب که در ماه رمضان اتفاق مي‌افتد،هيچ اثر مخربي بر روي سلامتي نداشته است. در مطالعات بر روي گرسنگي طولاني مدت، با وجود ترشح مداوم ادراري پتاسيم، غلظت پتاسيم سرم طبيعي بوده است. روزه‌داري ماه رمضان تغيير قابل توجهي در غلظت سديم و پتاسيم سرم ايجاد نمي‌کند.

روزه در ماه رمضان ممکن است در بيماران مزمن کليوي اثرات زيانبار/ مخربي بر توبول‌هاي کليوي داشته باشد؛ بيماراني که تحت درمان با همودياليز هستند، ممکن است به دليل افزايش مصرف غذا در افطار، دوره‌هايي از افزايش پتاسيم سرم، افزايش وزن و تمجع مايع را بين جلسات دياليز خود تجربه کنند. مطالعات نشان داده است که روزه در بيماران دريافت کننده پيوند کليه که تحت درمان تضعيف‌کننده ايمني هستند و عملکرد کليه پيوندي طبيعي دارند تاثيرات مخربي ندارد؛ در اين بيماران ميزان فيلتراسيون گلومرولي، فشار متوسط شرياني، دفع پروتئين ادراري و توانايي تغليظ ادرار بدون تغيير مي‌ماند و در بيماران پيوندي با اختلال خفيف تا متوسط عملکرد کليوي پيش از روزه‌داري نيز شرايط به همين شکل است. مطالعات صورت گرفته بر روي ميزان بروز سالانه سنگ‌هاي ادراري در عربستان سعودي و ايران، افزايش قابل ملاحظه در بروز سنگ با روزه‌داري در ماه رمضان را نشان نداده است.


نکات و توصيه‌ها

بيماران مبتلا به بيماري مزمن کليوي مي‌بايست از روزه گرفتن منع شوند. بايد به آنان در مورد خطر بالقوه هيپرکالمي هشدار داد و در صورت اصرار بيش از حد بر روزه‌داري، بايد عملکرد کليوي و ميزان الکتروليت‌هاي آنان به دقت کنترل شده و با بروز هرگونه تغييرات، روزه شکسته شود. بيماران پايدار پيوند کليوي مي‌توانند تحت نظر متخصص اقدام به روزه گرفتن کنند.


چشم‌ها

حين روزه‌داري اسلامي تغيير قابل ملاحظه‌اي در فشار داخل چشمي ايجاد نمي‌شود. اگرچه عنوان شده است که بيماران منتخب مبتلا به گلوکوم، بدون اعمال تغييرات در داروهاي آنها مي‌توانند در ماه رمضان روزه بگيرند، اما ارائه توصيه کلي نيازمند تحقيقات بيشتر است.


وضعيت خوني

تغيير فاحشي در ميزان هموگلوبين، اندکس‌هاي گلبول قرمز، شمارش گلبول‌هاي سفيد و يا سرعت رسوب‌دهي مشاهده نشده است. کاهش در ميزان آهن سرم و ظرفيت کلي اتصال به آهن ديده شده که نشان دهنده عدم تغيير شديد در ذخاير آهن بدن است.


عملکرد عصبي- رواني

حتي در گرسنگي طولاني مدت نيز هيچ تغييري در EEG مشاهده نشده است. در روزه‌داري مطالعاتي، بعد از 4-1 ساعت از ميزان اشتها کاسته مي‌شود که مي‌تواند به دليل ايجاد پديده کتوز باشد؛? اندورفين نيز ممکن است در کاهش اشتها حين روزه‌داري نقش داشته باشد. در ماه رمضان به شدت از دفعات خوردن غذا کم مي‌شود. کرونوتيپ افراد بر اساس ارزيابي با مقياس هورن و اُستبِرگ، به شدت تغيير مي‌کند که شامل افزايش در نوع عصرگاهي و کاهش در نوع صبحگاهي مي‌باشد. برخي مطالعات حاکي از افزايش قابل توجه خواب‌آلودگي روزانه اندازه‌گيري شده با مقياس خواب‌آلودگي اِپوُرث و EEG حين راه رفتن بوده‌اند؛ يافته‌اي که با مطالعات ديگر مطابقت ندارد. درجه حرارت دهاني، ميزان هوشياري اظهاري و خلق در ماه رمضان در طول روز کاهش يافته و در ساعت 23 افزايش مي‌يابد. بررسي‌ها نشان داد که ميزان مواجهه با استرس در طول روزه‌داري ماه رمضان کمتر از ميزان استرس تجربه شده در روزهاي عادي است. يک مطالعه نشان داده است که ميزان اقدام به آسيب به خود در ماه رمضان در اردن بسيار کمتر بوده است که تاييد آن نياز به تحقيقات بيشتر دارد.

سردرد در 41 از افراد روزه‌دار مشاهده شده که در مقايسه با 8 در افراد غير روزه‌دار به طور معناداري بيشتر است و نوع تنشي 78 موارد را در بر داشته است. هرگونه افزايش در طول ساعات روزه‌داري، به ويژه در افراد مستعد سردرد، منجر به افزايش ميزان بروز سردردها مي‌شود. مهم‌ترين عامل خارجي مرتبط، قطع مصرف کافئين بود.


نکات و توصيه‌ها

بيماران با بيماري‌هاي آشکار عصبي- رواني و سردردهاي مکرر و مداوم بايد قبل از تصميم به روزه‌داري در رمضان با پزشک خود مشورت کنند.


تغييرات در وزن بدن

کاهش وزن 7/1، 8/1، 2 و 8/3 کيلوگرمي در افراد روزه‌دار با وزن طبيعي در حين ماه رمضان گزارش شده است. در يک مطالعه ديگر که عمدتا بر روي خانم‌ها انجام شده بود، تغييري در وزن بدن مشاهده نشد. هم‌چنين گزارش شده است که افراد داراي اضافه وزن، بيش از افراد با وزن طبيعي و يا با کمبود وزن لاغر مي‌شوند؛ با اين حال مطالعه‌اي ديگر از افزايش وزن به دنبال مصرف بيشتر شيريني‌ها و دريافت انرژي بيشتر خبر داده است.


غدد درون ريز

تغيير قابل توجهي در غلظت سرمي T4، T3، TSH و پاسخ TSH به تزريق هورمون آزادکننده تيروتروپين (TRH) در مردان روزه‌دار ثابت نشده است. در زنان، ممکن است ميزان T4 و T3 در آخرين روزهاي رمضان کاهش يابد؛ اما اين کاهش عمدتا به دليل تغيير در ميزان اتصال به پروتئين‌هاست چرا که غلظت هورمون آزاد تغييري نمي‌کند. برخي مطالعات به افزايش اندکي در سطح T4سرم اشاره کرده‌اند که توسط ديگران تاييد نشده است. روزه‌داري مطالعاتي به مدت بيش از 48 ساعت منجر به کاهش T3سرمي و افزايش متناسب rT3 مي‌شود و ميزان پاسخ TSH به TRH نيز ممکن است کاهش يابد يا بدون تغيير بماند. تغذيه مجدد با قندها و نه پروتئين‌ يا چربي، ميزان T3 سرم را افزايش مي‌دهد. طول مدت روزه‌داري در ماه رمضان به اندازه‌اي نيست که منجر به ايجاد تغييرات در محور هيپوفيز- تيروئيد يا ميزان تبديل محيطي T4 شود. در روزه‌داري طولاني مدت مطالعاتي، سطح تستوسترون و FSH مي‌تواند بدون تغيير بماند، کاهش يابد و يا تستوسترون کاهش يافته و FSH افزايش پيدا کند. غلظت هورمون لوتئينيزان (LH) سرمي و پاسخ آن به تزريق هورمون آزادکننده گنادوتروپين (GnRH) تغييري نمي‌کند اما پاسخ FSH به تزريق GnRH ممکن است تخفيف يابد. پرولاکتين سرم نيز نرمال است و پاسخ آن به TRH نيز طبيعي يا کاهش يافته خواهد بود. در روزه‌داري کوتاه مدت، تغيير فاحشي در ميزان تستوسترون، FSH، LH، پرولاکتين و ميزان پاسخ پرولاکتين به TRH در مردان سالم روزه‌دار اتفاق نمي‌افتد. شروع ترشح کورتيزول و تستوسترون دستخوش تغييرات مي‌شود، حداکثر ميزان شبانه ملاتونين کاهش مي‌يابد و حداکثر ميزان پرولاکتين عصرگاهي با افزايش همراه است. افزايش مقادير روزانه و کاهش سطوح شبانه کورتيزول مي‌تواند با تغييرات ايجاد شده در چرخه خواب و کاهش ميزان فعاليت فيزيکي ارتباط داشته باشد.

10 روز پس از شروع روزه‌داري در رمضان، ممکن است ميزان متوسط کلسيم سرم کاهش يابد، اما مقادير کمتر از حد طبيعي ديده نشده است. در نيمه پاياني رمضان نيز سطح سرمي کلسيم طبيعي است، گرچه ممکن است نسبت به مقادير پيش از روزه‌داري اندکي افزايش يافته باشد. ميزان فسفر سرم و سطح پاراتورمون (PTH) در ماه رمضان بدون تغيير مي‌ماند.


نکات و توصيه‌ها

حين روزه‌داري در ماه رمضان تغيير مهمي در عملکرد غدد درون ريز به وقوع نمي‌پيوندد. مبتلايان به کم کاري شديد تيروئيد درمان نشده، پرکاري تيروئيد، بيماري کوشينگ و آديسون و ساير اختلالات آشکار غدد درون ريز مي‌بايست از روزه گرفتن بازداشته شوند.


بارداري و شيردهي

اگرچه گرسنگي در زنان باردار مي‌تواند منجر به کاهش قند خون شود؛ اما پس از 20 ساعت روزه‌داري، قند خون هم‌چنان در محدوده نرمال است، يعني بالاتر ازmmol/L 8/2 (mg/dL 50). حتي در گرسنگي طولاني مدت نيز انرژي مورد نياز جنين از مسيرهاي جبراني تامين مي‌شود. افت شديد گلوکز، انسولين، لاکتات و کارنيتين و افزايش تري‌گليسيريد و هيدروکسي بوتيرات در پايان روز پس از روزه‌داري در زنان باردار ديده شده شده است. در مقاله‌اي ديگر نسبت LDL/HDL کاهش داشت اما نتيجه بارداري با زنان باردار غيرروزه‌دار قابل مقايسه بود. نتيجه بارداري در زنان گامبيايي که در ماه رمضان روزه مي‌گرفتند نااميدکننده بود؛ اما در اين مطالعه گروه شاهد براي مقايسه وجود نداشت. به هر حال در مناطقي که سوءتغذيه وجود ندارد، روزه‌داري در ماه رمضان بر رشد داخل رحمي تاثير نداشته و وزن هنگام تولد بيش از 13300 نوزاد حاصل، طبيعي گزارش شده است. روزه‌داري در ماه رمضان بر کاهش شاخص‌هاي مايع آمنيوتيک، بيشترين طول پاکه عمودي و حجم مايع آمنيوتيک بي‌تاثير بوده و منجر به کتونمي و کتونوري در مادر نشده است. هيچ تفاوت معني‌داري بين رشد فيزيکي و ذهني کودکان 13-4 ساله مادراني که در ماه رمضان حين بارداري روزه گرفته بودند با مادران غير روزه‌دار بدست نيامد. مادران شيردهي که روزه مي‌گيرند آب بدن خود را از دست مي‌دهند که اسمولاليته پلاسما را دستخوش تغيير کرده و محتواي اسيد اوريک، لاکتوز، سديم و پتاسيم شير را تغيير مي‌دهد. به علاوه اگرچه کميت درشت مغذي‌هاي شير بدون تغيير باقي مي‌ماند، اما ميزان روي، منيزيوم و پتاسيم شير مادر در زنان شيردهي که روزه مي‌گيرند کاهش مي‌يابد.


نکات و توصيه‌ها

زنان باردار را بايد از روزه‌داري بازداشت مگر افرادي که تغذيه خوبي دارند، دچار تهوع و استفراغ نيستند و رژيم مناسبي را رعايت مي‌کنند. مادران شيرده نبايد روزه بگيرند.


استفاده از داروها در ماه رمضان

به نظر مي‌رسد تعهد به مصرف دارو و دفعات مصرف آن در بسياري از بيماران در روزه‌داري ماه رمضان دستخوش تغيير نمي‌شود، اگرچه گزارشاتي وجود دارد که عکس اين مطلب را نشان مي‌دهند. تزريق (وريدي يا عضلاني) برخي داروهاي ضروري و يا استفاده از شياف‌ها و اسپري‌ها از سوي برخي صاحب‌نظران در طول روزه‌داري مجاز دانسته شده است. با اين حال مصرف خوراکي داروها مجاز نيست و اگر راه ديگري براي تجويز دارو وجود نداشته باشد، بيمار از روزه گرفتن معاف مي‌شود.


نکات و توصيه‌ها

پزشکان بايد تلاش کنند تا حد امکان داروهاي طولاني اثر يا آهسته رهش را يک يا دو بار در شب تجويز کنند تا بيماران بتوانند فريضه روزه را به جا آورند. بيماراني که لازم است داروهاي خود را بيش از 2 بار در 24 ساعت مصرف کنند بايد از روزه‌داري بپرهيزند. سايرين مي‌توانند داروها را هنگام افطار يا سحر (يا هردو) استفاده نمايند. ممکن است تجويز mg 100 فني‌توئين هر شب، براي کنترل صرع کافي نباشد، با اين حال اين شرايط را مي‌توان با تجويز يک دوز mg 300 روزانه فني‌توئين کنترل کرد و به بيمار اجازه روزه گرفتن داد. تجويز شبانه تک دوز طولاني‌اثر داروهاي ضدانعقاد خوراکي را مي‌توان بدون خطر افزايش حوادث ترومبوآمبوليک يا عوارض خونريزي دهنده به کار بست. از آنجايي که روزه‌داري ميزان اوره و سديم سرم را در افراد مسن افزايش مي‌دهد، افراد مبتلا به بيماري زمينه‌اي کليه که داروهاي ضد التهاب غيراستروئيدي مصرف مي‌کنند، مي‌بايست مرتب از نظر عملکرد کليوي تحت نظر باشند.

نهايتا از آنجايي که بيش از 400 ميليون نفر هر ساله در ماه رمضان به روزه‌داري مي‌پردازند، مطالعات و تحقيقات بيشتر بر روي جنبه‌هاي پزشکي و مرتبط با سلامتي روزه‌داري در اين ماه ضروري است. گروه پزشکي که در کشورهاي مسلمان به ارائه خدمات مشغولند و نيز افرادي که به مراقبت از مسلمانان در اقصي نقاط جهان مبادرت دارند، بايد کاملا نسبت به تغييرات فيزيولوژيک حاصل در ماه رمضان و تاثير روزه‌داري اسلامي بر انواع بيماري‌‌ها و فارماکوکينتيک داروهاي مختلف آگاه باشند.

جدول 1. تاثير روزه ماه رمضان بر متابوليسم و اعضاي مختلف

در افراد سالم

متابوليسم / عضو

تاثيرات

کربوهيدرات ها

گليکوژنوليز در کبد، درجاتي از گليکونئوژنز در روزه‌داري طولاني‌تر

چربي‌ها

متغير، وابسته به کميت و کيفيت رژيم غذايي و تغييرات وزن

وزن بدن

متغير، عمدتا کاهش يافته يا بدون تغيير

کبد

افزايش خفيف در بيلي روبين در نيمه نخست ماه رمضان

کليه

تغييرات خفيف و ناچيز در اوره، کراتينين و اسيد اوريک سرم

وضعيت خوني

کاهش خفيف در ميزان آهن و ظرفيت کلي اتصال به آهن

عصبي- رواني

تغييرات در الگوي خواب؛ افزايش شيوع سردردها؛ کاهش آسيب به خود

غدد درون ريز

تغييرات مختصر در اتصال پروتئينيT3 و T4 و غلظت کلسيم سرم؛ تغييرات خفيف برگشت‌پذير در ترشح کورتيزول، تستوسترون و پرولاکتين

مجراي گوارشي، قلب، ريه‌ها و چشم‌ها

بدون تغيير

 

کاندیدای اصلح شورای شهر بایدبه نکته های ذیل توجه خاص داشته باشد

عصر امام خمینی (رحمت الله علیه) از منظر مقام معظم رهبری

امام (رحمت الله علیه) که خود درحقیقت پرچم دار بزرگ عصر جدیدی در زندگی بشر است ضمن ابراز تعجب از غفلت علمای بلاد اسلامی‌از رسالت تاریخی خود باتصریح به آغاز عصر بشریت تشنة معنویت، گرایش جوامع بشری به ارزش‌‌‌‌‌های وحی و عطش ملت‌ها به دین معنویت را‌، از ویژگی‌‌‌‌‌های این عصر ذکر نموده می‌فرمایند :

«..تعجب است که چگونه بسیاری از علما و روحانیون کشورها و بلاد اسلامی‌ از عظیم و رسالت الهی و تاریخی خود در «این عصر » که بشریت تشنة معنویت واحکام نورانی اسلام است غافلند « و عطش ملت‌ها را درک نمی‌کنند » واز التهاب و گرایش جوامع بشری به ارزش‌‌‌‌‌های وحی بی خبرند و قدرت و نفوذ معنوی خود را دست کم گرفته‌اند. »

ولی امر مسلمین حضرت آیه الله خامنه ای ‌، با اعتقاد به اهمیت فراوان بررسی و تحلیل موضوع تحولات عمیق گسترد‌‌‌‌ه ای که امام (رحمت الله علیه) درعرصة جهانی پدید آوردند بارها به طرح و تبیین و تحلیل مقولة «عصر امام خمینی (رحمت الله علیه) پرداخته‌اند.ایشان دراین باره می‌فرمایند:«امروز یک عصر و یک دوران جدید به وجود آمده است‌، دوران جدید راباید دوران امام خمینی (رحمت الله علیه) نامید

 

                                            عبادت بجز خدمت خلق نیست

 

- پرهیز از فعالیت های سیاسی درون شورا با توجه به نقش شورا

- جبران عقب افتادگی عمران و آبادانی شهر با استفاده از تدبیر ، شجاعت و ارتباط قوی و تعامل با مسئولین ارشد شهرستان و استان

- تلاش جهت ایجاد همگرایی و وحدت در شهرداری و بکارگیری نیروهای متخصص، متعهد و شجاع


- فراهم نمودن امکانات مناسب برای جوانان ، بازنشستگان ، جانبازان و معلولین

- تشکیل و راه اندازی شورا یار و برگزاری جلسات هر سه ماه یکبار در محله های مختلف شهر و آشنایی با مشکلات محله ها

- همیاری با مراکز ترک اعتیاد و باشگاه ها و سالن های ورزشی

-استفاده از نقطه نظرات دانشگاهیان و نخبگان و افراد کاردان در توسعه و آبادانی شهر

- پیگیری مطالبات بانوان

ـ بررسی و شناخت كمبودها، نیازها و نارساییهای اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، اقتصادی و رفاهی حوزه انتخابیه و تهیه طرحها و پیشنهادهای اصلاحی و راه‌حلهای كاربردی در این زمینه‌ها جهت برنامه‌ریزی و ارائه آن به مقامات مسئول ذیربط

ـ نظارت بر حسن اجرای مصوبات شورا و طرحهای مصوب در امور شهرداری و سایر سازمانهای خدماتی در صورتی كه این نظارت مخل جریان عادی این امور نگردد

ـ همكاری با مسئولین اجرایی و نهادها و سازمانهای مملكتی در زمینه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، اقتصادی و عمرانی بنا به درخواست آنان

ـ برنامه‌ریزی در خصوص مشاركت مردم در انجام خدمات اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی با موافقت دستگاههای ذیربط

- تشویق و ترغیب مردم در خصوص گسترش مراكز تفریحی، ورزشی و فرهنگی با هماهنگی دستگاههای ذیربط

- نظارت بر حسن اداره و حفظ سرمایه و داراییهای نقدی، جنسی و اموال منقول و غیرمنقول شهرداری و همچنین نظارت بر حساب درآمد و هزینه آنها به گونه‌ای كه مخل جریان عادی امور شهرداری نباشد

ـ نظارت بر امور بهداشت حوزه شهر

ـ تصویب مقررات لازم جهت اراضی غیرمحصور شهری از نظر بهداشت و آسایش عمومی و عمران و زیبایی شهر

ـ وضع مقررات و نظارت بر حفر مجاری و مسیرهای تأسیسات شهری

ـ نظارت بر اجرای طرحهای مربوط به ایجاد و توسعه معابر، خیابانها، میادین و فضاهای سبز و تأسیسات عمومی شهر بر طبق مقررات موضوعه

ـ تصویب نامگذاری معابر، میادین، خیابانها، كوچه و كوی در حوزه شهری و همچنین تغییر نام آنها

ـ وضع مقررات مربوط به ایجاد و اداره میدانهای عمومی توسط شهرداری برای خرید و فروش مایحتاج عمومی با رعایت مقررات موضوعه

انتظار می رودکه مجریان وناظران انتخابات فرصت انتخاب را برای همه مردم فراهم نمایند واز استفاده امکانات دولتی به نفع ویا گروه خاصی خودداری کنند ومراقب رای مردم که امانت است باشند.
امیدواریم که در سال حماسه سیاسی واقتصادی  مردم فهیم ما با خلق حماسه ای دیگر برگ زرین دیگری در تاریخ پرافتخار این دیار ورق بزنند وبا انتخابی شایسته در شوراهای اسلامی شهر وروستا وریاست جمهوری بستر وزمینه را برای شکوفایی وآبادنی این سرزمین پرگهر فراهم نمایند

آئین‌نامه اجرائی تشكیلات، انتخابات داخلی و امور مالی شوراهای اسلامی شهرها

آئین‌نامه اجرائی تشكیلات، انتخابات داخلی و امور مالی شوراهای اسلامی شهرها

ماده 1ـ در این آئین‌نامه برای رعایت اختصار به جای «قانون تشكیلات، وظائف و انتخابات شوراهای اسلامی كشور و انتخاب شهرداران مصوب 1/3/75» عبارت «قانون شوراهای اسلامی كشور» و به جای عبارت «شورای اسلامی شهر» لفظ «شورا» بكار برده می‌شود.

امور داخلی و تشكیلات شورای اسلامی شهر

ماده 2ـ اولین جلسه هر دوره شورا ظرف یك هفته بعد از قطعی شدن انتخابات به دعوت فرماندار و یا سرپرست فرمانداری و با حضور دعوت كننده یا نماینده وی تحت ریاست مسن‌ترین عضو و به منشی‌گری دو نفر از جوانترین اعضاء تشكیل و برای رسمیت كلیه اعضاء به شرح زیر سوگند یاد می‌كنند و آنرا امضاء می‌نمایند:
«من در برابر كلام الله مجید، به خداوند متعال سوگند یاد می‌كنم و با تكیه بر شرف انسانی خویش تعهد می‌نمایم كه در حفظ امانت و انجام هر چه بهتر وظایفم و خدمت به مردم كوشا باشم و قانون اساسی و سایر قوانین و مقررات كشور را در چارچوب وظائف و اختیارات خود مراعات نمایم و در همه زمینه‌ها عدالت و انصاف را در نظر داشته و مادام كه در شورای اسلامی شهر عضویت دارم در رعایت صرفه و صلاح و پیشرفت امور شهر و شهرداری اهتمام نمایم»

  • تبصره 1ـ پیروان اقلیت‌های دینی رسمی، این سوگند را با ذكر كتاب آسمانی خود یاد خواهند كرد.
  • تبصره 2ـ هرگاه فرد جدیدی به عضویت شورا وارد شود موظف است در ابتدای اولین جلسه حضور در شورا به ترتیب مذكور در متن ماده سوگند یاد نماید.

ماده 3ـ در اولین جلسه شورا، پس از انجام مراسم تحلیف، اعضای حاضر اقدام به برگزاری انتخابات داخلی نموده و از بین خود با رأی مخفی یك رئیس، یك نائب رئیس و حداقل یك منشی و یك خزانه‌دار برای مدت دو سال انتخاب و مراتب را صورتجلسه می‌نمایند. انتخاب اعضاء هیأت رئیسه در صورت استعفای هر یك از آنان از سمت خود و یا خروج هر یك از اعضاء هیأت رئیسه از شورا حداكثر ظرف یك هفته بعد از قبول استعفا توسط شورا و یا خروج عضو و برای همان منصب برگزار خواهد شد.

  • تبصره ـ شـورا موظف است بلافاصـله پس از قطعیت یافتن خروج عضـو از شورا مراتب را به فرمانداری ذیربط بطور كتبی گزارش دهد تا فرماندار از عضو علی‌البدل شورا با احتساب رأی وی دعوت به شركت در جلسات و صدور كارت شناسائی بنماید.

ماده 4ـ اعضای شورا حق تفویض اختیارات خود را به غیر اعم از عضو یا غیر عضو شورا ندارند.

ماده 5ـ اعضای شورا بر اساس مسئولیت خود متعهد و ملزم به حفظ حیثیات و شئون شورا و رعایت نظم و اجرای مفاد این آئین‌نامه و آئین‌نامه داخلی می‌باشند.

وظایف رئیس شورا

ماده 6ـ رئیس شورا وظایفی به عهده دارد كه اهم آن به شرح زیر است

  • 1ـ مسئولیت امور اداری و مالی شورا
  • 2ـ تعیین دستور جلسه، زمان و نوع جلسه و اداره جلسات (عادی یا فوق‌العاده) شورا
  • 3ـ دعوت از مقامات موضوع ماده 11 قانون شوراهای اسلامی كشور و سایر اشخاصی كه شورا ضرورت حضور آنها در جلسات شورا یا كمیسیونهای شورا را تشخیص دهد.
  • 4ـ دعوت از اعضاء و تقسیم كار بین اعضاء و كمیسیونهای شورا
  • 5ـ پیگیری مصوبات شورا
  • 6ـ معرفی نماینده یا نمایندگان شورا كه از بین اعضاء شورا انتخاب می‌شوند به مسئولان اجرائی، نهادها و سازمانهای مملكتی در زمینه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، اقتصادی، عمرانی جهت فراهم آوردن زمینه‌های همكاری در صورت درخواست آنان.
  • 7ـ معرفی افراد مورد تأیید شورا برای انجام اقدامهای مورد نیاز و نظارت بر حسن اجرای بندهای 3 و 8 ماده 71 قانون شوراهای اسلامی كشور.
  • 8ـ احكام مسئول و اعضاء دبیرخانه شورا كه از كاركنان شهرداری خواهند بود توسط رئیس شورا صادر خواهد شد.
    • تبصره ـ سازمان اداری دبیرخانه شورا به تناسب سازمان شهرداری كه در تنظیم آن قبلاً موافقت سازمان امور اداری و استخدامی كشور جلب شده، از طرف شهردار با اطلاع شورای شهر تهیه و جهت تصویب به وزارت كشور پیشنهاد تا پس از تصویب بموقع به اجراء درآید. كاركنان دبیرخانه شورا تابع آئین‌نامه استخدامی شهرداریها خواهند بود.
  • 9ـ رئیس شورا سخنگوی شوراست (مگر آنكه شورا عضو دیگری را تعیین كند) و مواضع و اطلاعات رسمی شورا توسط او (سخنگو) اعلام می‌شود.
  • 10ـ اجرای مفاد ماده 33 آئین‌نامه مالی شهرداریها شامل ایجاد تعهد، تشخیص، تسجیل و صدور حواله در حدود اعتبارات مصوب شورا در صلاحیت رئیس شورا یا اعضائی است كه از طرف وی كتباً و بطور منجز اختیارات لازم به آنها تفویض می‌شود.
  • 11ـ تأیید بودجه شورا كه توسط خزانه‌دار شورا تنظیم می‌شود و طرح جامع آن در شورا برای تصویب.
    • تبصره ـ نیازهای مالی و تداركاتی شورا بر اساس بودجه مصوب شورا از طریق درآمدهای بودجه شهرداری تأمین خواهد شد.
  • 12ـ ابلاغ كتبی موارد اعتراض و ایراد اعضاء كه بصورت روشن به رئیس شورا تقدیم شده است به عنوان تذكر به شهردار و دریافت پاسخ كتبی یا شفاهی شهردار در خصوص تذكر ابلاغی و طرح آن در جلسه شورا.
  • 13ـ كلیه مكاتبات رسمی شورا با امضای رئیس شوراست.
    • تبصره ـ نایب رئیس شورا در غیاب رئیس شورا وظایف او را انجام می‌دهد و در مقابل شورا مسئول است.

ماده 7ـ وظایف منشی یا منشیان شورا

  • 1ـ تهیه و تنظیم دستور جلسات بر اساس پیشنهادهای واصله و پیشنهاد آن به ریاست شورا برای تعیین وقت و دستور جلسات.
    • تبصره ـ روز و ساعت تشكیل جلسات با دستور كار شورا باید حداقل 24 ساعت قبل به اعضاء ابلاغ شود.
  • 2ـ تنظیم متن مذاكرات جلسات شورا و ثبت آن در دفتر مخصوص جلسات و حفظ و نگهداری آنها در محل شورا.
  • 3ـ تهیه متن نامه‌های شورا، ثبت و شماره‌گذاری آنها، تهیه آمار و اطلاعات، تهیه گزارش از عملكرد شورا برای ارائه به رئیس شورا، تهیه رونوشت مصوبات در اجرای ماده 78 قانون شوراهای اسلامی كشور جهت اطلاع به فرماندار و شهردار و سازمانهای ذیربط با امضاء رئیس شورا.
  • 4ـ انتشار صورت تأیید شده جامع درآمد و هزینه شش ماهه شهرداری و ارسال نسخه‌هائی از آن به وزارت كشور.
  • 5ـ انتشار مقررات مصوب شورا كه برابر قانون باید به اطلاع عمومی مردم برسد.

ماده 8ـ وظایف خزانه‌دار شورا

  • 1ـ انجام امور مالی و مسئولیت حسابداری شورا.
  • 2ـ همكاری با رئیس شورا در تنظیم بودجه و اصلاح یا متمم آن.
  • 3ـ تنظیم صورت مجلس تحویل و تحول اموال و دارائی‌هایی كه از طریق شهرداری در اختیار شورا قرار می‌گیرد و امضاء آنها به اتفاق رئیس شورا.
  • 4ـ تنظیم صورتهای مالی شورا.
  • 5ـ بررسی صورت‌حساب ماهانه درآمد و هزینه تسلیمی شهرداری موضوع ماده 79 قانون شهرداری و ارائه آن همراه با نظریه به جلسات شورا حداكثر ظرف یك هفته پس از دریافت صورت‌حساب.

جلسات شورا و نحوه اتخاذ تصمیم در جلسات شورا و كمیسیونها

ماده 9ـ جلسات شورا بعد از اولین جلسه و بصورت عادی هر ماه دوبار در محل شورا تشكیل می‌شود.

  • تبصره ـ شورا در صورت درخواست كتبی فرماندار و یا بخشدار ذیربط مشتمل بر زمان، دستور و ضرورت تشكیل جلسه موظف به تشكیل جلسه فوق‌العاده است همچنین شورا می‌تواند به درخواست كتبی شهردار و یا تشخیص خود بصورت فوق‌العاده تشكیل جلسه دهد.

ماده 10ـ شورا باید بلافاصله پس از رسمیت یافتن اقدام برای انتخاب شهردار با رعایت مقررات قانونی در خصوص دوره خدمت شهردار و آئین‌نامه احراز تصدی شهرداری بنماید و شهردار منتخب در شهرهای مركز استان و شهرهای بالای دویست هزار نفر جمعیت به وزارت كشور و در سایر شهرها به استانداری برای صدور حكم پیشنهاد كند.

ماده 11ـ جلسه عادی و فوق‌العاده شورا با حضور حداقل دوسوم اعضاء اصلی و به تعداد ذیل:

  • الف ـ در شوراهای 5 نفره با حضور 4 نفر
  • ب ـ در شوراهای 7 نفره با حضور 5 نفر
  • ج ـ در شوراهای 9 نفره با حضور 6 نفر
  • د ـ در شوراهای 11 نفره با حضور 8 نفر
  • هـ ـ در شورای شهر تهران با حضور 10 نفر

رسمیت می‌یابد و تصمیمات به اكثریت مطلق آرای حاضرین معتبر است.

  • 1ـ جلسات شورا علنی و حضور مستمع با نظر رئیس شورا مجاز خواهد بود ولی به تقاضای كتبی شهردار و نیز فرماندار و یا بخشدار ذیربط و موافقت اكثریت مطلق اعضاء حاضر می‌تواند جلسه غیرعلنی تشكیل شود.
  • 2ـ اعضای شورا باید در تصمیمات خود قوانین و مقررات مربوطه را مورد توجه قرار دهند.
  • 3ـ اعضاء شورا موظفند قبل از اخذ تصمیم نهائی پیرامون موضوع یا موضوعاتی كه در دستور كار جلسه قرار گرفته است بحث و بررسی بعمل آورند. به همین منظور به ازاء هر نفر موافق یك نفر مخالف نیز حق صحبت به میزان برابر و به مدتی كه رئیس شورا تعیین می‌نماید خواهد داشت. در موقع استیضاح، شهردار حق دارد به اندازه مجموع زمان صحبت موافقین و مخالفین از خود دفاع نماید.
  • 4ـ رأی در جلسات شورا علنی است و با بلند كردن دست و یا ورقه اخذ می‌شود ولی به تقاضای اكثریت مطلق اعضاء حاضر در جلسه ممكن است رأی با ورقه بصورت مخفی گرفته شود مگر در امور مالی، لیكن در انتخابات حتماً باید رأی مخفی گرفته شود.
  • 5ـ شورا برای جلسات عادی و فوق‌العاده و نیز كمیسیونهای شورا برای جلسات خود باید دفتر ثبت صورتجلسات داشته و صورتجلسات به امضاء اعم از مخالف یا موافق برسد. دفاتر مذكور توسط منشی تهیه و قبل از ثبت اولین صورتجلسه، صفحه اول آن با ذكر شماره صفحات به امضاء رئیس شورا و حسب مورد، اعضاء شورا و یا كمیسیونهای مربوط برسد. صورتجلسات شورا باید بگونه‌ای تنظیم شود كه در آن تاریخ و دستور كار هر جلسه و اسامی اعضاء حاضر و غایب و آرای مثبت و منفی اعضاء، مربوط به هر یك از موضوعات به همراه خلاصه مفیدی از بحث و گفتگوی حاضرین و تصمیم یا تصمیمات متخذه و مصوب آمده باشد.
  • 6ـ جلسات شورا و كمیسیونهای آن در محل مخصوصی كه توسط شهرداری در اختیار شورا قرار می‌گیرد تشكیل خواهد شد. جلسات شورا در غیرمحل و موعد مقرر رسمیت نداشته و تصمیماتش معتبر نخواهد بود.

ماده 12ـ مصوبات شورا پس از ده روز از تاریخ ابلاغ قابل اجرا است مگر آنكه ظرف مدت مزبور مسئولان اجرائی ذیربط به مصوبه اعتراض نمایند كه در این صورت بر طبق ماده 80 قانون شوراهای اسلامی كشور عمل خواهد شد.

  • تبصره 1ـ مصوبه شورا تا تعیین تكلیف قطعی توسط هیأت مركزی حل اختلاف متوقف خواهد ماند.
  • تبصره 2ـ چنانچه هیأت حل اختلاف استان ظرف مدت 15 روز اعلام نظر ننماید، مصوبه شورا لازم‌الاجرا است.
  • تبصره 3ـ چنانچه نظر هیأت حل اختلاف استان در جهت لغو مصوبه شورا باشد، آنرا به هیأت مركزی حل اختلاف پیشنهاد می‌كند و هیأت مركزی نیز موظف است حداكثر ظرف 20 روز نظر قطعی و نهائی خود را اعلام نماید.
    چنانچه هیأت مركزی ظرف این مدت نظر خود را اعلام ننماید، مصوبه شورا لازم‌الاجرا است.

ماده 13ـ شورا می‌تواند در ارتباط با وظایف خود اطلاعات مورد نظر را از دستگاهها، ادارات و سازمانهای دولتی درخواست نماید و آنان همكاری لازم را به عمل خواهند آورد.

ماده 14ـ شورا می‌تواند حسب نیاز با تشكیل كمیسیونهائی با شركت اعضاء خود موافقت كرده و تعداد آنها را افزایش یا كاهش دهد.

  • 1ـ عده اعضاء هر كمیسیون از سه تا پنج نفر بوده و هر یك از اعضاء شورا موظف است حداقل عضو یك كمیسیون باشد، اعضاء كمیسیون به پیشنهاد رئیس شورا توسط شورا برای مدت یكسال انتخاب می‌شوند.
  • 2ـ جلسات كمیسیون با حضور حداقل دوسوم اعضاء رسمیت می‌یابد و تصمیمات با رأی اكثریت مطلق اعضاء اتخاذ می‌شود.
  • 3ـ هر یك از كمیسیونها در اولین جلسه از بین خود یك رئیس، یك نایب رئیس و یك نفر منشی انتخاب خواهد كرد. منشی كمیسیون مخبر كمیسیون نیز خواهد بود.
  • 4ـ رئیس شورا پیشنهادهای رسیده را با توجه به موضوع آن با تعیین مهلت برای اعلام نظر به كمیسیون مربوطه ارسال می‌دارد و مقرر می‌كند كه همزمان نسخه‌ای از پیشنهادات مذكور در اختیار سایر اعضاء شورا نیز قرار تا هر كس نظری دارد به كمیسیون مربوطه ارائه نماید.
  • 5ـ هر یك از كمیسیونها مكلفند نسبت به موضوعات احاله شده از طرف شورا ظرف مهلت تعیین شده از طرف رئیس شورا و در صورت عدم تعیین مدت از طرف رئیس شورا حداكثر ظرف یك ماه اعلام نظر نمایند. در صورتیكه كمیسیون برای بررسی موضوعی نیازمند مهلت بیشتری باشد با درخواست از رئیس شورا اقدام خواهد كرد. كمیسیونها می‌توانند برای بررسی مطالب محوله از نظرات كارشناسان و مشاورانی كه دعوت می‌نمایند بهره‌مند شده و عندالاقتضاء حق‌الزحمه مناسبی نیز با تصویب شورا به آنان پرداخت كنند.
  • 6ـ پیشنهادات واصله به كمیسیون در صورتیكه مرتبط با شهرداری باشد با حضور شهردار و یا نماینده وی كه بدون حق رأی و برای ادای توضیحات در جلسات شركت می‌كند رسیدگی خواهد شد.

ماده 15ـ نحوه انجام معاملات و مقررات مالی شورا طبق آئین‌نامه مالی شهرداریهاست و به جای شهردار رئیس شورا و به جای رئیس حسابداری، خزانه‌دار شورا اقدام خواهند كرد.

  • تبصره : در شهر تهران شورا از مقررات آئین‌نامه معاملات شهرداری تهران استفاده خواهد كرد.

ماده 16ـ كلیه پرداخت‌های شورا در حدود بودجه مصوب شورا با اسناد مثبته و با رعایت مقررات آئین‌نامه مالی شهرداریها بعمل خواهد آمد. این اسناد باید به امضاء رئیس شورا و خزانه‌دار یا قائم‌مقام آنان كه مورد تأیید شورا باشد برسد.

  • تبصره : كلیه دریافت‌ها و پرداخت‌های شورا منحصراً از طریق حساب بانكی كه به نام شورا افتتاح می‌شود صورت خواهد پذیرفت.

مقررات مختلف

ماده 17ـ اعضاء شورا برای شركت در جلسات شورا حق حضور دریافت خواهند داشت و نحوه و میزان حق حضور بر اساس بودجه مصوب شورا و طبق دستورالعملی است كه وزارت كشور تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید. آن دسته از كاركنان دولت یا مؤسسات عمومی غیردولتی كه به عضویت شورا درآمده و به وجود تمام وقت آنان نیاز باشد می‌توانند به عنوان مأمور به خدمت در شوراها انجام وظیفه نمایند. مدت عضویت جزء سوابق مرتبط خدمتی آنان محسوب می‌شود و حقوق و مزایای آنان برابر آخرین حكم استخدامی (یا برابر آنچه كه شورا در بودجه مصوب خود مقرر می‌نماید) از بودجه شورا پرداخت شده و در این صورت مشمول دریافت حق حضور نخواهند بود.

ماده 18ـ شورا می‌باید صورت جامع درآمد و هزینه مصوب خود را هر شش ماه یك بار به ضمیمه صورت جامع درآمد و هزینه شهرداری برای اطلاع عموم اهالی به طریق ممكن انتشار دهد.

ماده 19ـ شورا موظف است همزمان با بررسی بودجه شهرداری با توجه به برنامه‌های چهارساله دوره خود، بودجه سال آینده شورا را با عنایت به اعتبارات پیش‌بینی شده در بودجه شهرداری برای شورا تنظیم و تصویب نماید و نسخه‌ای از بودجه تصویبی شهرداری و شورا را جهت اطلاع به فرماندار و بخشدار حوزه انتخابیه خود و نیز وزارت كشور ارسال نماید.

ماده 20ـ كلیه اموال شورا اعم از منقول و غیرمنقول كه در اختیار شورا قرار می‌گیرد متعلق به شهرداری مربوطه است و باید طی صورت مجلسی توسط ذیحسابان شهرداری تحویل رئیس و خزانه‌دار شورا گردد.

ماده 21ـ رئیس و خزانه‌دار شورا موظفند در پایان دوره فعالیت خود و یا شورا، مشخصات كاملی از كلیه اموال و دارائیهایی كه در اختیار شورا قرار گرفته تنظیم و طی صورت مجلسی به ذیحسابان شهرداری تحویل و نسخه‌هائی از آن را برای وزارت كشور و فرمانداری ارسال نمایند.

ماده 22ـ هر گونه بهره‌برداری شخصی توسط عضو یا اعضای شورا از اموال متعلق به شورا یا اموال عمومی ممنوع بوده و با فرد یا افراد خاطی مطابق مقررات قانونی برخورد خواهد شد.

ماده 23ـ تعطیلی شوراهای شهر در هر سال 30 روز است كه زمان آن با تشخیص شورا تعیین می‌شود. در صورت ضرورت رئیس شورا می‌تواند با تقاضای دوسوم اعضاء یا تقاضای فرماندار یا بخشدار ذیربط یا شهردار در اوقات تعطیلی با ذكر دلیل شورا را بطور فوق‌العاده دعوت به تشكیل جلسه نماید.

ماده 24ـ به هیچ عضوی از اعضای شورا در سال بیش از یك ماه مرخصی متوالی یا متناسب داده نخواهد شد.

ماده 25ـ شركت اعضاء به عنوان نماینده رسمی شورا در دعوت‌های رسمی به صورت فردی یا دسته‌جمعی باید با موافقت و تصویب شورا باشد.

ماده 26ـ عضوی كه شش (6) جلسه متوالی و یا دوازده (12) جلسه غیرمتوالی* از اوقات رسمی شورا و كمیسیون را بدون عذر موجه (به تشخیص شورا) در یك سال غیبت نماید موضوع برای سلب عضویت وی به هیأت حل اختلاف موضوع ماده 82 قانون شوراهای اسلامی كشور ارجاع خواهد شد.

  • تبصره : در صورتیكه شورا به علت فوت و استعفاء و یا سلب عضویت (اخراج) بیش از یك سوم مجموع اعضای اصلی و علی‌البدل فاقد نصاب لازم برای تشكیل جلسه شود، بر اساس مفاد ماده 31 قانون شوراهای اسلامی كشور عمل خواهد شد.

ماده 27ـ به منظور اجرای هماهنگ قانون شوراهای اسلامی كشور در كلیه شهرها، وزارت كشور مسئول آموزشهای لازم اعضاء شوراها و نیز مجریان قانون مذكور بوده و نیز موظف است آئین‌نامه‌های اجرائی مورد نیاز را تهیه و پس از تصویب هیأت وزیران برای اجراء ابلاغ نماید.

این آئین‌نامه مستند به ماده 94 قانون تشكیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی كشور و انتخاب شهرداران مصوب 1/3/75 بنا به پیشنهاد وزارت كشور در تاریخ 11/1/78 به تصویب هیأت وزیران رسید

تعداداعضای اصلی و جانشین هر منطقه شورای شهر

تعداداعضای اصلی و جانشین هر منطقه

شوراها حدود ۱۲۴هزار و هفتصد کرسی دارند که با عضوهای جانشین ۲۰۷٬۵۸۷ نفرمی‌شود.

 بااشاره به تغییرات و اصلاح قوانین که در چهارمین دوره انتخابات شوراها اعمال خواهد شد تعداد اعضای اصلی و علی‌البدل شوراها را به شرح زیر میباشد.

جمعیت شهر تعداد توضیحات
زیر ۲۰ هزار نفر ۵نفر عضو اصلی و ۲نفر علی‌البدل
۵۰هزارنفر جمعیت ۷ نفـر عضو اصلی و ۳ نفر علی‌البدل
۱۰۰هزار نفر جمعیت ۹نفر عضو اصلی و ۴ نفر علی‌البدل
۲۰۰ هزار نفر جمعیت ۱۱ نفر عضو اصلی و ۵ نفر علی‌البدل
۵۰۰ هزار نفر جمعیت ۱۳ عضو اصلی و ۶ عضو علی‌البدل
یک میلیون نفر جمعیت ۱۵ نفر عضو اصلی و ۷ نفر علی البـدل
دو میلیون نفر جمعیت ۲۱ نفر عضو اصلی و ۸ نفر علی‌البدل
بیش از ۲ میلیون نفر جمعیت ۲۵ نفر عضو اصلی و ۱۰ نفر علی‌البدل
شهر تهران استثنائا ۳۱ نفر عضو اصلی و ۱۲ نفر علی‌البدل

شورای شهر به عنوان نهاد تصمیم گیر

شورای شهر به عنوان نهاد تصمیم گیر

بر اساس مفاد قانون شهرداری و نیز قانون تشکیلات شورای اسلامی کشوری، این نهاد یک مرجع تصمیم گیری و نظارتی است و در این مورد دارای اختیارات وسیعی است.یکی از مشکلاتی که در بحث شورا ها وجود دارد این است که شورا ها در خصوص نهادها ی خدماتی دیگر مانند برق و اب و ... نمی توانند نظارت بکنند

برخی از وظایف شورای شهر، واجد جنبه‌های وضع مقررات است.
برخی دیگر از وظایف آن، جنبه نظارتی و مراقبتی دارد

فلسفه تشكيل شوراهاي شهر وروستا

فلسفه تشكيل شوراهاي شهر وروستا تفويض امور به مردم  به نحوي كه تمام شهروندان وروستاييان در تعيين سرنوشت خود مشاركت داشته باشند ولي اين ها به حكم ماهيت وساختار شان معمولا داراي همگوني وهماهنگي منظم وقانونمند اداري وسازماني نيستند .اداره شهر وروستا به جزبا مشاركت شهروندان وروستاييان نمي تواند به مرحله اجرا در ايد .پس يكي از وظايف مهم واصلي شوراها بسترسازي براي بروز وظهور مشاركت عمومي مردم در امور مربوط به شهر وروستاست .شوراها بايد زبان مشترك مثلث مردم  ،مسوولان ومتخصصان عمل كنند ودر راستاي توسعه پايدار ودستيابي به مديريت شهري وروستايي  خوب وسالم ارتباط تنگاتنگي با نظام اداري واقتصادي داشته باشند.

ایجاد تشکلهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی با ساختار سازمان یافته تشکیلاتی خود که حتما مورد حمایت قانون هم هست می تواند بهترین راه برای امروزی کردن فضای حاکم بر این فرهنگ باشد. لزوم اعتماد به نفس داشتن و نترسیدن از ورود به همچنین تشکلاتی و متعاقبا ورود به عرصه های سیاسی که مورد حمایت قانون اساسی و قوانین عادی است از مقدمات لازم برای نخبگان دانشگاهی که خواهان تاثیر گذاری بر فضای فرهنگی جامعه ای که فرهنگ سنتی و قبیله ایش دارد فقر روز افزون را به ما هدیه می کند میباشد

بنابر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، شورا یکی از ارکان نظام می‌باشد و یکی از ویژگی‌های خاص شهرداری‌ها، حضور شورای شهر با این امکانات در کنار شهرداری‌ها است.تاکید قانون به شکلی است که از آن اجبار به وجود شورای شهر را می توان یافت.هر چند .وزارت کشور در زمانی که شورای شهر وجود ندارد به قائم مقامی از آن مسئولیت دار وظایف است ولی بنابر تاکیدات و فهم از اصل ۱۰۳ قانون اساسی، ماده ۴۱ و دستور ماده ۴۲ و ۴۳ و ۴۴ همان قانون، نوعی مخالفت با دائمی بودن قائم مقامی وزارت کشور را می توان یافت
بارزترين عملكرد منفي شوراها شهر وروستا نبود افراد متخصص وبي اعتمادي شوراها به استفاده از نظر متخصصان در حوزه هاي مختلف ،نداشتن تجربه  در حوزه هاي مربوط ،اگاه نبودن وبي توجهي  به شرح وظايف قانوني خود  وحذف مشاركت و  مشورت با مردم در سرنوشت خودشان و تنها عضو شورا بودن است.
يكي از موارد مهم واساسي ،ضرورت آموزش اعضاي شوراهاست . هرچه اعضاي شوراها به قانون ،وظايف ودانش علمي مديريت شهري وروستايي بيشتر اشنا شوند بهتر مي توانند بر شهرداريها ودهياريها نظارت كنند ونكته ديگر در اموزش اعضاي شورا تدوين برنامه هاي كوتاه مدت وبلند مدت توسعه شهري وروستايي وتنظيم وتصويب بودجه ونظارت دقيق بر نحوه مصوبات وهزينه منابع توسط شهرداري ودهياري ،عدم تناسب سني وتحصيلي ودانش ومهارت هاي شغلي منطبق بر  شرح وظايف شوراها ، پرهيز از هرگونه تصورات وبرداشت هاي شخصي وتن ندادن به قواعد جمعي ،شفاف ومشخص نبودن چگونگي تعامل با نهادهاي ديگر ،قاعده مند نبودن ارتباط بين شورها ومردم  وبه طور كلي عدم توجه به نظام شورايي واعمال ارتباطات  در انجام امور مربوط به حل مشكلات به نفع  افراد خاص  وتضعيف حقوق سايرين كه گاها شاهد انها هستيم  و..مي باشد.
امروز وظيفه اصلي شهرداري ودهياري نظافت شهر وروستا وجمع اوري زباله  نيست  بلكه ارائه صدها نوع خدمات ديگر است وشوراها را مي توان به عنوان نهادي مردمي به منظور تصريح  در تبديل دولت متمركز به غير متمركز بر شهر وروستاكه از ساختار قدرت وتصميم گيري شوراها برشهرداري ها ودهياريها ،حداقل متناسب با اگاهي  خود شهرداري ودهياري ضرورت دارد .

وظایف و اختیارات شورای اسلامی شهر

وظایف و اختیارات شورای اسلامی شهر

34 ماده و 9 تبصره

 در قانون اساسي وظايف و اختيارات شوراي اسلامي شهر به شرح زير مي‌باشد 

 1- انتخاب شهردار براي مدت چهار سال

تبصره 1- شوراي اسلامي شهر موظف است بلافاصله پس از رسميت يافتن نسبت به انتخاب شهردار واجد شرايط اقدام نمايد.

تبصره 2- شهردار نمي‌تواند همزمان عضو شوراي شهر باشد.

تبصره 3- نصب شهرداران در شهرها با جمعيت بيشتر از دويست هزار نفر و مراكز استان بنا به پيشنهاد شوراي شهر و حكم وزير كشور و در ساير شهرها به پيشنهاد شوراي شهر و حكم استاندار صورت می گیرد.

تبصره 4- دوره خدمت شهردار در موارد زير خاتمه مي‌پذيرد.

الف:استعفاي كتبي با تصويب شورا

ب:بركناري توسط شوراي شهر با رعايت مقررات قانوني

ج: تعليق طبق مقررات قانوني

د:فقدان هر يك از شرايط احراز سمت شهردار به تشخيص شوراي شهر.

 2- بررسی و شناخت کمبودها ، نيازها و نارساييهای اجتماعی ، فرهنگی ، آموزشی ، بهداشتی ، اقتصادی و رفاهی حوزه انتخابيه و تهيه طرحهاو پيشنهادهاي اصلاحي و راه حلهاي كاربردي در اين زمينه‌هاجهت برنامه‌ريزي و ارائه آن به مقامات مسئول ذيربط

3- نظارت بر حسن اجراي مصوبات شورا و طرحهاي مصوب در امور شهرداري و ساير سازمانهاي خدماتي در صورتي كه اين نظارت مخل جريان عادي اين امور نگردد.

4- همكاري با مسئولين اجرايي و نهادها و سازمانهاي مملكتي در زمينه‌هاي مختلف اجتماعي، فرهنگي، آموزشي، اقتصادي و عمراني بنا به درخواست آنان.

5- برنامه‌ريزي در خصوص مشاركت مردم در انجام خدمات اجتماعي، اقتصادي، عمراني، فرهنگي، آموزشي و ساير امور رفاهي با موافقت دستگاههاي ذيربط.

6- تشويق و ترغيب مردم در خصوص گسترش مراكز تفريحي، ورزشي و فرهنگي با هماهنگي دستگاههاي ذيربط.

7- اقدام در خصوص تشكيل انجمنها و نهادهاي اجتماعي، امدادي، ارشادي و تاسيس تعاونيهاي توليد و توزيع و مصرف، نيز انجام آمارگيري، تحقيقات محلي و توزيع ارزاق عمومي با توافق دستگاههاي ذيربط.

8- نظارت بر حسن اداره و حفظ سرمايه و داراييهاي نقدي، جنسي و اموال منقول و غيرمنقول شهرداري و همچنين نظارت بر حساب درآمد و هزينه آنها به گونه‌اي كه مخل جريان عادي امور شهرداري نباشد.

9- تصويب آيين نامه‌هاي پيشنهادي شهرداري پس از رسيدگي به آنها با  رعايت دستورالعملهاي وزارت كشور.

10-  تاييد صورت جامع درآمد و هزينه شهرداري كه هر شش ماه يكبار توسط شهرداري تهيه مي‌شود و انتشار آن براي اطلاع عمومي و ارسال نسخه‌اي از آن به وزارت كشور.

11-  همكاري با شهرداري جهت تصويب طرح حدود شهر با رعايت طرحهاي هادي و جامع شهرسازي پس از تهيه آن توسط شهرداري با تاييد وزارت كشور و وزارت مسكن و شهرسازي.

12-  تصويب بودجه، اصلاح و متمم بودجه سالانه شهرداري و موسسات و شركتهاي وابسته به شهرداري با رعايت آيين نامه مالي شهرداريها و همچنين تصويب بودجه شوراي شهر.

تبصره – كليه درآمدهاي شهرداري به حسابهايي كه با تاييد شوراي شهر در بانكها افتتاح  مي‌شود واريز و طبق قوانين مربوطه هزينه خواهد شد.

13-  تصويب وامهاي پيشنهادي شهرداري پس از بررسي دقيق نسبت به مبلغ، مدت و  ميزان كارمزد.

14-  تصويب معاملات و نظارت بر آنها اعم از خريد، فروش، مقاطعه، اجاره و استيجاره كه به نام شهر و شهرداري صورت مي‌پذيرد با در نظر گرفتن صرفه و صلاح و با رعايت مقررات آيين نامه مالي و معاملات شهرداري.

تبصره – به منظور تسريع در پيشرفت امور شهرداري، شورا مي‌تواند اختيار تصويب و انجام معاملات را تا ميزان معيني با رعايت آيين نامه معاملات شهرداري به شهردار واگذار نمايد.

15-  تصويب اساسنامه موسسات و شركتهاي وابسته به شهرداري با تاييد و موافقت وزارت كشور.

16-  تصويب لوايح برقراري يا لغو عوارض شهر و همچنين تغيير نوع و ميزان آن با در نظر گرفتن سياست عمومي دولت كه از سوي وزارت كشور اعلام مي‌شود.

17-  نظارت بر حسن جريان دعاوي مربوط به شهرداري.

18-  نظارت بر امور بهداشت حوزه شهر.

19-  نظارت بر امور تماشاخانه‌ها، سينماها، و ديگر اماكن عمومي، كه توسط بخش خصوصي، تعاوني و يا دولتي اداره مي‌شود با وضع و تدوين مقررات خاص براي حسن ترتيب، نظافت و بهداشت اين قبيل موسسات بر طبق پيشنهاد شهرداري و اتخاذ تدابير احتياطي جهت جلوگيري از خطر آتش‌سوزي و مانند آن.

20-  تصويب مقررات لازم جهت اراضي غيرمحصور شهري از نظر بهداشت و آسايش عمومي و عمران و زيبايي شهر.

21-  نظارت بر ايجاد گورستان، غسالخانه و تهيه وسايل حمل اموات مطابق با اصول بهداشت و توسعه شهر.

22-  وضع مقررات و نظارت بر حفر مجاري و مسيرهاي تاسيسات شهري.

23-  نظارت بر اجراي طرحهاي مربوط به ايجاد و توسعه معابر، خيابانها، ميادين و فضاهاي سبز و تاسيسات عمومي شهر بر طبق مقررات موضوعه.

24-  تصويب نامگذاري معابر، ميادين، خيابانها، كوچه و كوي در حوزه شهري و همچنين تغيير نام آنها.

25-  تصويب مقررات لازم به پيشنهاد شهرداري جهت نوشتن هر نوع مطلب و يا الصاق هر نوع نوشته و آگهي و تابلو بر روي ديوارهاي شهر با رعايت مقررات موضوعه و انتشار آن براي اطلاع عموم.

26-  تصويب نرخ خدمات ارائه شده توسط شهرداري و سازمانهاي وابسته به آن با رعايت آيين نامه مالي و معاملات شهرداريها.

27-  تصويب نرخ كرايه وسايل نقليه درون شهري.

28-  وضع مقررات مربوط به ايجاد و اداره ميدانهاي عمومي توسط شهرداري براي خريد و فروش مايحتاج عمومي با رعايت مقررات موضوعه.

29-  وضع مقررات لازم در مورد تشريك مساعي شهرداري با ادارات و بنگاههاي ذيربط براي داير كردن نمايشگاههاي كشاورزي، هنري، بازرگاني و غيره.

تبصره 1- در كليه قوانين و مقرراتي كه انجمن شهر عهده‌دار وظايفي بوده است شوراي اسلامي شهر با رعايت مقررات اين قانون بعد از يك سال از تاريخ تصويب جانشين انجمن شهر خواهد بود.

تبصره 2- وزارت خانه‌ها و موسسات دولتي و وابسته به دولت و سازمانهايي كه شمول قانون بر آنها مستلزم ذكر نام است موظف‌اند در طول مدت يك سال مذكور در تبصره فوق با بررسي قوانين و مقررات مربوط به خود هر كجا نامي از انجمن شهر سابق آمده و وظايفي را به آن محول نموده است جهت اصلاح اين گونه موارد لايحه اصلاحي به مجلس شوراي اسلامي ارائه نمايند.

30-  نظارت بر حسن اداره امور مالی شهرداری و کليه سازمانها ، موسسات ، شرکتهای وابسته و تابعه شهرداری و حفظ سرمايه ، دارايي ها ، اموال عمومی و اختصاصی شهرداری ، و همچنين نظارت بر حساب درآمد و هزينه آنها با انتخاب حسابرس رسمی و اعلام موارد نقض و تخلف به شهردار و |يگيريهای لازم بر اساس مقررات قانونی

تبصره - کليه پرداختهای شهرداری در حدود بودجه مصوب با اسناد مثبته و با رعايت مقررات مالی و معاملاتی شهرداری به عمل می آيد که اين اسناد بايد به امضای شهردار و ذي حساب يا قائم مقام آنان که مورد تآئيد شورا یشهر باشند برسد.

31-  شورا موظف است در پايان هر سال مالی صورت بودجه و هزينه خود را جهت اطلاع عموم منتشر نمايد و نسخه ای از آن را جهت بررسی  به شورایشهرستا ن و استا ن ارسال کند.

32- واحدهای شهرستانی کليه سازمانها و موسسات دولتی و موسسات عمومی غير دولتی که در زمينه ارائه خدمات شهری وظايفی را بر عهده دارند ، موظفند برنامه سالانه خود را  در خصوص خدمات شهری که در چهارچوب اعتبارات و بودجه سالانه خود تنظيم شده به شورا ارائه نمايند.

33- همکاری با شورای تآمين شهرستان در حدود قوانين و مقررات

34- بررسی و تآئيد طرحهای هادی و جامع شهرسازی و تفصيلي و حريم و محدوده قانونی شهرها پس از ارائه آن توسط شهرداری و ارسال به مراجع ذی ربط قانونی جهت تصويب نهايی

قوانین شورای شهر وجايگاه شوراها در قانون اساسي

قوانین شورا


جايگاه شوراها در قانون اساسي

بر اساس قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران اداره امور كشور بايد به اتكاي آراء عمومي انجام شود، همانطور كه قانون اساسي مقرر نموده است مداخله سيستم در حكومت از طريق رياست جمهوري، مجلس شوراي اسلامي، مجلس خبرگان و شوراهاي كشور تحقق مي يابد بنابراين نهادهاي حكومتي را نهادهاي اعمال حق حاكميت ملي مي نامند.

1- اصل هفتم : طبق دستور قرآن كريم «و امرهم شوري بينهم» ، «و شاورهم في الامر» مجلس شوراي اسلامي ، شوراي استان، شهرستان، شهر، محل، بخش روستا و نظاير اينها از اركان تصميم گيري و اداره امور كشورند. طرز تشكيل و حدود اختيارات وظايف شوراها را اين قانون معين مي كند.

2- اصل يكصدم : براي پيشبرد سريع برنامه هاي اجتماعي، اقتصادي، عمراني، بهداشتي، فرهنگي، آموزشي و ساير امور رفاهي از طريق همكاري مردم با توجه به مقتضيات محلي اداره امور هر روستا، بخش ، شهر، شهرستان يا استان با نظارت شورايي به نام شوراي ده ، بخش ، شهر يا استان صورت مي‌گيرد كه اعضاي آن را مردم همان محل انتخاب مي كنند. شرايط انتخاب كنندگان و انتخاب شوندگان و حدود وظايف و اختيارات و نحوه انتخاب و نظارت شوراهاي مذكور و سلسله مراتب آنها را كه بايد با رعايت اصول وحدت ملي و تماميت ارضي نظام جمهوري اسلامي و تابعيت حكومت مركزي باشد، قانون معين مي كند.

3- اصل يكصد و يكم : به منظور جلوگيري از تبعيض و جلب همكاري در برنامه هاي عمراني و رفاهي استانها و نظارت بر اجراي هماهنگ آن شوراي عالي استانها مركب از نمايندگان شوراهاي استانها تشكيل مي شود. نحوه تشكيل و وظايف اين شورا را قانون معين مي‌كند.

4- اصل يكصد و دوم : شوراي عالي استانها حق دارد در حدود وظايف خود طرح هايي تهيه و مستقيماً يا از طريق دولت به مجلس شوراي اسلامي پيشنهاد كند. اين طرحها بايد در مجلس مورد بررسي قرار گيرد.

5- اصل يكصد و سوم : استانداران، فرمانداران و ساير مقامات كشوري كه از طرف دولت تعيين مي شوند در حدود اختيارات شوراها ملزم به رعايت تصميمات آنها هستند.( تصميمات شوراها نبايد مخالف موازين اسلامي و قوانين كشور باشد.)

6- اصل يكصد و ششم : انحلال شوراها جز در صورت انحراف از وظايف قانوني ممكن نيست و مرجع تشخيص انحراف و ترتيب انحلال شوراها و طرز تشكيل مجدد آنها را قانون معين مي‌كند. شورا در صورت اعتراض به انحلال حق دارد به دادگاه صالح شكايت كند و دادگاه موظف است خارج از نوبت به آن رسيدگي كند.

اصل هفتم قانون اساسي صراحت دارد كه شوراهاي اسلامي كشور يكي از ارگان‌هاي تصميم گيري و اداره امور كشورند. و اگرچه به لحاظ تصميمات سازماني و اداري كشور داراي وظايف خاص خود هستند ولي از نظر قانون اساسي و حق حاكميت در طراز ساير اركان حكومتي قرار مي گيرند. و حتي دامنه حكومت آنها به اندازه اي است كه مسئولين دولتي موظف به رعايت تصميمات آنها در حدود اختياراتشان هستند.

همچنين با ملاحظه اصل يكصدم قانون اساسي به نظر مي رسد كه غرض قانون گذار از وضع اصل يكصدم توزيع قدرت در نظام هاي اجتماعي، امور اجتماعي، اقتصادي، عمراني و فرهنگي و ... اگرچه مستقيماً سياسي نيستند و اصولاً جداي از امور سياسي محسوب مي‌شوند اما داراي كاركردهاي سياسي نيز مي تواند باشد. به ويژه از آن جهت كه اين بخشها به وجود آورنده طيف خاصي هستند كه در فرآيند اقتدار سياسي، به عنوان منابع قدرت شناخته مي شوند. قانون اساسي با واگذاري اين دسته از امور و فعاليت هاي اجتماعي به شوراها سعي كرده است تمركز منابع قدرت در دست عده خاص نباشد.


قوانين عادي مجلس و قوانين عادي مصوب قوه مقننه


1- قانون انجمن هاي ايالتي و ولايتي طبع و نشر 1/3/1286

2- قانون بلديه بند 9 تا 91،مصوب 12/3/1286

3- قانون تشكيلات ايلات و ولايات و دستورالعمل حكام، مصوب 15/7/1286

4- قانون تشكيل تقسيمات كشور و وظايف فرمانداران و بخشداران، مصوب 20/3/1316

5- ماده واحده قانون تشكيل شهرداري ها و انجمن شهرها و قصبات، مصوب 4/5/1328

6- لايحه قانوني شهرداري مواد 1 تا 41، 47، 49 الي 54، 60، 69، 73 الي 78 و 81 الي 88، مصوب 11/8/1381

7- قانون اصلاح پاره اي از مواد و الحاق مواد جديد به قانون شهرداري (مصوب 1334) بندهاي 1 الي 20، تبصره 2 قسمت الف بند 21، تبصره قسمت ج بند 21، بند 44 تا 27 و بندهاي 29 و 30 و 32 از قسمت دوم مواد 98 و 111، مصوب 23/1/1345

8- قانون تشكيل انجمن هاي شهرستان و استان، مصوب 20/3/1349

9- اصلاح بعضي از مواد قانون تشكيل انجمن هاي شهرستان و استان و الحاق پاره اي از مواد قانون شهرداري و الحاق شش ماده به آن ، مصوب 26/3/1355

10- قانون تشكيل انجمن ده و دهباني، مصوب 19/3/1355

11- اصلاح قانون تشكيل انجمن ده و دهباني، مصوب 19/3/1355

12- قانون اصلاح تشكيل انجمن هاي شهرستان و استان و الحاق پاره اي از مواد قانون شهرداري و الحاق شش ماده به آن، مصوب 26/3/1355

13- لايحه قانوني واگذاري وظايف و اختيارات انجمن هاي شهرستان و استان به كميته برنامه ريزي استان، مصوب 24/2/1358، به لحاظ آن كه اين مصوبه عطف به تعيين تكليف در مورد تشكيلات گذشته مي شود در اين قسمت آورده شده است.


قوانين عادي و مقررات اجرايي


1- قانون شوراهاي محلي مصوب 14/4/1358 شوراي انقلاب

2- لايحه قانوني انتخابات شوراي شهر و طريقه اداره آن ، مصوب 21/7/1358

3- قانون تشكيلات شوراهاي اسلامي كشور، مصوب 1/9/1361

4- قانون الحاق يك تبصره به ماده 53 قانون تشكيلات شوراهاي اسلامي كشوري، مصوب 28/7/1364

5- قانون تعيين تكليف كاركنان انجمن هاي منحله شهرستان و استان، مصوب 1/9/1361‌

6- قانون اصلاح تشكيلات شوراهاي اسلامي، مصوب 29/4/1365

7- آيين نامه اجرايي قانون انتخابات شوراهاي اسلامي كشور،مصوب 28/4/1368

8- اصلاحيه آيين نامه اجرايي قانون انتخابات شوراهاي اسلامي كشور، مصوب 23/8/1368

9- - قانون اصلاح پاره اي از مواد قانون 1/9/1361 و قانون اصلاح قانون تشكيلات شوراهاي اسلامي كشور و انتخابات شوراهاي مزبور مصوب 29/4/1365، مصوب 5/9/1369

10- قانون تشكيلات ، وظايف و انتخابات شوراهاي اسلامي كشور و انتخاب شهرداران مصوب 23/3/1375 که در جلسه علنی روز يکشنبه مورخ ششم مهر ماه 1382 مجلس شورای اسلامی تصويب و در تاريخ 1382/7/16 به تاييد شورای نگهبان رسيده است

11- قانون تشكيلات، وظايف و انتخابات شوراهاي اسلامي كشور و انتخاب شهرداران مصوب 23/3/1375

12- آيين نامه اجرايي شرايط احراز تصدي سمت شهردار، مصوب 18/6/1377

13- تصويب نامه راجع به تشكيل كميسيوني به منظور فراهم ساختن امكانات لازم براي برگزاري انتخابات شوراها، مصوب 8/9/77

14- آيين نامه اجرايي انتخابات شوراهاي اسلامي شهر و شهرك، مصوب 2/10/1377

15- آيين نامه اجرايي انتخابات شوراهاي اسلامي روستاو بخش، مصوب 2/10/1377

16- آيين نامه اجرايي تشكيلات ، انتخابات و امور مالي شوراهاي اسلامي شهر، شهرك، بخش، روستا و نحوه انتخاب دهيار، مصوب 11/1/1378 هيئت وزيران

17- نظام نامه راجع به تشكيل شوراي بخش، مصوب 18/10/1316

18- آيين نامه حق الجلسه اعضاي انجمن شهر، مصوب 9/2/1346

19- آيين نامه وظايف انجمن هاي ده در امور اجرايي و نوسازي روستاها، مصوب 9/4/1347

20- آيين نامه درجه بندي انجمن هاي شهرستان و مصوب 4/10/1350

21- آيين نامه اجرايي مواد1 ,65 قانون تشكيل انجمن هاي شهرستان و استان، مصوب 4/10/1350

22- آيين نامه درجه بندي انجمن هاي شهرستان و استان و تعيين ميزان حق حضور و هزينه اياب و ذهاب و كمك خرج اعضاي انجمن شهر، مصوب 26/2/1352 و اصلاحي 26/8/1352

23- آيين نامه اجرايي انتخاب دهيار موضوع تبصره ماده 6 قانون تشكيل انجمن ده و دهباني،

هيپرليپيدمي‌

 Hyperlipidemia

هيپرليپيدمي‌ عبارت‌ است‌ از بالابودن‌ غلظت‌ چربي‌ خون‌. انواع‌ افزايش‌ چربي‌ خون‌ (نوع‌ 1،2،3،4و5) براساس‌ سطح‌ انواع‌ چربي‌ در خون‌، و ميزان‌ بالاتر بودن‌ آنها از حد طبيعي‌ تعريف‌ مي‌شود. افزايش‌ چربي‌ خوني‌ در هر سني‌ مي‌تواند رخ‌ دهد، اما در بزرگسالان‌ شايع‌تر است‌. البته‌ انواع‌ مختلف‌ افزايش‌ چربي‌ خون‌ در سنين‌ مختلف‌ رخ‌ مي‌دهند.

علايم‌ شايع‌

گرهك‌هاي‌ زرد رنگ‌ چربي‌ در پوست‌ زير چشم‌ها، پوست‌ ناحيه‌ آرنج‌ و زانو، و نيز در تاندون‌ها

بزرگ‌ شدن‌ طحال‌ و كبد (در بعضي‌ از انواع‌)

حلقه‌هاي‌ سفيدرنگ‌ در اطراف‌ مردمك‌ چشم‌ (در بعضي‌ از انواع‌)

علل‌

خون‌ حاوي‌ انواع‌ مختلف‌ چربي‌ (ليپيدها) است‌ كه‌ با پروتئين‌هاي‌ خون‌ تركيب‌ مي‌شوند و تشكيل‌ ليپوپروتئين‌ها را ميدهند. ليپوپروتئين‌ها انرژي‌ تأمين‌ مي‌كنند و مواد اوليه‌ براي‌ ساخته‌ شدن‌ بعضي‌ از بافت‌ها و هورمون‌ها را فراهم‌ مي‌آورند. ليپوپروتئين‌ها حاوي‌ كلسترول‌ و تري‌گليسريد هستند. كلسترول‌ خون‌ در ليپوپروتئين‌هاي‌ مختلف‌ خون‌ از جمله‌ ليپوپروتئين‌ پرچگال‌ (HDL) ، ليپوپروتئين‌ كم‌ چگال‌ (LDL) ، و ليپوپروتئين‌ بسيار كم‌ چگال‌ (VLDL) پخش‌ شده‌ است‌. اگر ميزان‌ LDL (كلسترول‌ بد) فراتر از حد طبيعي‌ باشد، در ديواره‌ رگ‌ها رسوب‌ مي‌كند و باعث‌ آترواسكلروز مي‌شود. HDL (كلسترول‌ خوب‌) نقش‌ محافظتي‌ دارد، به‌ اين‌ ترتيب‌ كه‌ از رسوب‌ كلسترول‌ بد جلوگيري‌ مي‌كند.

هر كدام‌ از انواع‌ افزايش‌ چربي‌ خون‌ ممكن‌ است‌ ارثي‌ يا ثانويه‌ به‌ يك‌ اختلال‌ ديگر باشند.

عوامل تشديد كننده بيماري

رژيم‌ غذايي‌ نامناسب‌ كه‌ حاوي‌ چربي‌ اشباع‌ شده‌ و كلسترول‌ به‌ ميزان‌ زياد است‌.

سابقه‌ خانوادگي‌ افزايش‌ چربي‌ خون‌

مصرف‌ قرص‌هاي‌ تنظيم‌ خانواده‌ يا استروژن‌

ديابت‌ شيرين‌

كم‌ كاري‌ تيروييد

نفروز (يك‌ نوع‌ بيماري‌ كليوي‌ كه‌ در آن‌ كليه‌ به‌ ميزان‌ زيادي‌ پروتئين‌ دفع‌ مي‌كند).

الكلي‌ بودن‌

پيشگيري‌

رژيم‌ غذايي‌ كم‌چربي‌ داشته‌ باشيد.

اگر ديابت‌ داريد، برنامه‌ درماني‌ خود را به‌ دقت‌ رعايت‌ كنيد.

آزمايش‌ اندازه‌گيري‌ سطح‌ كلسترول‌ و انواع‌ آن‌ را بدهيد.

عواقب‌ مورد انتظار

معمولاً با رعايت‌ رژيم‌ غذايي‌ تا آخر عمر و دارو قابل‌ درمان‌ يا كنترل‌ است‌.

عوارض‌ احتمالي‌

آترواسكلروز. اين‌ بيماري‌ يكي‌ از علل‌ عمده‌ بيماري‌ قلبي‌ (بيماري‌ رگ‌هاي‌ قلب‌)، سكته‌ مغزي‌، نارسايي‌ كليه‌ و خونرساني‌ ناكافي‌ به‌ اعضا به‌ شمار مي‌رود.

التهاب‌ حاد لوزالعمده‌

درمان‌

اصول‌ كلي‌

جهت‌ تشخيص‌، آزمايش‌ خون‌ براي‌ اندازه‌گيري‌ چربي‌هاي‌ خون‌ به‌طور ناشتا انجام‌ مي‌پذيرد.

براي‌ بعضي‌ از بيماران‌، تنها تغيير رژيم‌ غذايي‌ ممكن‌ است‌ براي‌ درمان‌ كافي‌ باشد؛ اما در بعضي‌ ديگر ممكن‌ است‌ براي‌ كاهش‌ چربي‌هاي‌ خون‌ نياز به‌ دارو باشد.

استرس‌ خطر بيماري‌ قلبي‌ كه‌ عارضه‌ عمده‌ افزيش‌ چربي‌ خون‌ است‌ را زياد مي‌كند. سعي‌ كنيد استرس‌ زندگي‌اتان‌ را كمتر كنيد. راه‌هاي‌ آرام‌سازي‌ و تمديد اعصاب‌ خود را فرا گيريد.

سيگار را ترك‌ كنيد. سيگار كشيدن‌ باعث‌ تسريع‌ رسوب‌ چربي‌ در رگ‌هاي‌ خوني‌ مي‌شود.

داروها

هم‌اكنون‌ داروهاي‌ زيادي‌ براي‌ كنترل‌ چربي‌هاي‌ خون‌ استفاده‌ مي‌شوند. با راهنمايي‌ و همفكري‌ پزشك‌ خود مؤثرترين‌ دارو را پيدا كنيد.

داروهايي‌ براي‌ درمان‌ بيماري‌هاي‌ زمينه‌ساز، مثل‌ ديابت‌ يا بيماري‌ هايي‌ تيروييد

قرص‌هاي‌ تنظيم‌ خانواده‌ را كنار بگذاريد. براي‌ اين‌ كار از ساير روش‌ها استفاده‌ كنيد.

فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري

محدوديتي‌ براي‌ آن‌ وجود ندارد مگر اين‌ كه‌ تاندون‌ها در اثر رسوب‌ چربي‌ ضعيف‌ شوند يا شما دچار بيماري‌ رگ‌هاي‌ قلب‌ شويد.

انجام‌ ورزش‌ منظم‌ براي‌ كاهش‌ وزن‌ و كنترل‌ استرس‌ كمك‌كننده‌ است‌ و امكان‌ دارد در افزايش‌ توانايي‌ بدن‌ در پاكسازي‌ چربي‌ خون‌ پس‌ از غذا نيز مؤثر باشد.

هيپرآلدوسترونيسم‌

نام بیماری به انگلیسی : Hyperaldosteronism

هيپرآلدوسترونيسم‌ يك‌ بيماري‌ غدد درون‌ريز كه‌ در اثر توليد بيش‌ از حد آلدوسترون‌ (يك‌ نوع‌ هورمون‌ كه‌ توسط‌ غدد فوق‌كليوي‌ ساخته‌ مي‌شود) ايجاد مي‌شود. آلدوسترون‌ اضافي‌ باعث‌ مي‌شود كليه‌ها سديم‌ و آب‌ بيشتري‌ جذب‌ كنند و پتاسيم‌ بيشتر از حد عادي‌ از بدن‌ دفع‌ شود. اين‌ بيماري‌ ناشي‌ از اختلال‌ در غدد فوق‌كليوي‌ است‌ كه‌ به‌ قسمت‌ بالايي‌ كليه‌ها چسبيده‌اند. آلدوسترونيسم‌ هم‌ در مردان‌ و هم‌ در زنان‌ رخ‌ مي‌دهد و بين‌ سنين‌ 50-30 سالگي‌ شايع‌تر است‌.

علايم‌ شايع‌

خستگي‌ و ضعف‌

گاهي‌ فلج‌ موقتي‌

احساس‌ مور مور شدن‌ در ساعد، بازو، ساق‌، ران‌، پا، و دست‌ها و پاها.

تكرر ادرار، خصوصاً در شب‌

تشنگي‌

گرفتگي‌هاي‌ شديد عضلاني‌

اختلالات‌ بينايي‌

موارد زير با بررسي‌هاي‌ تشخيصي‌ آشكار مي‌شوند:

كاهش‌ سطح‌ پتاسيم‌ خون‌

افزايش‌ سطح‌ سديم‌ خون‌

افزيش‌ فشار خون‌

علل‌

افزايش‌ ترشح‌ آلدوسترون‌ در اثر يكي‌ از بيماري‌هاي‌ زير:

وجود تومور در غده‌ فوق‌كليوي‌

افزيش‌ فشار خون‌ يا بيماري‌ كليوي‌، كه‌ باعث‌ توليد بيش‌ از حد هورموني‌ به‌ نام‌ رنين‌ از كليه‌ مي‌شود. هورمون‌ در كنترل‌ سطح‌ آلدوسترون‌ خون‌ نقش‌ دارد.

عوامل تشديد كننده بيماري

رژيم‌ غذايي‌ حاوي‌ مقادير زيادي‌ شيرين‌ بيان‌ سياه‌رنگ‌

بيماري‌ كليوي‌

نارسايي‌ احتقاني‌ قلب‌

سيروز كبدي‌

مصرف‌ داروهاي‌ تنظيم‌ خانواده‌

مصرف‌ داروهاي‌ ديورتيك‌ (ادرارآور) كه‌ باعث‌ دفع‌ پتاسيم‌ مي‌شوند.

حاملگي‌

پيشگيري‌

اگر شما دچار بيماري‌ كليوي‌ هستيد يا فشار خونتان‌ بالا است‌، تحت‌نظر پزشك‌ خود باشيد، و برنامه‌ درماني‌ خود را به‌ دقت‌ رعايت‌ كنيد حتي‌ اگر هيچ‌ علامتي‌ نداريد.

عواقب‌ مورد انتظار

اگر اين‌ اختلال‌ توسط‌ يك‌ تومور غده‌ فوق‌كليوي‌ ايجاد شده‌ باشد، معمولاً با جراحي‌ قابل‌ معالجه‌ است‌. اگر به‌ علت‌ بيماري‌ كليوي‌ يا بالابودن‌ فشار خون‌ رخ‌ داده‌ باشد، درمان‌ دارويي‌ براي‌ اين‌ اختلالات‌، علايم‌ آلدوسترونيسم‌ را كنترل‌ خواهد نمود.

عوارض‌ احتمالي‌

نارسايي‌ احتقاني‌ قلب‌

آترواسكلروز

نارسايي‌ كليه‌

درمان‌

اصول‌ كلي‌

بررسي‌هاي‌ تشخيصي‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ آزمايش‌ خون‌ و اندازه‌گيري‌ الكتروليتها، و نيز سي‌تي‌ اسكن‌ يا ام‌. آر. آي‌ از كليه‌ها و غدد فوق‌كليوي‌ باشند.

درمان‌ معمولاً شامل‌ دارو و رژيم‌ غذايي‌ با محدوديت‌ نمك‌ است‌.

وزن‌ خود را روزانه‌ ثبت‌ كنيد. در صورت‌ افزايش‌ وزن‌ به‌ ميزان‌ 5/1 كيلوگرم‌ يا بيشتر در عرض‌ 24 ساعت‌، پزشك‌ خود را مطالعه‌ سازيد.

جراحي‌ براي‌ درآوردن‌ غده‌ فوق‌كليوي‌ در بعضي‌ از بيماران‌

هميشه‌ يك‌ دست‌بند يا گردن‌ آويز كه‌ نشان‌دهنده‌ بيماري‌ شما و داروهاي‌ مصرفي‌ باشد به‌ همراه‌ داشته‌ باشيد.

داروها

اسپيرونولاكتون‌ براي‌ كاهش‌ اثر آلدوسترون‌. اين‌ دارو ممكن‌ است‌ باعث‌ بزرگ‌ شدن‌ پستان‌ و ناتواني‌ جنسي‌ در مردان‌ شود. ساير انتخاب‌هاي‌ دارويي‌ عبارتند از آميلورايد و تريامترن‌

امكان‌ دارد داروهاي‌ فشار خون‌ تجويز شوند.

فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري

اگر ضرورتي‌ به‌ عمل‌ جراحي‌ نباشد. محدوديتي‌ براي‌ آن‌ وجود ندارد. اما اگر عمل‌ جراحي‌ انجام‌ شود، فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري هاي‌ عادي‌ خود را تدريجاً از سر گيريد.

رژيم‌ غذايي‌

رژيم‌ غذايي‌ داراي‌ سديم‌ كم‌ و پتاسيم‌ زياد مصرف‌ كنيد. غذاهاي‌ غني‌ از پتاسيم‌ عبارتند از زردآلو و هلوي‌ خشك‌ شده‌، كشمش‌، مركبات‌، عدس‌ و غلات‌ سبوس‌دار. از شيرين‌ بيان‌ سياه‌رنگ‌ پرهيز كنيد.

درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟

اگر شما يا يكي‌ از اعضاي‌ خانواده‌تان‌ علايم‌ آلدوسترونيسم‌ را داريد.

اگر دچار علايم‌ جديد و غير قابل‌ توجيه‌ شده‌ايد. داروهاي‌ مورد استفاده‌ در دهان‌ ممكن‌ است‌ عوارض‌ جانبي‌ به‌ همراه‌ داشته‌ باشند.

رابطه دویدن وچربی

دویدن سریع باعث سوختن کالری ها و متعاقبا” چربی ها می شود . معمولا” دوندگان دوی سرعت بخاطر شدت و سرعت فعالیتشان کم چربی ترین ورزشکاران هستند. علاوه براین ، آزمایشات و تحقیقات زیادی هم برای اندازه گیری میزان سوختن چربی در هنگام دویدن انجام شده که همگی این موضوع را ثابت می کنند.

علاوه بر سرعت ، مدت زمان دویدن نیز درمقدار سوختن چربیهای اضافی بدن تاثیر زیادی دارد . وقتی مدت زمان دویدن ما بیشتر می شود بدن از چربی ها به عنوان سوخت استفاده می کند بنابراین هرچه مدت زمان بیشتری بدویم چربی بیشتری می سوزانیم . علاوه براین توجه داشته باشید که اگر با یک سرعت ثابت بدویم خیلی بهتر از آن است که دائما” سرعتمان را کم و زیاد کنیم و گاهی بایستیم زیرا در هنگام دویدن با یک سرعت ثابت بدن چربی بیشتری می سوزاند .

اگرچه دانشمندان مطمئن هستند که دویدن با حداکثر سرعت فورا” چربی ها را می سوزاند اما از آنجایی که ما انسانها فقط برای مدت زمان کوتاهی می توانیم با حداکثر سرعت بدویم به ما توصیه می کنند که برای سوزاندن چربی ها با سرعت کندتر بدویم اما سعی کنیم سرعت دویدنمان را ثابت نگه داریم و مدت آن را بیشتر کنیم تا نتیجه بهتری بگیریم

دود سيگار و آسم

 

آسم، بيماري مزمن شايعي است که حدود 5 از جمعيت بزرگسال را مبتلا مي‌سازد. در اغلب کشورهاي پيشرفته، شيوع آسم و شدت آن همچنان در حال افزايش است. درک عوامل دخيل در عوارض و مرگ‌ومير آسم، اثرات باليني و عمومي مهمي دارد...

قرار داشتن در معرض دود سيگار، موجب مواجهه با ترکيب پيچيده‌اي از بيش ‌از 4000 ماده شيميايي از جمله برخي کارسينوژن‌هاي شناخته شده مي‌شود. اين دود همچنين حاوي برخي محرک‌هاي قوي تنفسي از جمله دي‌اکسيد سولفور، آمونياک، فرمالدئيد و آکرولئين است. اين مواد شيميايي، مجاري تنفسي فوقاني و تحتاني را تحريک مي‌کنند (جدول 1) و ممکن است از طريق سازوکارهاي تحريک‌کننده و يا حساس کننده ‌باعث ايجاد آسم شوند. از آنجا که افراد مبتلا به آسم تثبيت شده، دچار اختلال مزمن مجاري هوايي هستند، ممکن است نسبت به عوارض مواجهه با دود سيگار هم حساس باشند. اين مقاله شواهدي را بررسي مي‌کند که نشان مي‌دهند قرار داشتن در معرض دود سيگار، عامل خطر ايجاد آسم در بزرگسالان است و همچنين آسم موجود از قبل را تشديد مي‌کند و موجب تظاهرات باليني و عوارض بيشتري مي‌شود.

شيوع مواجهه غيرفعال با دود سيگار

در ايالات متحده، پيشرفت قابل توجهي در کاهش ميزان مواجهه با دود سيگار حاصل شده است. طي سال‌هاي 1988 تا 2002، مواجهه ناخواسته با دود سيگار که با کوتينين سرم اندازه‌گيري شده بود، به ميزان 70 کاهش يافت. به هرحال، نزديک به نيمي از جمعيت آمريکا همچنان در معرض دود سيگار هستند. يک مطالعه جمعيت‌محور در کانادا نشان داد که 42 از کودکان و بزرگسالاني که سيگار مصرف نمي‌کردند و مبتلا به آسم بودند، طي 24 ساعت گذشته در معرض دود سيگار قرار گرفته بودند، درحالي که اين ميزان در جمعيت عمومي 32 است. در مجموع، واضح به نظر مي‌رسد که بزرگسالان مبتلا به آسم، همچنان ناخواسته در معرض استنشاق دود سيگار هستند.


مواجهه ناخواسته با دود سيگار و ايجاد آسم در بزرگسالان

داده‌هاي گسترده‌اي از رابطه عليتي ميان مواجهه غيرفعال با دود سيگار و ايجاد آسم در کودکان حمايت مي‌کنند. در يک فرابررسي (متاآناليز) جديد بر روي 85 مطالعه، مواجهه ناخواسته با دود سيگار با افزايش بروز آسم در کودکان به ميزان37-21 همراه بود. مطالعات موجود براي تفسير رابطه عليتي ميان مواجهه با دود سيگار و ايجاد آسم در کودکي کافي به نظر مي‌رسند. اما تابحال، رابطه ميان مواجهه ناخواسته با دود سيگار و ايجاد آسم در بزرگسالي، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. شکل 1، الگويي را از چگونگي ارتباط ميان مواجهه ناخواسته با دود سيگار و ايجاد آسم در بزرگسالي نشان مي‌دهد.

مطالعات اپيدميولوژيک جديد، تاثير مواجهه با دود سيگار را بر ايجاد آسم در بزرگسالي مورد بررسي قرار داده‌اند. مطالعه بر روي آلودگي هوا و بيماري‌هاي ريوي در بزرگسالان در سوييس (SAPALDIA)(1) بر نمونه‌اي تصادفي از بزگسالان 60-18 ساله، ساکن سوييس متمرکز بود که هرگز سيگار نکشيده بودند. دريک آناليز قطعي، پژوهشگران مشاهده کردند که ميان مواجهه ناخواسته با دود سيگار به گفته خود افراد طي 12 ماه گذشته و افزايش خطر تشخيص آسم رابطه وجود دارد (نسبت خطر 39/1 با فاصله اطمينان 95: 86/1-04/1). کنترل آماري سن، جنس، آتوپي، مصرف سيگار توسط پدر و مادر طي کودکي و سابقه آسم در پدر و مادر، تاثير قابل توجهي بر اين رابطه نداشت. علاوه براين، پژوهشگران رابطه معني‌داري را از نظر آماري درمورد تعداد ساعات مواجهه ناخواسته با دود سيگار در روز، تعداد افراد سيگاري پيرامون و تعداد سال‌هاي مواجهه مشاهده کردند.

در يک مطالعه جمعيت‌محور بر روي 8008 بزرگسال سوئدي که هرگز سيگار نکشيده بودند، تاثير مواجهه ناخواسته با دود سيگار در کودکي بر ايجاد آسم در دوران بزگسالي مورد ارزيابي قرار گرفت. شيوع آسم بزرگسالي در افرادي که در کودکي مواجهه ناخواسته با دود سيگار داشتند (6/7) در مقايسه با ساير افراد (8/5) بيشتر بود (035/0=P). شکايت از مشکلات تنفسي ناشي از دود سيگار هم در کساني که سابقه مواجهه با دود سيگار در کودکي داشته‌اند بيشتر از افراد ديگر بود. در بررسي‌هاي بيشتر، پژوهشگران افراد را براساس سابقه خانوادگي آسم طبقه‌بندي کردند. هرچند که تاثير بارزي در مورد مواجهه ناخواسته با دود سيگار در افراد بدون سابقه خانوادگي آسم مشاهده نشد، اما مواجهه با دود سيگار با افزايش خطر ايجاد آسم در افراد داراي سابقه خانوادگي آسم همراه بود (نسبت خطر 82/1 با فاصله اطمينان 95: 58/2-28/1). اين نتايج مي‌تواند با ميزان بالاتر قطع سيگار در والدين آسماتيک همخواني داشته باشد که موجب کاهش مواجهه در کودکان مبتلا به آسم آنها مي‌شود.

يک مطالعه مقطعي جمعيت‌محور در هندوستان، تاثير مواجهه ناخواسته با دود سيگار را در خانه بر ايجاد آسم در 62109 بزرگسال غيرسيگاري مورد بررسي قرار داد. مواجهه ناخواسته با دود سيگار، پس ‌از تعديل بر اساس سن، جنس، محل اقامت، مواجهه با سوخت‌هاي فسيلي و وجود آتوپي، با افزايش بروز آسم همراهي داشت (نسبت خطر 22/1 با فاصله اطمينان 95: 38/1-08/1). پاسخ‌دهندگان که هم مواجهه ناخواسته با دود سيگار را در دوران کودکي و هم مواجهه در خانه را در دوران بزرگسالي گزارش کردند، بيشترين خطر ابتلا به آسم را داشتند (نسبت خطر 69/1 با فاصله اطمينان 95: 07/2-38/1).

هيچ استاندارد طلايي براي تعيين ابتلا به آسم در مطالعات اپيدميولوژيک وجود ندارد. هرچند که اظهار خود فرد در مورد ابتلا به آسم، معمولا در پژوهش‌هاي پيمايشي استفاده مي‌شود، اما اين تعريف نمي‌تواند همه افراد مبتلا به آسم را تشخيص دهد. اظهارات افراد در مورد علايم تنفسي به ويژه درباره خس‌خس سينه، ممکن است حساسيت بالاتري براي تشخيص بزرگسالان مبتلا به آسم داشته باشد. خس‌خس سينه، به ويژه، با معيارهاي افزايش پاسخ‌دهي برونش‌ها همراهي دارد (شکل 1). مطالعات اپيدميولوژيک پيشين از ارتباط ميان مواجهه ناخواسته با دود سيگار و خس‌خس سينه در بزرگسالان پشتيباني مي‌گردند. مطالعات متعدد جديدتر نيز از اين ارتباط حمايت مي‌کنند.

در مطالعه SAPALDIA، مواجهه ناخواسته با دود سيگار طي 12 ماه اخير، با افزايش خس‌خس سينه (نسبت خطر 94/1 با فاصله اطمينان 95: 70/2-39/1)، تنگي‌نفس فعاليتي (نسبت خطر 45/1 با فاصله اطمينان 95: 79/1-2/1) و علايم برونشيت مزمن شامل سرفه و خلط همراه بود (نسبت خطر 65/1 با فاصله اطمينان 95: 16/2-17/1). در مورد اين علايم نيز، پژوهشگران ارتباط مواجهه- پاسخ را در مورد تعداد ساعات مواجهه در روز، تعداد افراد سيگاري پيرامون و سال‌هاي مواجهه مشاهده کردند. يک مطالعه همگروهي جمعيت‌محور در انگلستان، کودکان 8-6 ساله را تا دوران نوجواني (16-14سالگي) پيگيري کرد تا عوامل مرتبط با ايجاد علايم تنفسي را ارزيابي کند. در نوجواني، مواجهه ناخواسته با دود سيگار به طور مقطعي با وجود خس‌خس سينه همزمان همراه بود (نسبت خطر 48/1 با فاصله اطمينان 95: 88/1-17/1). سيگار کشيدن مادر با خطر بالاتر ايجاد آسم همراه بود (نسبت خطر 50/1 با فاصله اطمينان 95: 98/1-14/1). سيگاري بودن پدر تاثير واضحي بر وجود آسم نداشت. در ميان افراد بدون علامت قبلي، سيگاري بودن پدر با ايجاد خس‌خس سينه در پيگيري‌هاي بعدي همراه بود (نسبت خطر 55/1 با فاصله اطمينان 95: 32/2-03/1). البته سيگار کشيدن مادر با ايجاد خس‌خس سينه جديد همراهي نداشت. بروز آسم مورد ارزيابي قرار نگرفت.

همخواني يافته‌هاي مطالعات کمک مي‌کند تا از رابطه عليتي ميان مواجهه ناخواسته با دود سيگار و ايجاد آسم در بزرگسالان حمايت کند. در نمونه‌هاي گرفته شده از جمعيت‌هاي مختلف، از نمونه‌هاي باليني تا نمونه‌هاي جمعيت‌محور و در کشورهاي مختلف در سرتاسر دنيا، پژوهشگران ارتباط ميان مواجهه ناخواسته با دود سيگار و ايجاد آسم را مشاهده کرده‌اند. ارتباط ميان مواجهه با دود سيگار و آسم در انواع مختلفي از مطالعات شامل مطالعات مقطعي، مورد- شاهدي و همگروهي مشاهده شده است. مواجهه در محيط‌هاي مختلف همانند منزل و محل کار نيز با بروز آسم در ارتباط بوده است. همخواني داشتن يافته‌هايي که مواجهه با دود سيگار را با پيامدهاي مختلف تنفسي از جمله بروز آسم و خس‌خس سينه ارتباط مي‌دهند، از وجود اثر عليتي مواجهه با دود سيگار بر ايجاد آسم در بزرگسالان حمايت مي‌کند.

از آنجا که دود سيگار حاوي محرک‌هاي قوي تنفسي است، مواجهه با آن مي‌تواند تاثيرات مخربي بر تون عضلات صاف برونش‌ها و التهاب راه‌هاي هوايي داشته باشد. مطالعاتي که مواجهه با دود سيگار را با کاهش عملکرد ريوي ارتباط مي‌دهند، از قابل قبول بودن بيولوژيک آسم ناشي از دود سيگار حمايت مي‌کنند. با در نظر گرفتن همه مطالعات انجام شده باهم، بررسي روي بزرگسالان، اثر مخرب قابل توجه، هرچند اندک مواجهه با دود سيگار را بر کارکرد ريه‌ها نشان مي‌دهد.

پرفشاري خون شديد بدون علامت

 

 

در مواردي که بيمار با فشار خون بسيار بالا (فشار خون سيستولي mmhg 180 يا بيشتر يا فشار خون دياستولي mmhg 110 يا بيشتر) مراجعه مي‌کند، لازم است پزشک يک اورژانس پرفشاري خون(1) را از فشار خون بسيار بالاي بدون نشانه‌ها و علايم آسيب اعضاي انتهايي (پرفشاري خون شديد بدون علامت) افتراق دهد. بيشتر بيماراني که دچار پرفشاري خون بدون علامت اما کنترل‌نشده هستند، دچار آسيب حاد اعضاي انتهايي نيستند و بنابراين به ارزيابي يا درمان فوري (ظرف 24 ساعت) نياز ندارند. با اين حال پزشکان بايد مقادير ثبت‌شده فشار خون را تاييد نمايند و وضعيت پرفشاري خون بيمار را به صورت مناسب طبقه‌بندي کنند. وضعيت بيمار از لحاظ خطر قلبي ـ عروقي، در هدايت درمان پرفشاري خون شديد بدون علامت حايز اهميت است؛ زيرا بيماراني که خطر بالاتري دارند ممکن است از ارزيابي و درمان فوري‌تر و تهاجمي‌تر سود ببرند. مي‌توان پيش از ترخيص بيماران، درمان با داروهاي خوراکي ضد پرفشاري خون را آغاز کرد اما از داروهاي وريدي و داروهاي خوراکي داراي تاثير سريع تنها بايد در بيماراني که دچار اورژانس واقعي پرفشاري خون هستند بهره گرفت. فشار خون بالا بايد به صورت تدريجي درمان شود. براي رسيدن به اهداف مطلوب فشار خون، به پيگيري‌هاي مناسب و مکرر طي چند هفته تا چند ماه نياز است.

تقريبا يک‌سوم از بزرگسالان در ايالات متحده به درجاتي از پرفشاري خون مبتلا هستند و تا 5 از بيماران مراجعه‌کننده به بخش‌هاي اورژانس نيز فشار خون بسيار بالا دارند. در يک مطالعه حدود يک‌چهارم از بيماراني که فشار خون دياستولي mmhg 110 يا بيشتر داشتند از ابتلاي خود به پرفشاري خون مطلع نبودند. اين ميزان در مورد مبتلايان به پرفشاري خون شديد بدون علامت 28 و در مبتلايان به اورژانس فشار خون 8 بود. کارآزمايي‌هاي شاهددار تصادفي‌شده آينده‌نگر اندکي درباره درمان پرفشاري خون شديد بدون علامت انجام گرفته‌اند. پزشکان نبايد انتظار داشته باشند که فشار خون بيمار پيش از ترخيص به سطوح مطلوب برسد. در عوض کاهش تدريجي در طول زمان و به کمک ويزيت‌هاي پيگيري مکرر حاصل مي‌شود.

تعاريف

بر اساس تعريف گزارش هفتم کميته مشترک ملي درباره پيشگيري، تشخيص، ارزيابي و درمان فشار خون بالا(2) (jnc7)، فشار خون طبيعي به صورت فشار سيستولي کمتر از mmhg‌120 و فشار دياستولي کمتر از mmhg 80 تعريف مي‌شود. بر همين اساس پيش‌پرفشاري خون (prehypertension) به فشار خون سيستولي mmhg 139-120 يا فشار خون دياستولي mmhg‌89-80، مرحله 1 پرفشاري خون به فشار خون سيستولي mmhg 159-140 يا فشار خون دياستولي mmhg‌99-90 و مرحله 2 پرفشاري خون به فشار خون سيستولي mmhg 160 يا بيشتر يا فشار خون دياستولي mmhg 100 يا بيشتر اطلاق مي‌شود. با وجود اين، ترمينولوژي جامعي براي توصيف مراحل شديد پرفشاري خون وجود ندارد.

در اين مقاله فشار خون بسيار بالا به صورت فشار خون سيستولي mmhg 180 يا بيشتر يا فشار خون دياستولي mmhg 110 يا بيشتر تعريف مي‌شود. فشار خون بسيار بالا را مي‌توان به صورت پرفشاري خون شديد بدون علامت يا اورژانس فشار خون طبقه‌بندي کرد. پرفشاري خون شديد بدون علامت به صورت فشار خون بسيار بالا بدون نشانه‌ها يا علايم آسيب اعضاي انتهايي تعريف مي‌شود. عنوان اورژانس فشار خون (که گاهي با عنوان بحران پرفشاري خون(1) هم از آن ياد مي‌شود)، زماني مورد استفاده قرار مي‌گيرد که نشانه‌ها يا علايم آسيب اعضاي انتهايي بروز پيدا کنند. اگرچه اورژانس پرفشاري خون معمولا با فشار خون دياستولي بيشتر از mmhg 120 همراهي دارد (جز در کودکان و زنان باردار)، اين مساله مي‌تواند در هر سطحي از پرفشاري خون روي دهد.


توصيه‌هاي کليدي براي طبابت


توصيه باليني
رتبه‌بندي شواهد

پرفشاري خون شديد بدون علامت بايد از اورژانس پرفشاري خون تمايز داده شود و سپس به صورت فوريت پرفشاري خون يا پرفشاري خون شديد کنترل‌نشده طبقه‌بندي گردد.


c


گروهي از بيماران مبتلا به پرفشاري خون شديد بدون علامت که عوامل خطرزاي قلبي ـ عروقي بيشتري دارند، بايد در مقايسه با افراد داراي عوامل خطرزاي کمتر تحت ارزيابي و درمان تهاجمي‌تري قرار بگيرند.


c


درمان پرفشاري خون بدون علامت در بيماران داراي تشخيص قبلي پرفشاري خون، با پيگيري‌هاي مناسب و بنا به صلاحديد پزشک آغاز مي‌شود. با اين حال در بيماران داراي فشار خون سيستولي mmhg 200 يا بيشتر يا فشار دياستولي
mmhg 120 يا بيشتر درمان خوراکي بايد قبل از ترخيص آغاز شود.


c


نبايد انتظار داشت فشار خون در بيماران مبتلا به پرفشاري خون شديد بدون علامت،‌ حين ويزيت اوليه تا مقادير هدف کاهش يابد. در عوض فشار خون بايد به صورت تدريجي و طي ويزيت‌هاي پيگيري کاهش داده شود.


c


a: شواهد بيمارمحور قطعي با کيفيت مطلوب؛ b: شواهد بيمارمحور غيرقطعي يا با کيفيت محدود؛ c: اجماع، شواهد بيماري‌محور، طبابت رايج، عقيده صاحب‌نظران يا مجموعه موارد باليني.



 

بر اساس سابقه طبي و ارزيابي کلي خطر قلبي ـ عروقي مي‌توان پرفشاري خون شديد بدون علامت را به فوريت فشار خون(2) يا پرفشاري خون شديد کنترل‌نشده طبقه‌بندي کرد. فوريت فشار خون به صورت وجود عوامل خطرزا براي آسيب پيشرونده اعضاي انتهايي (مانند سابقه نارسايي احتقاني قلب، آنژين ناپايدار يا نارسايي کليوي قبلي) تعريف مي‌شود، در حالي که عنوان پرفشاري خون شديد کنترل‌نشده زماني به کار مي‌رود که اين عوامل خطرزا وجود نداشته باشند. طبقه‌بندي فشار خون بسيار بالا در شکل 1 آورده شده است.


پاتوفيزيولوژي

پيش از ايجاد اورژانس فشار خون، ممکن است اين مشکل براي سال‌ها وجود داشته باشد. سرعت افزايش فشار خون و شدت آسيب اعضاي انتهايي حين يک اورژانس فشار خون، ناشي از نارسايي در کارکردهاي خودتنظيمي طبيعي و افزايش ناگهاني در مقاومت عروقي سيستميک است، به علاوه آسيب داخل عروقي همزمان همراه با نکروز فيبرينوييد آرتريول‌ها نيز وجود دارد. اين پديده باعث ايجاد چرخه‌اي از ايسکمي، رسوب پلاکت‌ها و نارسايي بيشتر در خودتنظيمي به دنبال آزاد شدن مواد فعال‌کننده عروقي مي‌شود.

در حالت طبيعي با وجود تغيير در فشار خون سيستميک، خونرساني بافتي در مغز، قلب و کليه‌ها کاملا و در يک سطح ثابت تنظيم شده است. با افزايش شديد فشار خون، منحني خودتنظيمي با گذشت زمان به سمت راست جابه‌جا مي‌شود (شکل 2). بنابراين در صورت افزايش ناگهاني فشار خون فعلي به ميزان بيش از 25-20، آستانه پايين‌تري براي افت خونرساني وجود خواهد داشت. از اين رو پزشکان بايد از روش رايج فعلي مبني بر تجويز دوزهاي بالاي داروهاي ضد پرفشاري خون براي طبيعي کردن سريع فشار خون در بيماران بدون علامت خودداري کنند. به علاوه اين مساله مي‌تواند باعث تاخير غيرضروري در ترخيص از بخش اورژانس يا حتي بستري شدن بيمار به دنبال افت ياتروژنيک فشار خون شود.

ارزيابي

راهکار اروپايي سال 2007، بر نقش تعيين خطر کلي قلبي ـ عروقي در ارزيابي بيماران مبتلا به پرفشاري خون تاکيد مي‌کند. درمان بايد مبتني بر ارزيابي کامل وضعيت خطر قلبي ـ عروقي باشد به طوري که عوامل خطرزاي همزمان و سابقه آسيب اعضاي انتهايي در اين ارزيابي لحاظ شده باشند (جدول1). سپس مي‌توان خطر را به صورت کم، متوسط، زياد يا بسيار زياد طبقه‌بندي کرد. اين روش، يک روش پويا براي طبقه‌بندي خطر است زيرا به عنوان مثال ممکن است يک بيمار با فشار خون کمتر اما عوامل خطرزاي متعدد با يک بيمار داراي فشار خون کنترل‌نشده اما فاقد عوامل خطرزا، پيش‌آگهي يکساني داشته باشد.

شرح‌حال و معاينه فيزيکي

پس از کنترل و ثبت مجدد فشار خون بالا، پزشک بايد به دنبال تعيين وجود علايم يا نشانه‌هاي مطرح‌کننده علل ثانويه پرفشاري خون يا وجود آسيب اعضاي انتهايي باشد. مرور کامل دستگاه‌هاي بدن با تاکيد بر علايم نورولوژيک،‌ قلبي و کليوي بايد با هدف يافتن تغييرات بينايي اخير، منگي خفيف، تنگي نفس فعاليتي و اوليگوري انجام شود. اخذ شرح حال دارويي کامل با هدف ارزيابي ميزان پايبندي بيمار به مصرف داروهاي ضد پرفشاري خون فعلي و نيز مصرف داروهاي جديد يا مکمل‌هاي غيرنسخه‌اي (مثل داروهاي ضد التهاب غيراستروييدي، مکمل‌هاي گياهي يا تغذيه‌اي و داروهاي کاهنده وزن) ضروري است.

نشانه‌هاي حياتي ارتواستاتيک بايد در بيماران مسن، مبتلايان به ديابت و افراد مشکوک به ابتلا به افت فشار خون وضعيتي ارزيابي گردند. معاينه متمرکز قلبي ـ ريوي، نورولوژيک و فوندوسکوپيک بايد در تمام بيماران انجام پذيرد. تغييرات شبکيه‌اي خفيف مثل باريک شدن آرتريول‌ها و دندانه دندانه شدن شرياني ـ وريدي(1) جز در بيماران جوان، بسيار غيراختصاصي هستند. با وجود اين، خونريزي و اگزودا و ادم پاپي با افزايش خطر قلبي ـ ريوي همراهي دارند. ادم پاپي نشانه‌اي از اورژانس پرفشاري خون است در حالي که خونريزي مي‌تواند ناشي از اورژانس فشار خون يا ديابت باشد.

 


جدول1. عوامل خطرزا براي آسيب اعضاي انتهايي در افراد داراي فشار خون بسيار بالا.


فشار خون سيستولي بيشتر از mmhg 160 همراه با فشار خون دياستولي کمتر از mmhg‌70

ديابت قندي

سندرم متابوليک

دست کم 3 عامل خطرزاي قلبي ـ عروقي (مثل سن بالاي 55 سال براي مردان يا بالاي 65 سال براي زنان، سيگار کشيدن، ديس‌ليپيدمي، اختلال گلوکز ناشتا و چاقي)

يک يا بيش از يک يافته ذيل که با آسيب تحت‌باليني عضوي همراهي دارند:

ـ هيپرتروفي بطن چپ در نوار قلب (خصوص همراه با نماي استرس [strain]) يا اکوکارديوگرافي (خصوصا به صورت غيرهم‌مرکز)

ـ کاهش gfr يا پاکسازي کراتينين تخمين‌زده‌شده

ـ ميکروآلبومينوري يا پروتئينوري

بيماري قلبي ـ عروقي يا کليوي تثبيت‌شده


آزمون‌هاي تشخيصي

در حال حاضر در مورد ارزيابي‌هاي آزمايشگاهي ضروري در بيماران مبتلا به پرفشاري خون شديد بدون علامت، توافق نظر وجود ندارد. بر اساس jnc7، مجموعه‌اي از آزمايش‌هاي پيش از شروع درمان صرفا در بيماران مبتلا به پرفشاري خون تازه تشخيص‌داده‌شده توصيه مي‌شود. مطالعات متعددي به ارزيابي سودمندي غربالگري روتين از نظر آسيب اعضاي انتهايي در بيماران مبتلا به پرفشاري خون شديد پرداخته‌اند. اين مطالعات شواهدي قطعي دال بر تاثير نوار قلب (ecg)، شمارش کامل سلول‌هاي خون، ارزيابي متابوليک پايه يا آزمايش ادرار بر تصميمات باليني فوري يا بهبود پيامدهاي کوتاه‌مدت نشان نداده‌اند. تا تدوين راهکارهاي جديدتر، بايد از قضاوت باليني (و احتمال پيش‌آزمون)(2) براي تعيين اينکه انجام کدام آزمايش سودمند است، استفاده نمود. در جدول 2 يک رويکرد پيشنهادي براي ارزيابي اوليه بيماران مبتلا به فشار خون بسيار بالا ارايه شده است.

منفي بودن آزمايش ادرار از نظر پروتئينوري و هماچوري، دليلي قوي بر ضد افزايش حاد در سطح کراتينين سرم به شمار مي‌رود، با اين حال ممکن است يک ارزيابي متابوليک پايه براي محاسبه ميزان فيلتراسيون گلومرولي (gfr) يا ميزان پاکسازي (کليرانس) کراتينين سودمند باشد. هر دو سنجه فوق عامل پيش‌بيني‌کننده محکمي براي خطر قلبي ـ عروقي همراه با اختلال حاد يا مزمن کارکرد کليه محسوب مي‌شوند. بعيد است ecg‌ در غياب نشانه‌ها و علايم نشانگان حاد کرونري تاثيري بر مراقبت حاد از بيمار بگذارد. با اين حال انجام ecg در تمام بيماران داراي شواهد بيماري قلبي ـ عروقي مثل درد قفسه سينه، آريتمي و تنگي نفس توصيه مي‌شود.

آزمون‌هاي کامل‌تر براي ارزيابي علل ثانويه معمولا انديکاسيون ندارند مگر اينکه ارزيابي‌هاي باليني يا آزمايشگاهي قويا مطرح‌کننده يک علت قابل شناسايي باشند يا کنترل فشار خون با وجود درمان‌هاي متعدد در طول زمان همچنان حاصل نشده باشد. در غياب ساير  نشانه‌هاي اختلال کارکرد دستگاه عصبي مرکزي، سردرد غيراختصاصي عامل خطرزايي براي آسيب انتهايي در دستگاه عصبي مرکزي محسوب نمي‌شود؛ بنابراين انجام تصويربرداري معمولا توصيه نمي‌گردد.


جدول 2. ارزيابي‌هاي اوليه توصيه‌شده براي بيماران داراي فشار خون بسيار بالا.


تاييد فشار خون بالاي ثبت‌شده در يک فضاي آرام پس از اينکه بيمار حداقل به مدت 5 دقيقه در حالت نشسته قرار بگيرد و بازوي وي در حالت استراحت و در سطح قلب قرار داده شود.

پرس‌وجو درباره سابقه دارويي و ميزان پايبندي به مصرف دارو و نيز علايم قلبي ـ عروقي، ريوي و نورولوژيک.

انجام معاينه متمرکز قلبي ـ ريوي، نورولوژيک و فوندوسکوپيک.

در صورتي که بيمار از لحاظ بيماري قلبي ـ عروقي کم‌خطر است†، غربالگري با کمک آزمايش ادرار از نظر نارسايي حاد کليه را مدنظر داشته باشيد. در صورت وجود شک، آزمايش سم شناسي ادرار توصيه مي‌شود.

در بيماران داراي خطر قلبي ـ عروقي متوسط يا بالا† انجام آزمايش ادرار و آزمايش‌هاي متابوليک پايه توصيه مي‌شود.

در صورت وجود نشانه‌ها و علايم باليني مطرح‌کننده آسيب اعضاي انتهايي قلبي ـ ريوي يا ايسکمي قلبي، انجام راديوگرافي قفسه سينه و يا نوار قلب را مدنظر داشته باشيد.

تنها در صورت شک به کم‌خوني اندازه‌گيري هموگلوبين خون توصيه مي‌شود.

در صورت شروع يک داروي ضد پرفشاري خون خوراکي جديد، ‌خصوصا داروهايي که به وسيله کليه متابوليزه مي‌شود، انجام آزمايش‌هاي متابوليک پايه براي تعيين کارکرد پايه کليه (از طريق محاسبه ميزان پاکسازي کراتينين) ضروري است؛ مگر نتايج آزمايش‌هاي جديد بيمار در دسترس باشند.

در صورت تشخيص اورژانس پرفشاري خون، درمان متناسب ضروري است. در غير اين صورت بيمار بايد با تشخيص پرفشاري خون شديد بدون علامت تحت درمان قرار گيرد (جدول 3).

براي عوامل خطرزا به جدول 1 مراجعه نماييد.



 


درمان

کاهش سريع فشار خون در بخش اورژانس در بيماران بدون علامت معمولا ضروري نيست و حتي ممکن است زيانبار باشد. تاکنون مطالعه شاهدداري، بهبود پيامدهاي بلندمدت را با درمان حاد پرفشاري خون شديد بدون علامت نشان نداده است. فشار خون بسيار بالا احتمالا به صورت ناگهاني ايجاد نمي‌شود بلکه در عرض چند روز، هفته يا ماه ايجاد مي‌گردد. تجويز دوز بالاي داروهاي وريدي يا داروهاي خوراکي با سرعت تاثير بالا مثل نيفديپين يا هيدرالازين، مي‌تواند باعث افت فشار خون شود. کاهش بسيار سريع فشار خون بسيار بالا به زير محدوده خودتنظيمي مي‌تواند باعث کاهش واضح خونرساني مغز و در نهايت ايسکمي يا انفارکتوس شود.

يک کارآزمايي نسبتا قديمي بر روي 143 بيمار داراي فشار خون دياستولي بين mmhg 129-115 به مقايسه هيدروکلروتيازيد، رزرپين و هيدرالازين با عدم درمان پرداخته است. در اين مطالعه ظرف 3 ماه اول هيچ گونه عارضه جانبي در گروه درمان‌نشده مشاهده نشد. مطالعه‌اي ديگر منافع تجويز يک دوز بارگيري (loading) داروهاي خوراکي پيش از ترخيص بيماران مبتلا به فشار خون بسيار بالا را مورد ارزيابي قرار داده است. تفاوت معني‌داري بين گروه‌هاي درمان از نظر ميزان بهبود فشار خون طي 24 ساعت و يک هفته پس از درمان مشاهده نشده است. کارآزمايي ارزيابي مصرف طولاني‌مدت داروي ضد پرفشاري خون والزارتان(1) (value) به مقايسه ميزان تاثير والزارتان در مقايسه با آملوديپين بر پيامدهاي قلبي ـ عروقي در بيماران پرخطر مبتلا به پرفشاري خون پرداخته است. بسياري از حوادث قلبي ـ عروقي طي 6 ماه اول درمان يعني زماني که تفاوت فشار خون بين دو گروه درمان در بيشترين حد بود، رخ دادند. نکته قابل توجه اينکه با تشابه بيشتر ميزان کنترل فشار خون بين دو گروه، تفاوت در ميزان حوادث نامطلوب قلبي ـ عروقي بين دو گروه کاهش يافت.

اگرچه شواهدي دال بر سودمندي درمان فشار خون کنترل‌نشده، طي چند ساعت يا چند روز وجود ندارد، يافته‌هاي مطالعه value حاکي از آنند که ميزان هدف فشار خون بايد دست کم در بيماران داراي خطر قلبي ـ عروقي بالا، ظرف مدت نسبتا کوتاهي (قطعا ظرف 6 ماه) حاصل شود.


از اين رو تجويز دوز بارگيري داروي ضد پرفشاري خون در مطب پزشک يا بخش اورژانس معمولا ضروري نيست و بيشتر بيماران تنها به يک دوز نگهدارنده همراه با ويزيت پيگيري پس از چند روز نياز دارند. اورژانس واقعي پرفشاري خون نيازمند بستري بيمار در بخش مراقبت‌هاي ويژه و شروع فوري درمان ظرف 2-1 ساعت است. حتي در شرايط اورژانس نيز به علت احتمال افت خونرساني، نبايد فشار خون به صورت حاد پايين آورده شود. پيگيري و پايش توصيه‌هاي موجود درباره درمان و پيگيري بيماران مبتلا به پرفشاري خون شديد بدون علامت در جدول 3 آورده شده است. درمان سرپايي با پيگيري‌هاي مناسب معمولا قابل قبول است. در صورتي که مشخص نيست بيمار دوره پيگيري خود را کامل مي‌کند يا خير، به يک دوره کوتاه بستري در بيمارستان ممکن است نياز باشد. درمان پرفشاري خون بدون علامت با پيگيري‌هاي مناسب بنا به صلاحديد پزشک آغاز مي‌شود. بيماراني که قبلا درمان شده‌اند معمولا نيازمند تغييراتي در درمان طولاني مدت خوراکي ضد پرفشاري خون هستند که علي‌الخصوص با استفاده از داروهاي ترکيبي يا تجويز مجدد دارو در صورت عدم پايبندي بيمار به درمان قبلي صورت مي‌پذيرد. در صورتي که بيمار سابقه‌اي از پرفشاري خون نداشته باشد، بالا بودن فشار خون بايد در يک ويزيت پيگيري تاييد شود. با اين حال مي‌توان انتظار داشت بيماران مبتلا به پرفشاري خون شديد بدون علامت در پيگيري نيز دچار درجاتي از پرفشاري خون باشند. در يک مطالعه بيش از نيمي از بيماران بخش اورژانس با دو فشار خون بالاي ثبت‌شده و بدون سابقه پرفشاري خون، بر اساس پايش فشار خون در منزل طي هفته بعد از مراجعه، در تعريف پرفشاري خون جاي مي‌گرفته‌اند. در صورت شروع دوز نگهدارنده داروهاي خوراکي ضد پرفشاري خون، مي‌توان بيمار را بدون منتظر شدن براي طبيعي شدن فشار خون به منزل فرستاد. با اين حال آموزش بيمار درباره اهميت پايبندي به داروهاي ضد پرفشاري خون و پيگيري‌هاي مکرر و نيز خطرات پرفشاري خون کنترل‌نشده ضروري است. ظرف چند هفته تا چند ماه مي‌توان دوز و داروي مورد استفاده را به منظور دستيابي به اهداف مورد نظر تغيير داد.

جدول3. توصيه‌هاي درماني براي پرفشاري خون شديد بدون علامت.

نوع پرفشاري خون

توصيه‌ها

فوريت پرفشاري خون*

شروع درمان و پيگيري طي 48-24 ساعت پس از مراجعه.

شروع يک دوز نگهدارنده داروي خوراکي پيش از ترخيص در بيماراني که فشار خون سيستولي mmhg‌200 يا بيشتر يا فشار خون دياستولي mmhg‌120 يا بيشتر دارند. اين اقدام در بيماران داراي فشار خون پايين‌تر بر اساس صلاحديد پزشک صورت مي‌گيرد.

مدنظر داشتن يک دوره تحت نظرگيري کوتاه‌مدت بر اساس عوامل خطرزاي بيمار.

ترخيص ايمن بيمار و تاکيد بر اهميت پيگيري دقيق.

در صورت عدم اطمينان به مراجعه بيمار براي پيگيري و وجود عوامل خطرزاي متعدد،‌ بستري کردن بيمار براي شروع درمان را مدنظر داشته باشيد.

پرفشاري خون شديد کنترل‌نشده†

شروع درمان و پيگيري ظرف 7-1 روز اول پس از مراجعه.

شروع يک دوز نگهدارنده داروي خوراکي پيش از ترخيص در بيماراني که فشار خون سيستولي mmhg 200 يا بيشتر يا فشار خون دياستولي mmhg‌120 يا بيشتر دارند. اين مساله درباره بيماران داراي فشار خون پايين‌تر بر اساس صلاحديد پزشک صورت مي‌گيرد.

ترخيص ايمن بيمار و تاکيد بر اهميت پيگيري دقيق.

توجه: پرفشاري خون شديد بدون علامت به صورت فشار خون سيستولي mmhg‌180 يا بيشتر يا فشار خون دياستولي mmhg 110 يا بيشتر در بيمار فاقد علايم يا نشانه‌هاي آسيب اعضاي انتهايي تعريف مي‌شود.

*وجود عوامل خطرزاي آسيب پيشرونده اعضاي انتهايي

†فقدان عوامل خطرزاي آسيب پيشرونده اعضاي انتهايي

آلرژي غذايي: تشخيص و درمان

 

پزشکان خانواده در تشخيص آلرژي‌هاي غذايي وابسته به IgE نقش تعيين کننده‌اي دارند اما در تغيير روند ارزيابي علايمي که در بيمار به غلط به ‌آلرژي نسبت داده مي‌شوند نيز موثر هستند. اگر چه هر غذايي آلرژي‌زاي بالقوه محسوب مي شود، بيش از 90 واکنش‌هاي سيستميک حاد به غذا در کودکان ناشي از تخم‌مرغ، شير، سويا، حبوبات يا خشکبار و در بزرگسالان ناشي از ميگو و خرچنگ، خشکبار يا ماهي است. نشانگان آلرژي خوراکي شايع‌تر است تا واکنش‌هاي آنافيلاکتيک به غذا اما اين علايم گذرا و محدود به دهان و گلو هستند. آزمون‌هاي سوزني پوست(skin-prick) و راديوآلرگوسوربنت(radioallergosorbent) از نظر غذاهاي خاص حساسيت 85 و ويژگي60-30 دارند. آزمون داخل جلدي موارد مثبت کاذب و خطر عوارض جانبي بيشتري دارد، بنابراين نبايد براي ارزيابي اوليه از آنها استفاده کرد. آزمون چالش غذايي دوسوکور و با شاهد دارونما همچنان اختصاصي‌ترين آزمون براي تاييد تشخيص است. درمان پس از تشخيص کامل، با اجتناب‌ از غذاهاي ايجادکننده آلرژي ميسر مي‌شود. بيماران دچار واکنش‌هاي آنافيلاکتيک به تزريق اورژانس اپي‌نفرين نياز دارند.در اين بيماران بايد توصيه کرد و آموزش داد که خودِ فرد به دنبال تماس با آلرژي‌زا و آغاز علايم، تزريق را براي خود انجام دهد. از آنتي‌هيستامين‌ها مي‌توان در واکنش‌هاي جزيي‌تر استفاده کرد...

آلرژي غذايي 5-4 از کودکان و 3-2 از بزرگسالان را مبتلا مي‌سازد، هر چند که نسبت دادن کاذب علايم به آلرژي غذايي همچنان به عنوانِ يک مشکل باقي ‌مانده است. مطالعات جمعيتي روي کودکان و نوجوانان نشان داده است که تنها در 10 از کساني که تصور مي‌کنند دچار آلرژي غذايي هستند، اين امر به اثبات رسيده است. اختلالات مرتبط با آلرژي غذايي مانند ازوفاژيت ائوزينوفيليک بيش از پيش تشخيص داده مي‌شوند و برخي ديگر از اختلالات شناخته شده از قبل مانند بيماري ريفلاکس معده به مري در نوزادان بيش از گذشته به آلرژي‌هاي غذايي نسبت داده مي‌شوند. آلرژي غذايي علت عمده آنافيلاکسي غيردارويي است.

پاتوفيزيولوژي

عليرغم اسيدي بودن شديد معده و فعاليت آنزيمي، 2 از غذاهاي خورده شده، به گونه‌اي از روده جذب مي‌شوند که از نظر ايمونولوژيک به حدي دست نخورده هستند که مي‌توانند آلرژي غذايي ايجاد کنند. با وجود اين، اغلب بيماران تحمل خوراکي دارند (عدم واکنش فعال به آنتي‌ژن‌هاي خوراکي) و هيچ‌گاه واکنش نشان نمي‌دهند. تحمل خوراکي ممکن است به دليل روش عرضه آنتي‌ژن به سلو‌ل‌هاي لنفاتيک مخاطي به وسيله سلول‌هاي اپي‌تليال روده ايجاد شود. دوزهاي پايين آنتي‌ژن‌هاي غذايي روده به طور ارجح توليد سلول‌هاي تنظيم‌کننده را در بافت لنفوييد روده افزايش مي‌دهد.

اين سلول‌هاي T تنظيم‌کننده، سيتوکين‌هاي سرکوبگري ترشح مي‌کنند که واکنش‌هاي التهابي را کاهش مي‌دهند. نوزادان و کودکان خردسال سد مخاطي روده‌اي و پاسخ ايمني نارس‌تري دارند،‌ بنابراين درصد بيشتري از غذاي خورده شده به‌طور دست نخورده جذب مي‌شود. اين امر به نظر مي‌رسد که عامل شيوع بيشتر آلرژي‌هاي غذايي در اين گروه باشد.


غذاهايي که بيشتر آلرژي غذايي ايجاد مي‌کنند

اگر چه هر غذايي يک آلرژن بالقوه است، غذاهاي فهرست شده در جدول1 بيش از 90 از همه آلرژي‌هاي غذايي سيستميک را ايجاد مي‌کنند. ميوه‌ها و سبزي‌ها هم مي‌توانند آلرژي ايجاد کنند اما واکنش به آنها خفيف‌تر است. دانه‌ها (مانند کنجد و آفتابگردان) مشخص شده است که واکنش‌هاي شديد ايجاد مي‌کنند. اگر چه شيوع آلرژي به ساير غذاها بسيار کمتر است اما غيرممکن نيست و تظاهرات آنها تقريبا در هر دستگاهي از بدن ديده مي‌شود. آلرژي به افزودني‌هاي غذايي نيز ممکن اما نادر است. آلرژي به افزودني‌هاي غذايي بايد هنگامي مورد ظن واقع شود که بيمار علايم آلرژيک را پس از مصرف انواع غذاها بدون پروتئين مشترک گزارش مي‌کند و هنگامي که پس از مصرف نوع خانگي‌ همان غذاها واکنشي ايجاد نمي‌شود. دستکاري ژنتيکي غذاها نيز مي‌تواند به طور بالقوه پروتئين‌هايي را ايجاد کند که با IgE يک بيمار مبتلا به آلرژي غذايي واکنش متقاطع دارند.

اغلب بيماران به 3-1 نوع غذا آلرژي دارند. اين شامل واکنش‌هاي متقاطع به پروتئين‌هاي مشابهي است که مي‌توانند در برخي گروه‌هاي غذايي مشترک باشند. براي مثال، تقريبا تمامي بيماراني که به شير گاو آلرژي دارند، به شير گوسفند يا بز هم ‌آلرژي نشان مي‌دهند. اغلب بيماراني که به ميگو آلرژي دارند، به ساير بندپايان دريايي هم واکنش نشان مي‌دهند. برخي بيماران دچار آلرژي به لاتکس به موز، کيوي يا آووکادو هم واکنش نشان خواهند داد.

توصيه‌هاي کليدي براي طبابت


توصيه باليني
سطح شواهد

آزمون IgE با آزمون پوستي يا آزمون راديوآلرگوسوربنت (RAST) در صورتي مناسب است که ظن باليني به آلرژي غذايي بالا باشد.

C


بيماران (يا مراقبان از بيمار) با آلرژي غذايي آنافيلاکتيک شناخته شده يا مورد شک بايد اپي‌نفرين قابل تزريق به همراه داشته باشند و درباره چگونگي استفاده از آن آموزش ديده باشند.

C


هر چند که شواهدي براي حمايت از کاربرد شير خشک هيدروليزه نسبت به مصرف شير مادر وجود ندارد، برخي شواهد وجود دارند که شيرخشک‌هاي هيدروليزه آلرژي دوران نوزادي و کودکي را در مقايسه با شيرخشک حاصل از شير گاو کاهش مي‌دهند.

B



A: شواهد بيمار محور قطعي با کيفيت مطلوب؛ B: شواهد بيمار محور غيرقطعي يا با کيفيت محدود؛ C: اجماع، شواهد بيماري محور، طبابت رايج، عقيده صاحبنظران يا مجموعه موارد باليني.

ويژگي‌هاي بيماران دچار ‌آلرژي غذايي

اغلب بيماران مبتلا به آلرژي‌هاي غذايي، اختلال آتوپيک دارند، هر چند که تنها 10 از بيماران مبتلا به اختلال آتوپيک دچار آلرژي غذايي مي‌شوند. سابقه خانوادگي آلرژي غذايي يا ساير اختلالات آتوپيک، خطر ايجاد آلرژي غذايي را افزايش مي‌دهد. استعداد ژنتيکي شامل هاپلوتيپ‌هاي خاص، براي برخي آلرژي‌هاي غذاييِ شايع مشخص شده‌اند. نشانگان آلرژي خوراکي به بيماراني محدود مي‌شود که رينيت آلرژيک يا آسم دارند. جدول 2 عوامل مربوط به تاريخچه پزشکي را فهرست مي‌کند که خطر آلرژي غذايي را افزايش مي‌دهند.


سير طبيعي بيماران مبتلا به آلرژي غذايي

اغلب کودکان با بزرگ‌تر شدن آلرژي‌هاي غذايي شايع را پشت سر مي‌گذارند؛ آنهايي که چنين نيستند آلرژي‌هاي ماندگار به همان غذاها يا غذاهاي ديگر دارند. تقريبا 70 کودکان مبتلا به آلرژي به تخم‌مرغ و 85 از کودکان مبتلا به آلرژي به شير تا 5 سالگي از آلرژي رها مي‌شوند.

با وجود اين، تقريبا 60-40 از اين کودکان دچار آسم خواهند شد و 55-30 نيز دچار رينيت آلرژيک مي‌شوند. خطر آلرژي ماندگار به بادام زميني بسيار بيشتر است و تنها 20 از کودکان تحمل پيدا مي‌‌کنند.

نوجوانان مبتلا به آلرژي ماندگار و بزرگسالاني که به تازگي آلرژي جديدي در آنها شروع شده بيشتر در معرض خطر آلرژي‌هاي غذاييِ کشنده هستند. افزايش خطر در نوجوانان ممکن است با تمايل آنها به خوردن غذاهايي توجيه شود که مي‌توانند حاوي آلرژن باشند در حالي که با خود اپي‌نفرين به همراه ندارند (بسته به موقعيت اجتماعي آنها). بزرگسالان مبتلا به آلرژي‌هاي غذايي به طور معمول آلرژيک مي‌مانند.


تشخيص افتراقي علايم مطرح‌کننده آلرژي غذايي

شک به آلرژي غذايي با گزارش علايمي آغاز مي‌شود که به نظر مي‌رسد از نظر زماني با خوردن غذا ارتباط داشته باشند. افراد دچار آلرژي غذايي مرتبط با IgE طي چند دقيقه تا چند ساعت پس از مواجهه دچار علايم مي‌شوند و واکنش‌ها به ندرت پس از اين رخ مي‌دهند. حتي واکنش‌هاي گزارش شده در اين زمان براي آلرژي‌هاي غذايي اختصاصي نيستند. علايم حاصل از طيف بالينيِ گزارش شده در زير به احتمال زياد
مي‌توانند به طور واقعي آلرژي را نشان دهند به ويژه در صورتي که به طور مکرر به وسيله بيمار تجربه شوند و در پاسخ به غذايي ايجاد گردند که به طور معمول آلرژي ايجاد مي‌کند.

علايم مرتبط با غذا که به واسطه IgE نيستند ممکن است متعاقبا تحت عنوان بيماري‌هايي تقسيم بندي شوند که به واسطه ايمني هستند اما نه کاملا مبتني بر IgE (براي مثال واکنش‌هاي اساسا سلولي در بيماري سلياک) يا بسياري از واکنش‌هاي مضر غيرايمني به غذاها.

واکنش‌هاي غيرايمني شامل علل عفوني، واکنش‌هاي غذايي آنزيمي (عدم تحمل لاکتوز) و واکنش‌هاي غذايي فارماکولوژيک (آمين‌هاي وازواکتيو در مسموميت با اره‌ماهي) هستند. همچنين علايم ممکن است با خوردن افزايش پيدا کند (بدون توجه به غذاي خورده شده) که اين امر در بيماري‌هاي التهابي روده، نشانگان کارسينوييد و رينيت چشايي رخ مي‌دهد. ويژگي‌هاي متمايزکننده برخي از اين بيماري‌ها در جدول 3 فهرست شده‌اند.

جدول1. شايع‌ترين آلرژي‌هاي غذايي در کودکان

و بزرگسالان

کودکان
بزرگسالان

تخم‌مرغ

شير

سويا

گندم

بادام زميني

بندپايان دريايي (مانند ميگو، خرچنگ و لابستر)

خشکبار درختي

بادام زميني

ماهي


توجه: آلرژي‌هاي غذايي به ترتيب از بالاترين شيوع به پايين‌ترين شيوع فهرست شده‌اند.

رژيم‌هاي غذايي هنگامي ممکن است مفيد باشند که بيمار داراي علايمي باشد که مي‌توانند به طور بالقوه ثانويه به آلرژي غذايي رخ دهند اما غذاي محرک تشخيص داده شده‌اي هنوز شناسايي نشده است. بيمار تمام غذاهاي خورده شده را در آن روز در يک برنامه ثبت مي‌کند. اين جدول به طور معمول چند هفته ادامه پيدا مي‌کند. پزشکان خانواده مي‌توانند به اين تشخيص کمک کنند که چقدر احتمال دارد علايم بيمار نتيجه آلرژي غذايي باشند و اين که آزمايش‌هاي تکميلي انديکاسيون دارد يا خير. آنها مي‌توانند ارزيابي را در صورتي تغيير جهت دهند که علايم به غلط به آلرژي نسبت داده شده باشند. همچنين مي‌توانند اطلاعاتي را درباره تکنيک‌هاي پرهيز از غذا فراهم کنند و مي‌توانند اساسا راهبردهاي پرهيز را در مواردي که واکنش گزارش شده جزيي است، هدايت کنند ‌(براي مثال نشانگان آلرژي خوراکي).

جدول2. عواملي در سابقه بيمار که خطر آلرژي غذايي را افزايش مي‌دهند


سابقه واکنش طي چند دقيقه تا چند ساعت پس از خوردن غذا

مصرف تصادفي همان غذا واکنش‌هاي مشابهي را در تماس‌هاي مکرر ايجاد کرده است.

فقدان ساير توجيهات احتمالي براي واکنش که آلرژي غذايي را رد کند.

غذاي مورد ظن از غذاهاي شناخته شده داراي خطر بالا از نظر آلرژي غذايي باشد.

شروع علايم در نوزادي يا اوايل کودکي

سابقه شخصي يا خانوادگي درماتيت آتوپيک، آسم، رينيت آلرژيک‌ يا آلرژي‌هاي غذايي


توجه: هر چند که اين ويژگي‌ها احتمال ‌آلرژي غذايي را افزايش مي‌دهند، اما فقدان آنها احتمال آلرژي غذايي را از ميان نمي‌برد.

پزشکان خانواده اغلب اولين بار مورد تماس قرار مي‌گيرند تا واکنش‌هاي آنافيلاکتيک ناشي از غذا را ارزيابي و درمان کنند. ارجاع به متخصص آلرژي بايد هنگامي مدنظر قرار گيرد که بيمار سابقه واکنش آنافيلاکتيک به غذا را داشته باشد، نياز به آزمون سوزني پوست يا آزمون مواجهه غذايي وجود داشته باشد يا هنگامي که علايم با مداخلات مراقبت‌هاي اوليه بهبود پيدا نکرده باشد.

جدول3. اختلالات مرتبط با غذا و خوردن که ممکن است آلرژي غذايي را تقليد کنند


بيماري
جمعيت درگير/ علت احتمالي/ منبع غذايي
علايم
تشخيص/ درمان

نشانگان کارسينوييد


تومورهاي کارسينوييد طي بزرگسالي رخ مي‌دهند و مي‌توانند در اواخر کودکي هم ايجاد شوند


اسهال آبکي همراه با گرگرفتگي نيمه فوقاني بدن، علايم ممکن است در اثر خوردن (به ويژه پنير) يا مصرف الکل ايجاد شود.

اندازه‌گيري 5-هيدروکسي ايندول استيک اسيد در نمونه ادرار 24 ساعته


بيماري سلياک


در افراد سفيدپوست شايع‌تر است، علايم ممکن است در هر سني شروع شوند، گاهي اوقات با درماتيت هرپتي فرم همراهي دارد، علايم پس از خوردن گلوتن (گندم، جو، چاودار و به ندرت جودوسر) ايجاد مي‌شوند

علايم متفاوت شامل اسهال، سوءجذب، کاهش وزن، کمبود مواد مغذي خاص


IgA آنتي‌گليادين، آنتي‌ اندوميزيال و ‌آنتي‌بادي‌هاي ضدبافتي ترانس گلوتاميناز به طور معمول وجود دارند، پرزهاي مسطح شده دئودنوم در بيوپسي در صورتي که بيمار به تازگي گلوتن خورده باشد.

ژياردياز


افرادي که آب يا غذاي آلوده به کيست‌هاي ژيارديا را خورده‌اند. انتشار دهاني- مقعدي نيز در مهدهاي کودک رخ مي‌دهد

علايم مزمن افزايش دفع گاز، نفخ و اسهال اغلب متناوب و راجعه هستند.


تشخيص آنتي‌ژن ژيارديا در مدفوع. مدفوع به طور معمول از نظر خون مخفي يا گويچه‌هاي سفيد منفي است.

رينيت چشايي


به نظر مي‌رسد که غيرآلرژيک و با واسطه عصب واگ است.

احتقان بيني و رينوره پس از خوردن غذاهاي داغ يا ادويه‌دار

آزمون‌ اختصاصي ندارد با سابقه مشخصه آن تشخيص داده مي‌شود.

بيماري‌هاي التهابي روده


علايم مزمن به طور معمول در جواني (پيش از 40 سالگي) شروع مي‌شوند.


عدم کاهش وزن يا تب؛ درد کرامپي شکم، اغلب با افزايش دفع گاز همراه است؛ علايم اغلب با خوردن افزايش مي‌يابند. اسهال مي‌تواند به تناوب با يبوست همراه باشد يا اين که يکي از آنها غالب باشد.

مدفوع از نظر خون مخفي يا گويچه‌هاي سفيد منفي است. شمارش کامل سلول‌هاي خون طبيعي است.


کمبود لاکتاز*


کمبود اوليه بيشتر احتمال دارد که در بزرگسالي در افراد غيرسفيدپوست رخ دهد اما درجات کمتر کمبود لاکتاز در 25 از افراد سفيدپوست هم ديده مي‌شود.

اسهال، درد شکم و افزايش دفع گاز پس از مصرف فرآورده‌هاي لبني


PH مدفوع کاهش مي‌يابد، حذف آزمايشي فرآورده‌هاي لبني، آزمون هيدروژن تنفسي


مسموميت شبيه گزش اره‌ماهي


توليد باکتريايي بيش از حد آمين‌ها، به ويژه هيستامين در غذا. اغلب موارد ناشي از ماهي تن، ماهي- ماهي و پنيرسوييسي هستند.

بيماران به سرعت دچار پارستزي، حس سوزش، سردرد و خارش پس از خوردن غذا مي‌شوند.


بخشي از غذاي مشکوک از نظر هيستامين‌ها آزمايش مي‌شود. بيماران با ‌آنتي‌هيستامين‌ها بهتر مي‌شوند.

مصرف سولفيت†


استفاده از سولفيت‌ها به وسيله اداره غذا و داروي ايالات‌متحده (FDA) براي نگهداري ميوه‌ها و سبزي‌هاي تازه ممنوع شده است، اما همچنان در انواع متعددي از غذاهاي پخته شده و فرآوري شده يافت مي‌شوند

واکنش‌هاي آلرژيک استنشاق موجب برونکواسپاسم در تقريبا 5 بيماران مبتلا به آسم مي‌شود


درمان با بتاآگونيست استنشاقي و اجتناب آتي در بيماران مبتلا به ‌‌آسم. بيماراني که حساسيت ثانويه به کمبود سولفيت اکسيداز دارند را مي‌توان با ويتامين B12 درمان کرد.



* کمبود لاکتاز ثانويه ممکن است در اختلالات حاشيه پرزدار مخاط روده کوچک مانند گاستروانتريت يا اسپروي‌سلياک رخ دهد.

† ممکن است خورده يا استنشاق شود.

جدول4. علايم آنافيلاکسي


درد شکم، کرامپ، اسهال، استفراغ

آنژيوادم، گرگرفتگي، کهير منتشر، خارش

فشار روي قفسه سينه

سرفه، تنگي‌نفس، ويزينگ

احساس سرانجامي ناخوشايند

افت فشارخون، شوک

طعم فلزي در دهان

رينوره

تورم گلو

انقباضات رحمي


طيف باليني آلرژي‌هاي غذايي با واسطه IgE آنافيلاکسي

علايم آنافيلاکسي در دستگاه‌هاي متعدد بدن رخ مي‌دهند که شامل تورم حلق، ويزينگ، ترشح از بيني، کهير، افت فشارخون و کرامپ شکمي است (جدول 4). عوامل خطرزاي مرگ ناشي از آنافيلاکسي شامل بيماران نوجوان يا جوان، آسم زمينه‌اي، آلرژي به بندپايان دريايي، خشکبار، بادام زميني يا ماهي و تاخير در تجويز اپي‌نفرين يا عدم تجويز آن است.


آنافيلاکسي غذايي القا شده در اثر ورزش

آنافيلاکسي غذايي القا شده در اثر ورزش، اختلالي نادر است که در آن بيماران تنها هنگامي دچار آنافيلاکسي مي‌شوند که غذاهايي را بخورند که به آنها آلرژي دارند و سپس ورزش کنند. اين بيماران در صورتي که اين دو جزء با يکديگر ترکيب نشوند، کاملا بدون علامت هستند. بيماران بايد از غذاهاي محرک به مدت 6 ساعت پيش از ورزش پرهيز کنند. گندم شايع‌ترين غذاي مرتبط با آنافيلاکسي غذايي القا شده در اثر ورزش است.


کهير حاد

آلرژي غذايي 30 از موارد کهير حاد را تشکيل مي‌دهد. بيماران چند دقيقه تا چند ساعت پس از خوردن غذاهاي محرک علامت‌دار مي‌شوند. از آن جا که کهير حاد مي‌تواند يکي از تظاهرات آنافيلاکسي باشد، احتياط در تشخيص، و توجه به وجود علايم در ساير دستگاه‌هاي بدن که تشخيص اين وضعيت اورژانس‌تر را برمي‌انگيزد ضروري است. کهير مزمن کمتر به وسيله آلرژي غذايي ايجاد مي‌شود ‌(3-4 موارد).


درماتيت آتوپيک

براساس آزمون‌هاي مواجهه غذايي با شاهد دارونما و دوسوکور، تقريبا 35 از کودکان مبتلا به درماتيت آتوپيک، آلرژي غذايي دارند. تظاهرات پوستي هنگامي بهبود پيدا مي‌کنند که غذاهاي مورد ظن که پيش از همه شامل تخم‌مرغ، شير و بادام زميني مي‌شوند، از رژيم غذايي حذف گردند. در نوزادان شيرمادرخوار حذف غذاهاي مورد ظن در رژيم غذايي مادر موجب بهبود باليني شده است.

نشانگان آلرژي خوراکي

نشانگان آلرژي خوراکي شايع‌ترين آلرژي غذايي است که در حداکثر 10 از بيماراني از نظر باليني رينيت آلرژيک يا ‌آسم ناشي از يونجه، جو يا گرده درختان در آنها تشخيص داده شده به چشم مي‌خورد. با وجود اين تصور مي‌شود که شيوع آ‌ن در بيماران مبتلا به آلرژي ناشي از گرده درختان غان بسيار بيشتر باشد.

تظاهرات نشانگان آلرژي خوراکي از نظر مدت زمان کوتاه، محمدود به دهان و گلو و گاهي اوقات آن قدر خفيف هستند که بيمار به دنبال ارزيابي آن نمي‌رود. پروتئين‌هاي شبيه به آئروآنتي‌ژن‌ها که بيمار به آنها حساس است در سيب، هويج و آلبالو (گرده‌هاي درختي)، کيوي و گوجه‌فرنگي (گرده‌هاي علفي) و هندوانه (گرده‌هاي بوته‌اي) وجود دارد. هنگامي که اين مواد غذايي با اروفارنکس تماس پيدا مي‌کنند، يک واکنش موضعي رخ مي‌دهد. جدول 5 واکنش‌هاي متقاطع معمول غذايي و آئروآنتي‌ژن‌ها را فهرست مي‌کند. بيماران ممکن است به تورم لب‌ها و زبان و خارش توجه کنند که مي‌تواند حلق و کام را هم درگير کند. پيشرفت به سمت تظاهرات سيستميک نادر است. دناتوره شدن پروتئين‌ها به دنبال پخت يا برداشتن غذا از اوروفارنکس يا بلع يا برگرداندن آن مي‌توانند واکنش را متوقف ‌سازند.


اختلالات گوارشي ائوزينوفيلي آلرژيک

اختلالات گوارشي آئوزينوفيلي آلرژيک به ويژه در کودکان شايع هستند و به نظر مي‌رسد که در اثر واکنش ايجاد شده با واسطه IgE و واکنش سلولي به غذاهايي خاص رخ مي‌دهند. بيماران مبتلا به اين اختلالات، ائوزينوفيل‌هاي زيادي در لايه‌هاي مخاطي و سروزي آن بخش از مجراي گوارشي دارند که موجب علايم مي‌شود. تنها حدود 50 از کودکان مبتلا به اختلالات گوارشي ائوزينوفيلي از نظر آلرژي‌هاي غذايي اختصاصي در آ‌زمون IgE مثبت هستند اما تقريبا تمام اين کودکان هنگامي که رژيم غذايي از شير يا سويا به شير خشک شديدا هيدروليزه ‌(که به نحوي فرآوري شده‌اند که پپتيدهاي کمتر از 300 دالتون دارند) يا به يک رژيم المنتال (بدون پروتئين و تنها با اسيدهاي آ‌مينه) تغيير داده مي‌شود، بهبود پيدا مي‌کنند (جدول6).

جدول5. واکنش‌هاي متقاطع بالقوه ميان آلرژن‌هاي منتقله از هوا و غذاها

آلرژن منتقله از هوا
غذا

گرده‌هاي درختي

گرده‌هاي علفي

گرده‌هاي بوته‌اي

هويج

ميوه‌هاي تازه (مانند سيب، گيلاس، نکتارها، هلو، گلابي)

فندق

هويج فرنگي

سيب‌زميني

کيوي

گوجه‌فرنگي

موز

خانواده هندوانه (طالبي، خربزه، هندوانه)


جدول6. طبقه‌بندي اختلالات گوارشي ائوزينوفيلي


بيماري
جمعيت
علايم و نشانه‌ها

ازوفاژيت ائوزينوفيلي ‌آلرژيک


اغلب در نوزادان و شيرخواران تشخيص داده مي‌شود اما مي‌تواند کودکان بزرگ‌تر و بزرگسالان را هم درگير کند.

تهوع، ديسفاژي يا درد اپي‌گاستر که علي‌رغم‌ درمان ضد ريفلاکس ادامه پيدا مي‌کند.


گاستريت ائوزينوفيلي آلرژيک


کودکان و نوجوانان


اختلال رشد، اسهال، تهوع، درد اپي‌گاستر، خون مخفي در مدفوع، انسداد خروجي معده

پروکتوکوليت آلرژيک


به طور معمول در شيرخواران کوچک‌تر، بيش از 50 صرفا شيرمادر مي‌خورند گاهي اوقات در کودکان بزرگ‌تر رخ مي‌دهد

مي‌تواند به ندرت مدفوع با رگه‌هاي خوني ايجاد کند.



آزمون‌هاي تشخيصي

تمامي آزمون‌هاي IgE براي آلرژي‌هاي غذايي بايد در زمينه پاسخ‌هاي باليني بيمار تفسير شوند. بسياري از بيماران آزمون IgE مثبت به غذا دارند علي‌رغم اين که هيچ‌گاه واکنش باليني نداشته‌اند. در صورتي که فرد پيش از اين آلرژي غذايي داشته اما پس از ‌آن تحمل پيدا کرده است، همچنان IgE مثبت باقي مي‌ماند. رايج‌ترين روش مورد استفاده براي ارزيابي IgE اختصاصي غذا، آزمون سوزني پوست است. در آ‌زمون سوزني پوست، بخشي از عصاره تجاري غذاي مورد شک، با يک سوزن يا پروب به داخل اپيدرم تزريق مي‌شود و ناحيه از نظر واکنش کهير و ادم پس از 20-15 دقيقه مورد مشاهده قرار مي‌گيرد. برخي از متخصصان آلرژي عقيده دارند که عصاره ميوه‌ها و سبزي‌هاي تازه حساسيت و ويژگي‌ بالاتري دارند و از ‌آنها در آزمون‌هاي سوزني پوست استفاده مي‌کنند. هر چند که واکنش‌هاي منتشر به ندرت رخ مي‌دهند (ميزان کلي حدود 05/0)، گزارشي از مرگ پس از آزمون پوست وجود نداشته است.

گزارش‌هاي جديد، حساسيت و ويژگي‌هاي آزمون راديوآلرگوسوربنت (RAST) را در مقايسه با آزمون سوزني پوست مشابه نشان داده‌اند، هر چند که بسياري از متخصصان آلرژي عقيده دارند که حساسيت RAST کمتر است، به ويژه در کودکان بزرگ‌تر و بزرگسالان. RAST دربرگيرنده تشخيص آنتي‌بادي‌هاي شکل گرفته در سرم بيمار است و بدين ترتيب پتانسيل ايجاد واکنش آلرژيک را به همراه ندارد. در اين مقاله، RAST به هر ‌آزمون ‌آنتي‌بادي IgE اختصاصي غذا و خارج از بدن اطلاق مي‌شود. آزمايش IgE با آزمون سوزني پوست يا RAST مناسب است، در صورتي که ظن باليني به آلرژي غذايي بالا باشد. شکل 1 نحوه ارزيابي آلرژي غذايي مورد ظن را مشخص مي‌کند.

آزمون داخل جلدي ويژگي‌ کمتري براي آلرژي غذايي دارد و خطر عوارض جانبي آن نسبت به آزمون سوزني پوست و RAST بيشتر است؛ بنابراين، براي ارزيابي اوليه مناسب نيست. برخي متخصصان آلرژي همچنان درباره استفاده از آن در ارزيابي‌هاي بعدي در صورتي که ظن باليني بالا باشد و آزمون‌هاي سوزني پوست يا RAST منفي گزارش شوند، بحث مي‌کنند. آزمون patch اميدواري‌هايي را به بار آورده است، به ويژه در کودکان مبتلا به درماتيت آتوپيک و در ارزيابي واکنش‌هاي تاخيري اما به ارزياب‌هاي بسيار باتجربه نياز دارد تا به درستي واکنش‌ها را بسنجند. جدول 7 روش‌هايي را براي آزمايش IgE معرفي مي‌کند و جدول 8 انواع آ‌زمون‌هاي مواجهه غذايي و کاربرد آنها را فهرست مي‌نمايد.

بيماراني که واکنش‌هاي آنافيلاکتيک به غذايي را شرح مي‌دهند که به طور معمول به عنوان عامل آنافيلاکسي شناخته مي‌شود، در صورتي که آزمايش IgE تاييد کننده باشد، نياز به آزمون مواجهه غذايي ندارند. آزمون‌هاي مواجهه غذايي هنگامي مناسب هستند که براي يک غذا آزمايش IgE منفي گزارش شود در حالي که از نظر باليني مظنون به ايجاد آلرژي غذايي است.


درمان پرهيز از غذاهاي مسبب

بيماران مبتلا به آلرژي غذايي و والدين کودکاني که آلرژي غذايي دارند بايد عادت کنند که اطلاعات موجود روي برچسب يا بسته بنديِ هر غذاي جديدي را بخوانند تا فقدان هرگونه آلرژن شناخته شده‌ را تاييد کنند. هنگامي که ديگران غذا را پخته‌اند براي مثال در يک رستوران يا خانه فردي ديگر، اجزاي غذا و روش پخت ‌آن بايد مشخص باشد. دسرها، سس‌ها و غذاهاي سرخ‌شده به طور معمول خطر بيشتري دارند. پخت و پز با کره يا مارگارين حاوي شير مي‌تواند در فردي که آلرژي به شير دارد موجب واکنش شود.


آلرژي غذايي آنافيلاکتيک

در صورت شک به آنافيلاکسي، اپي‌نفرين بايد به سرعت تجويز شود. ديفن‌هيدرامين عضلاني، کورتيکواستروييدهاي سيستميک و آنتي‌هيستامين‌هاي H2 را مي‌توان در صورتي اضافه کرد که علايم بيمار به طور کامل با اپي‌نفرين به تنهايي از ميان نروند. جدول 9 را براي دوز و پيگيري ملاحظه کنيد. اکسيژن مکمل بايد در صورتي تجويز شود که بيمار برونکواسپاسم يا ادم حنجره داشته باشد.

بيماراني که حتي يک واکنش منفرد آنافيلاکسي به غذا داشته‌اند بايد دو قلم اپي‌نفرين متناسب با سن با خود داشته باشند و آموزش اوليه براي تکنيک استفاده و ويزيت‌هاي پيگيري هم براي ارزيابي تکنيک انجام پذيرد. قلم دوم توصيه مي‌شود چرا که دوز اول مي‌تواند پس از 20 دقيقه بي‌اثر شود (احتمالا پيش از رسيدن بيمار به يک مرکز پزشکي). اين بيماران بايد يک دستبند تشخيص طبي هم داشته باشند که اطلاعات مربوط به آلرژي آنها را در اختيار بگذارد. مطلع کردن ساير مراقبان و همراهان جوانان و کودکان درباره بيماري و نحوه استفاده مناسب از اپي‌نفرين توصيه مي‌شود. اغلب بيماراني که دچار مرحله دوم آنافيلاکسي مي‌شوند بايد در بيمارستان بستري شوند و تحت نظر باشند. آنتي‌هيستامين‌هاي خوراکي يا تزريقي را مي‌توان براي واکنش‌هاي جزيي‌تر مانند خارش منفرد يا کهير تجويز کرد. کودکان مي‌توانند شربت ديفن‌هيدرامين مصرف کنند.


پيشگيري از آلرژي غذايي

کالج آلرژي، آسم و ايمونولوژي آمريکا مصرف انحصاري شيرمادر را در 6 ماه اول عمر در نوزادان داراي سابقه خانوادگي بيماري آتوپيک در دو نفر از بستگان درجه اول و ادامه شيرمادر را طي حداقل يک سال اول همراه با شروع غذاهاي جامدتنها پس از 6 ‌ماهگي توصيه مي‌کند. از آ‌ن جا که تقريبا نيمي از تمام زنان ترشح‌کننده هستند (يعني آنچه را که مي‌خورند در شير خود ظاهر مي‌کنند)، مادران شيرده بايد از تخم‌مرغ، شير، خشکبار درختي، بادام زميني و غذاهاي دريايي اجتناب کنند. در رژيم غذايي يک کودک، بادام زميني، صدف و ماهي تا 4-3 سالگي به تاخير مي‌افتند. هر چند که برخي شواهد مبتني بر کاهش ‌آلرژي غذايي و درماتيت آتوپيک در
2 سال اول عمر با اين رويکرد وجود دارد، برخي مطالعات جديد نشان داده‌اند که هيچ کاهش دايمي در پارامترهاي آتوپيک پس از ساليان اوليه عمر وجود ندارد. به نظر نمي‌رسد که استفاده از شيرخشک سويا به جاي شيرخشک مبتني بر شيرگاو آلرژي را کمتر کند.

جدول7. سنجش IgE در آلرژي غذايي مورد شک


آزمون
پاسخ مشاهده شده
توضيحات
آزمون سوزني پوست

بخشي از عصاره تجاري در ناحيه‌اي از اپيدرم با سوزن يا پروب تلقيح مي‌شود، در ناحيه مجاور به عنوان کنترل اين کار با نرمال‌سالين انجام مي‌شود


مشاهده از نظر واکنش کهير و ادم ايجاد شده پس از 20-15 دقيقه


حساسيت 85 و ويژگي 60-30 از نظر آلرژي غذايي براساس آزمون مواجهه غذايي با شاهد دارونما و دوسوکور

بيماران بايد 48 ساعت پيش از اين آزمون از مصرف آنتي هيستامين‌ها بپرهيزند زيرا واکنش‌ها را مهار مي‌کند.

RAST

اگر چه نمونه سرم را مي‌توان از نظر الگوي آلرژي غذاييِ از پيش تعيين شده ارزيابي کرد، آزمون غذاهاي منفرد براساس شرح حال ترجيح داده مي‌شود


سطح IgE عليه آنتي‌ژن‌هاي غذاي تعيين شده اندازه‌گيري مي‌شود


همانند آزمون سوزني پوست، RAST حساسيت بالايي دارد اما ويژگي آن تنها 50 است، هر چند که ويژگي آن در کودکاني که درماتيت آتوپيک و به تخم‌مرغ، شير، بادام‌زميني يا ماهي آلرژي دارند، 95 است.

ترجيحا در کودکان خردسال و شيرخواران، بزرگسالان داراي بيماري‌هاي همراه قابل توجه و بيماران داراي درگيري پوستي گسترده‌اي انجام مي‌شود که در آنها آزمون سوزني پوست ممنوع است يا کساني که نمي‌توانند قطع آنتي‌هيستامين‌ها را به مدت 48 ساعت پيش از آزمون سوزني پوست تحمل کنند.

آزمون پچ پوستي

عصاره غذايي آماده شده تجاري روي پوست گذاشته و با پچ پوشانده مي‌شود کارايي باليني کلي مشخص نيست


پچ طي 48 ساعت برداشته مي‌شود و محل از نظر اريتم و اندوراسيون مورد بررسي قرار مي‌گيرد


مطالعات که اغلب در کودکان مبتلا به درماتيت آتوپيک انجام شده‌اند و از نظر آزمون پچ‌پوستي مثبت بوده‌اند نشان داده‌اند که با ‌آلرژي تاييد شده به شير در آزمون مواجهه غذايي بيشتر ارتباط داشته است تا آزمون سوزني پوست.

ارزش اخباري مثبت RAST يا آزمون سوزني پوست در ترکيب با آزمون پچ پوستي آنقدر بالاست که آزمون مواجهه غذايي اغلب غيرضروري است.


با وجود اين، برخي شواهد وجود دارند که نوزادان مصرف‌کننده شيرخشک هيدروليزه در مقايسه با شيرخشک‌هاي معمول حاصل از شيرگاو به آلرژي کمتري (از جمله آلرژي غذايي) مبتلا مي‌شوند. هر چند شواهدي وجود ندارد که نشان دهد شيرخشک‌هاي کاملا هيدروليزه در مقايسه با شير مادر، ايجاد آلرژي را در نوزادان کاهش مي‌دهند، مصرف شيرهاي خشک هيدروليزه گزينه‌اي براي نوزادان پرخطري است که مادران آنها نمي‌توانند با پرهيز از غذاهاي حاوي آلرژن احتمالي طي دوران شيردهي تطابق پيدا کنند. ثابت نشده است که ايمونوتراپي در پيشگيري از آلرژي غذايي موثر باشد.

جدول8. آزمون مواجهه غذايي و حذف از رژيم غذاي براي آلرژي مورد شک


آزمون
کاربرد
توضيحات

آزمون‌ مواجهه غذايي با شاهد دارونما و دوسوکور


کودکان بزرگ‌تر و بزرگسالان با واکنش‌هاي آتيپيک يا واکنش‌هاي گزارش شده به غذاهاي غيرمعمول


علي‌رغم اين که اختصاصي‌ترين آزمون براي تاييد تشخيص است، موارد کاذب مثبت و کاذب منفي هنوز حداقل 5 هستند؛ تفسير دشوار است چرا که واکنش‌ها ممکن است چند روز بعد رخ دهند و در صورتي که ‌آزمون به خوبي طراحي نشده باشد، نتايج گمراه‌کننده‌اي به همراه خواهد داشت. زمان‌بر است، به سختي به وسيله بيمار تحمل مي‌شود و به طور معمول براي تشخيص غيرضروري است.

آزمون مواجهه غذايي يک سوکور


کودکان بزرگ‌تر و بزرگسالان با واکنش‌هاي آتيپيک يا واکنش‌هاي گزارش شده به غذاهاي غيرمعمول، اما هنگامي که شک پيش آزمون نسبت به آلرژي غذايي بالاتر باشد انجام مي‌‌گيرد

تورش (bias) بيمار کاهش مي‌يابد چرا که نسبت به آزمون ناآگاه هستند. از نظر تکنيکي نسبت به آزمون دوسوکور ساده‌تر است.


آزمون مواجهه غذايي غيرکور


مي‌تواند براي‌ آ‌زمون غذاهاي متعدد همراه با آزمون مواجهه غذايي دوسوکور در واکنش‌هاي مثبت انجام شود


به تورش بيمار مستعدتر است، غذاهاي مورد شک همراه با غذاهاي مخفي نگه داشته شده داده مي‌شوند. از نظر تکنيکي ساده‌ترين آزمون براي انجام است.

آزمون حذف از رژيم غذايي


در هر سني قابل استفاده است

غذاهاي متعدد را مي‌توان در صورتي حذف کرد که شک باليني نسبت به بيش از يک غذا وجود داشته باشد.

به طور معمول در صورتي که بيماران با حذف غذا بهبود پيدا کنند کار با آزمون چالش غذايي ادامه پيدا مي‌کند

به خوبي به وسيله بيماران تحمل مي‌شود مشاوره با کارشناس تغذيه به طور معمول لازم است تا اطمينان حاصل شود که رژيم مشخص شده از نظر غذايي کفايت دارد. مدت انجام تا زماني است که علايم به وضوح بدون مصرف دارو بهبود پيدا کنند.




پيشگيري از مواجهه‌هاي تصادفي در بيماران حساس شده

برچسب‌هاي غذايي بايد بيان کنند که غذاي حاوي هر يک از اجزاي شايع‌تر ايجادکننده واکنش‌هاي سيستميک است يا خير. شبکه آلرژي غذايي و آنافيلاکسي (http://www.foodallergy.org) اطلاعاتي را براي بيماران و خانواده‌هاي آنها درباره فرآورده‌هاي غذايي، خوردن در رستوران، پاسخ‌دهي به واکنش‌هاي آلرژيک و تطابق با موقعيت‌هاي اجتماعي خاص دربردارد.

جدول9. درمان و پيگيري آنافيلاکسي ناشي از آلرژي غذايي


دارو
دوز بزرگسالان
دوز کودکان
پيگيري/ توضيحات

اپي‌نفرين*


5/0-3/0 ميلي‌گرم عضلاني از محلول 1000/1 اپي‌نفرين محلول در آب


01/0 ميلي‌گرم عضلاني تا دوز بيشينه 5/0-3/0 ميلي‌گرم


تقريبا 20 از بيماران طي چند ساعت دچار عود مي‌شوند، بنابراين دوره پايش 4 ساعته توصيه مي‌شود

ديفن‌هيدرامين


50 ميلي‌گرم عضلاني يا خوراکي


1 ميلي‌گرم عضلاني يا خوراکي تا دوز بيشينه 50 ميلي‌گرم


دوز مي‌تواند هر 6-4 ساعت تکرار شود. 5/12 ميلي‌گرم در هر 5 ميلي‌ليتر از فرآورده‌ مايع در دسترس براي کودکان

رانيتيدين


50 ميلي‌گرم عضلاني يا وريدي يا 150 ميلي‌گرم خوراکي دو بار در روز


mg/kg 4-2 وريدي هر 8 ساعت تا دوز بيشينه
50 ميلي‌گرم يا mg/kg 4-2 خوراکي روزانه (تقسيم شده در 2 دوز) تا دوز بيشينه 300 ميلي‌گرم در روز

دوز را مي‌توان هر 12 ساعت تکرار کرد


کورتيکوستروييدهاي سيستميک†

دگزامتازون 10-6 ميلي‌گرم وريدي، عضلاني يا خوراکي

متيل پردنيزولون (‌دپومدرول) mg/kg 2-1 وريدي

به طور معمول تکرار نمي‌شود

* افزايش خطر انفارکتوس ميوکارد و سکته مغزي در بيماران داراي عوامل خطرزا. کارايي در بيماران مصرف‌کننده بتابلوکرها کاهش مي‌يابد.

† اگر چه براي درمان حاد موثر نيست، مي‌تواند عود برخي علايم را کاهش دهد.


درمان‌هاي جديد و توصيه‌هاي جديد بالقوه

عصاره‌هاي غذايي تجاري استفاده شده در آزمون‌هاي IgE حاوي ساير اجزاي غيرآلرژيک هستند که موجب مي‌شود استاندارد کردن آزمون دشوار باشد. استفاده از آنتي‌ژن‌هاي نوترکيب که براساس ارتباط آنها با آلرژي غذايي به جاي عصاره‌هاي غذايي تجاري انتخاب شده‌اند، ممکن است موجب بهبود ويژگي آزمون‌ها شود.

القاي تحمل خوراکي اختصاصي به اين صورت انجام مي‌شود که بيماران مقادير کم روزانه غذاهاي مسبب آلرژي را مصرف کنند و سپس مقدار آ‌ن را زياد کنند تا به ميزان موجود در غذا برسد. اين روش برخي اميدواري‌ها را به همراه داشته است اما تنها در کارآزمايي‌هاي کوچک بدون شاهد دارونما به کار رفته است.

تزريق IgG مونوکلونال که به IgE متصل مي‌شود و ناحيه مسوول اتصال به گيرنده را در ماست‌سلها و بازوفيل‌ها مي‌پوشاند، تا حدي بيماران مبتلا به آلرژي به بادام زميني را محافظت مي‌کند و براي استفاده در آلرژي‌هاي غذايي ديگر نيز اميدوار کننده بوده است.

نشان داده شده است که يک فرآورده حاصل از دم کردن نوعي گياه خاص چيني در پيشگيري از آلرژي به بادام زميني در حيوانات بسيار موثر بوده است. کارآزمايي‌هايي در انسان به زودي انجام خواهد شد

سرمایه گذاری و مزایای سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار وشرکتها در فرابورس ایران

تعریف سرمایه گذاری و مزایای سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار

           براي درك بهتر دلايل و منطق سرمايه‌گذاري در سهام لازم است در ابتدا به تعريف برخي مباحث مهم سرمايه‌گذاري   بپردازيم و سپس دليل بهينه بودن سرمايه‌گذاري در بورس را براي خوانندگان مطرح نماييم :

          سرمايه گذاري :

                          به عبارت ساده سرمايه‌گذاري عبارت است از عدم استفاده از منابع در زمان حال و به جريان اقتصادي انداختن آن به اميد به دست آوردن منابع جديد در آينده كه منابع جديد از منابع فعلي داراي ارزش بيشتري مي‌باشد. شايان ذكر است در اين فرايند نرخ بهره، تورم و بازده مورد انتظار  نيز مي‌بايست بررسي شود. سرمايه‌گذاري بر اساس زمان به كوتاه مدت، ميان مدت، و بلند مدت تقسيم مي شود كه در سرمايه‌گذاري كوتاه مدت در دوره‌هاي كمتر از يك سال و سرمايه‌گذاري در دوره‌هاي ميان مدت و بلند مدت در دوره‌هاي بيش از يك سال اتفاق مي‌افتد. بحث ريسك سرمايه‌گذاري نيز كه به معناي عدم اتفاق افتادن سودهاي آينده و يا عدم رشد سرمايه‌گذاري و يا هر موضوع ديگري كه منجر به زيان سرمايه‌گذار مي‌شود نيز از مباحث مهم سرمايه‌گذاري مي‌باشد. سرمايه‌گذاران بر اساس ريسك پذيربودن به سرمايه‌گذاران ريسك پذير يا محافظه كار تقسيم مي‌گردند.

انواع سرمايه گذاران :

         سرمايه گذاران به دو دسته سرمايه گذاران حقيقي كه همان اشخاص هستند و سرمايه گذاران  حقوقي كه  ماهيت شركتي دارند از قبيل بانكها ، شركتهاي بيمه، شركتهاي هلدينگ يا مادر ، شركتهاي سرمايه‌گذاري، صندوق هاي بازنشستگي و ساير تقسيم مي‌گردند.

انواع زمينه هاي سرمايه گذاري:

دارائيهاي واقعي:

دارائيهايي هستندكه ماهيت فيزيكي داشته مانند: املاك، اتومبيل،مستغلات، سكه طلا و ...

دارائيهاي مالي:

دارائيهايي مانند سهام و اوراق قرضه و سپرده هاي بانكي هستند كه ماهيت خارجي ندارند و ارزش آنها به ارزش توليدات و خدمات ارائه شده توسط شركتهاي آنها  وابسته است.

بازارهاي مالي :

           بازارهايي هستند كه در آنها دارائيهاي مالي مبادله مي‌گردند . در اقتصاد ، بازار مالي به مكانيزي اطلاق مي‌گردد كه امكان خريد و فروش دارائيهاي مالي را با هزينه‌هايي پايين‌تر فراهم مي‌آورد. وظيفه بازارهاي مالي گرد آوري خريداران و فروشندگان علاقه‌مند به مشاركت در بازار است. در واقع تمام بازارهاي مالي در پي گردآوري سرمايه و برقراري ارتباط بين جويندگان سرمايه و داراندگان سرمايه هستند .

 

 

كاركردهاي بازار مالي:

1)           جذب و تجهيز پس‌اندازها و تخصيص بهينه منابع:

بازارهاي مالي بخشهاي داراي پس‌انداز و سرمايه گذاري را به يكديگر نزديك مي‌نمايد. تائيد اين نقل و انتقال، فراهم آوردن امكانات سرمايه‌گذاري مولد است.

2)          تعيين قيمت وجوه و سرمايه :

قيمت وجوه و سرمايه در بازرهاي مالي تعيين مي‌شود. بازارهاي مالي با تعيين قيمت سرمايه و وجوه، بنگاه‌ها را در تصميم ‌گيريهاي  سرمايه‌گذاري و برنامه‌ريزيهاي مالي كمك مي‌نمايد.

 3)         انتشار و تحليل اطلاعات:

بازار‌هاي مالي اطلاعات را گردآوري مي‌نمايند و از طريق قيمهاي منتشر شده منعكس مي‌نمايند. انتشار و تجزيه‌ و تحليل اطلاعات منجر به كاهش هزينه جامعه براي بدست آوردن اطلاعات مي‌شود .

 4)         تسهيل دادوستدها :

بازارهاي مالي از طريق به هم رساندن خريداران وجوه و فروشندگان منجر به تسهيل داده‌ها مي‌شوند .

 

 

 

 

 طبقه بندي بازارهاي مالي از لحاظ مرحله عرضه اوراق بهادار :

 

بازار اوليه:

در اين بازار اوراق بهادار براي اولين بار منتشر مي‌گردند و در واقع فروشنده اوراق بهادار همان ناشر آن است. در اين بازار ناشرين اقدام به خريد و فروش اوراق مي‌نمايند و سرمايه خريدار به طور مستقيم صرف خريد داراييهاي شركت مي‌شود.

بازار ثانويه:

 پس از عرضه اوراق بهادار در بازار اوليه به منظور اينكه اين اوراق بتوانند مورد دادوستد قرارگيرند، به بازار ديگري نياز است كه به آن بازار ثانويه مي‌گويند. در اين بازار اوراق قابليت دادوستد پيدا مي‌كنند و قابليت نقد شوندگي اوراق بالا مي‌رود، همچنين اين بازار به سرمايه گذاران اين امكان را مي‌دهد كه بتوانند تصميمات خود را تغيير داده و نسبت به فروش اوراق بهادار اقدام نمايند.

دادوستد در بازار دست دوم به طور نامحدود انجام مي‌شود و با جابه جا شدن مالكيت ابزارهاي مالي قابل دادو ستد در آن بازار، قدرت نقد شوندگي اوراق افزايش پيدا مي‌‌كند.

بازارهاي مالي از لحاظ سر رسيد تعهدات مالي به 2 بخش بازار پول و بازار سرمايه تقسيم مي‌شود.

بازار پول:

 بازار پول بازاري براي دادوستد پول وديگر داراييهاي مالي جانشين نزديك پول مي‌باشد كه سر‌رسيدي كمتر از يك سال دارند.همچنين از بازار پول به عنوان بازار ابزارهاي مالي كوتاه مدت ، ويژگي اندك بودن، ريسك پرداخت، نقد شوندگي و ارزش اسمي زياد نام برد.

بازار‌سرمايه :

ازار سرمايه بازار دادو ستد ابزارهاي مالي به سررسيد بيشتر از يك سال و داراييهاي بدون سررسيد اطلاق مي‌گردد. اين بخش از بازار مالي نقش مهندسي در گردآوري  منابع پس‌انداز و تامين نيازهاي سرمايه‌گذاري واحدهاي توليدي را دارد. بازار سرمايه نسبت به بازار پول بسيار گسترده‌تر بوده و از تنوع ابزاري بيشتري برخوردار است.

مهم‌ترين كاركردهاي بازارهاي مالي پول، سرمايه و سهام در اقتصاد ملي، تجهيز منابع پس‌اندازي و هدايت آن به سوي فعاليتهاي مولد اقتصادي است.

 

مزاياي سرمايه گذاري در بورس اوراق بهادار:

 

1)           افزايش قيمت و سود:

       در اين بازار صاحبان سرمايه با توجه به شفافيت اطلاعات و با اتكا به قوانين و مقررات حاكم بر بورس نسبت به خريد سهم شركتها اقدام نموده و در صورتيكه  تحليلهاي اقتصادي خوبي انجام داده باشند مي‌توانند از نوسان قيمتها كه همان تغييرات ارزش ذاتي آنها بر اساس رشد سودآوري مي‌باشد استفاده نمايند.

 2)          دريافت سود نقدي:

         در صورتي كه در سهام سرمايه‌گذاري نماييم سالانه به سود نقدي شركتها دست پيدا مي‌نماييم كه به نوبه خود مي‌تواند داراي هدايت اقتصادي باشد.

 

3)         معافيت مالياتي :

         سود حاصل از سرمايه گذاري در بورس اوراق بهادار در بسياري از كشورها از ماليات معاف و يا مشمول تخفيف مالياتي است.

همچنين شركتهاي پذيرفته شده در بورس  نيز از مزاياي معافيت درصد مالياتي استفاده مي‌نمايند.

 

4)         حق راي و اعمال مديريت:

        صاحبان سهام شركتها به نسبت تعداد سهام در دست خود  در مجمع صاحبان سهام حق راي داشته و مي‌توانند نسبت به تقسيم سود و انتخا مديران و خط مشي آينده شركت مداخله و شركت داشته باشند.

 

5)          تنوع سرمايه گذاري‌ها :

      با توجه به تنوع اوراق بهاداري كه در بورس عرضه مي‌شود، اين امكان به سرمايه‌گذاران داده مي‌شود كه پرتفوليو متنوعي از مجموع سهام را تشكيل داده و ريسك سرمايه‌گذاري را كاهش دهند.

 6)         جذب سرمايه ها: صنايع كارآمد:

     صاحبان سرمايه حداكثر تلاش خود را مي‌كنند كه سرمايه‌هاي خود را به سوي شركتهايي هدايت كنند كه كارايي بهتري دارند و فعاليت آنها در رابطه با صنايع        شكوفاتر و سودآورتر باشد. همين امر باعث پيشرفت شركتهايي مي‌شود كه فعاليت مناسب تر و مديريت بهتري دارند و عاملي براي تشويق شركتها مي‌گردد تا براي جذب بيشتر سرمايه‌ها بهتر عمل كنند.

 

7)              حفظ سرمايه از گزند تورم:

    با تبديل دارايي و ثروت به سرمايه‌گذاري در بازار سرمابه مي‌توان از تورم فرار كرد و نيز با تحليل و مديريت بهينه داراييها به سودآوري نيز رسيد.

 فزوني بازدهي بازار سرمايه از ساير بازارهاي موازي نيز از جمله  موارد مثبت سرمايه‌گذاري در بورس مي‌باشد . البته بايد در نظر داشت كه با افزايش بازدهي، ريسك نيز بالا خواهد رفت.

مزاياي پذیرش شرکتها در فرابورس ایران

بر اساس مقررات ، کلیه مزایای موجود برای شرکتهای پذیرفته شده در بورس ، برای اوراق بهادار و سهام شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس نیز تعریف شده اند. در مجموع فرابورس ایران، بازاری منعطف و در عين حال تحت نظارت دقيق سازمان بورس و اوراق بهادار به شمار می رود که پذیرش در این بازار به معناي معرفي و شناخت شرکت در سطح ملي بوده و مزاياي متعددي براي شرکت پذيرفته شده به ارمغان می آورد، از جمله: 

•  تامين مالي آسان و ارزان

کارکرد اصلي بازارهای اوراق بهادار ، تجهيز، جمع آوري و هدايت پس اندازهاي کوچک مردم براي اجراي طرح هاي بزرگ اقتصادي است تا شركتها  با شرایطی آسان‌تر بتواند از مزایای تامين منابع ارزان قيمت از طریق بازار سرمايه، استفاده كنند. علاوه بر فروش سهام و افزایش سرمایه، راهکارهایی از قبیل انتشاراوراق مشارکت، انتشارگواهی سپرده سرمایه گذاری خاص و... برای شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس پیش بینی شده است.

•  افزایش نقد شوندگی سهام

تا پیش از فعالیت فرابورس فقط سهام شرکتهایی که در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده بود، امکان معامله در محیطی شفاف و رقابتی را داشتند و شرکتهایی که نمی توانستند شرایط پذیرش در بورس را احراز کنند از دسترسی به چنین امکانی محروم بودند. اما با ایجاد فرابورس ایران، شرکتها با شرایط ساده تر می توانند در این نهاد پذیرش شوند و از مزیت های بازار منسجم و شفاف بهره مند شوند.همچنین سهامداران عمده و خرد برای خرید و فروش سهام به چاپ آگهی و استفاده از روشهای بازاریابی سنتی نیاز ندارند و به سهولت می تواند سهام خود را با مراجعه به کارگزاران با هزینه ای کمتر در این بازار بفروشند.

•   بهره مندي از معافيت مالياتي شرکتهاي پذيرفته شده در فرابورس

بر اساس لايحه توسعه ابزارها و نهادهاي مالي جديد ، شرکتهاي پذيرش شده در فرابورس ايران مشمول مزاياي مالياتي قابل توجهي خواهند شد و علاوه بر اينکه بین 5 تا 10 از ماليات بر در آمد اين شرکتها مشمول تخفيف می شود؛ ماليات نقل وانتقال سهام اين شرکتها همانند بورس نیم درصد خواهد بود.

•   نقل و انتقال  سهام بصورت آسان-  سريع و کم هزينه

هم اکنون براي نقل و انتقال سهم شرکتهاي خارج از بورس فرآيند اداري پيچيده اي و وقت گيري وجود دارد و اجرای کلیه مراحل مستلزم صرف وقت و تشریفات اداری پيچيده است  اما با شروع فعاليت فرابورس و پذيرش شرکتها در این بازار نقل و انتقال آنها به سهولت انجام می گیرد .

•   شفافيت و اعتبار قيمت سهام بواسطه مبادله در فرابورس

با توجه به نظارت و شفافيت مکانيسم عرضه و تقاضا قيمت سهام شرکتها در فرابورس مبين شرايط روشني براي وضعيت مالي شرکت است و در همه معاملاتي که شرکت و يا سهامداران آن انجام مي دهند، مي تواند مبناي عمل قرار گيرد.همچنین مي تواند مبنای وثیقه گذاری واعتباردهی شرکت ها  باشد.

•   اطلاع رساني هماهنگ و عادلانه به سرمايه گذاران بالفعل و بالقوه

پس از پذيرش سهام شرکتها در فرابورس، مکانيسم قانوني و مراجع رسمي براي اعلام اطلاعات شرکت ايجاد مي‌شود و در آن ارائه اطلاعات، شفافيت بيشتر عملکرد مديران شركتها خواهد شد. همچنين  با ارائه گزارش های مالی دوره ای تحت نظر حسابرسان معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار، سهامداران و سایر سرمایه گذاران به اطلاعات حسابرسی شده دسترسی پیدا می کنند.

•  بهره گيري از امکان وثيقه گذاري سهام و اخذ ساده تر تسهيلات بانکي 

با توجه به اينکه هم اکنون بانکها فقط سهام شرکتهاي بورسي را به عنوان وثيقه براي ارائه تسهيلات قبول مي کنند ،پس از پذيرش سهام شرکتها در فرابورس، امکان وثيقه گذاري سهام و اخذ تسهيلات بر روي سهام شرکت  های پذیرفته شده در این بازار هم امكان پذير می شود. چون با پذيرش سهام شرکت درفرابورس ، يک مرجع رسمي بر انجام معاملات شرکت نظارت دارد و قیمت سهام در شرایط عادلانه عرضه و تقاضا تعیین می شود، لذا سیستم بانکی با شرایط ساده تری اقدام به وثیقه گرفتن سهام شرکت می کند. زیرا در صورت وثيقه شدن سهام، امکان انجام معامله بر روي آن وجود ندارد و ارزش گذاری سهام وثیقه شده از سوی یک مرجع رسمی به نام فرابورس صورت گرفته است.

• معرفي شرکت و محصولات به طيف وسيعي از اقشار جامعه و افزايش اعتبار شرکت

با توجه به اينکه فرابورس و بازار سرمايه مخاطبان گسترده ای دارد، ورود شرکت به بازار سرمايه موجب آشنايي قشر وسيعي از مصرف کنندگان با خريداران کالا و خدمات شرکت مي شود وبی شک مخاطبان شرکت را افزايش خواهد داد.

• صدور اوراق مشارکت و گواهی سپرده

در حال حاضر پذیره نویسی اوراق مشارکت و گواهی سپرده در شبکه بانکی هزینه های زیادی را برای ناشردر بر دارد،چراکه بخش قابل توجهی از منابع حاصله می بایست نزد بانک برای باز‌خرید اوراق سپرده گذاری شود وخریداران نیز از بازار دست دوم این اوراق بی بهره هستند.

فرابورس تمهیدات لازم برای پذیره نویسی وانتشار اوراق مشارکت وابزار های مالی خاص برای تامین مالی پروژه های موردنظر در فرابورس اندیشیده است . از این رو انتشار اوراق مشارکت و گواهی سپرده سرمایه گذاری خاص درفرابورس وانجام معامله دست دوم این اوراق در فرابورس هزینه تامین مالی ناشر را به شدت کاهش می دهد وسرمایه گذاران را از یک بازار نقد پذیر و قابل اتکا برخوردار می کند.

•  پيش بيني فرايند ساده خروج  از فرابورس

در صورتي که به هر دليل سهامداران عمده شرکتي تصميم بگيرند،  شرکت خود را از فرابورس خارج کنند. در دستورالعمل پذيرش ساز و کاري به اين منظور در نظر گرفته شده است  که با گذراندن فرآيند مشخصي امکان خروج ازاین بازار وحتي تبديل شرکت به شرکت سهامي خاص به سادگي امکان پذير خواهد بود .

درمان آسیب وکشیدگی مچ پا


1- استراحت : هر اندازه که ممکن باشد،به اندام آسیب دیده خود در 24 ساعت اول پس از آسیب استراحت دهید

2- یخ : از یک کیسه محتوی قطعات کوچک یخ که انرا لای یک حوله پیچیده اید ،در ناحیه آسیب دیده  استفاده کنید و آنرا روی موضع متورم قرار دهید . یخ رابیش از 20 دقیقه در هر مرحله استفاده نکنید ،زیرا در بافتها ایجاد آسیب  می کند. میتوانید چند بار در روز اینکار راتکرار کنید. استفاده از یخ باعث کاهش تورم ودرد می شود.

3- کمپرسیون وبانداژ فشاری: استفاده از بانداژحمایتی اغلب مفید است وباعث کاهش درد وتورم می شود. بااینحال در استراحت طولانی مدت باید انرا باز کرد. در این مورد از پزشک متخصص طب فیزیکی بخواهید شما را راهنمائی کند.
4- بالابردن پا: بالا نگه داشتن  اندام آسیب دیده وقرار دادن ان روی یک چهارپایه یا بالش به کاهش ورم کمک می کند.

درمان  آسیب وکشیدگی مچ  پا وقوزک پا پس از 48 ساعت اول

دستورات زیر را انجام دهید:
1- حرکت: ورزشهای  حرکتی ملایم از سفت شدن اندام ومچ پای آسیب دیده شما جلوگیری خواهدکرد این ورزشها را درحدی که درد ، شما را آزار ندهد انجام دهید.  اگر سوالی در این مورد دارید،ازمتخصص طب فیزیکی وتوانبخشی یا دستیار او بخواهید این ورزشها را به شما اموزش دهد.

2- یخ: از کیسه محتوی یخ ،چند بار در روز به همان روشی که در بالا توضیح داده شد استفاده کنید.

3- کمپرسیون: از بانداژفشاری به روشی که در بالا توضیح داده شد استفاده کنید. از پزشک متخصص طب فیزیکی وتوانبخشی یا دستیار او بخواهید نحوه استفاده از بانداژفشاری را برای شما توضیح دهد.

4- بالا نگهداشتن اندام آسیب دیده: مچ پای خود را به روشی که در بالا گفته شد،بالاتر از سطح قلب قرار دهید .اینکار به کاهش تورم کمک می کندو بهبودی را سرعت می  بخشد.

درجه بندی آسیب وکشیدگی مچ وقوزک پا:
برحسب شدت آسیب، کشیدگی رباطهای مچ پا به سه درجه تقسیم میشود.

آسیب وکشیدگی درجه1 : کشیدگی جزئی وجود دارد،پارگی خفیف رباطها(لیگامانها) در قوزک خارجی مچ پا،بدون ناپایداری مفصل یاناپایداری جزئی مفصل،درد ملایم،تورم اندک،درجاتی ازسفتی مفصل مچ پا یا  درجاتی  ازناتوانی در پیاده روی یا دویدن وجود دارد.

آسیب وکشیدگی درجه2 : پارگی متوسط فیبرهای رباطها(لیگامانها)،درجاتی از ناپایداری وبی ثباتی مفصل مچ پا،درد متوسط تا شدیدودشواری در راه رفتن،تورم وسفتی در مفصل مچ پا  وقوزک، کبودی مختصری  دیده می شود.

 پارگی کامل یک رباط(لیگامان) درحه 3: ناپایداری  واضح مفصل مچ پا، در ابتدای آسیب وجود درد شدید وپس از مدتی هیچ دردی وجود ندارد،تورم شدید،کبودی  وخونمردگی  وسیع

اگر ورزشهایی که متناسب با میزان تحمل درد شما توصیه شده را رعایت کنید ،پس از مدتی علائم آسیب در مچ پای تان بهبود خواهد یافت. اگر احساس میکنید که آسیب ،بهتر نشده با متخصص طب فیزیکی وتوانبخشی مشورت کنید. او شما را راهنمائی  ودرمان خواهد کرد.

ورزشهای زیر باید  هر بار10 مرتبه و3تا4 بار روزانه تکرار شود این ورزشها بطور کلی گفته شده و باید با متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در مورد انجام  هرکدام مشورت نمایید.

1- ورزش پمپ مچ پا: در حالیکه نشسته اید و زانوها و پاهایتان مستقیم است، پاهای خود را از ناحیه  مچ  به بالا وپائین حرکت دهید.
2- در حالیکه نشسته اید وزانوها وپاهایتان مستقیم است، حوله ای دور پای آسیب دیده قرار داده و از حوله برای کشیدن پا به سمت بدنتان استفاده کنید.
3- روی هر دو پا بایستید، بر روی پنجه پاهایتان   بایستیید  با قدرت پنجه های پاها ،بدنتان را بالا ببرید،سپس به ارامی پاشنه های پاهایتان را پائین بیاورید. اگر لازم است  ،دستان خود  را به جائی بگیرید تا بزمین نخورید.

4- بر روی یک پا بایستید. در این حالت سعی کنید تعادل خود رابمدت یک دقیقه حفظ کنید.
5- روشهای طب فیزیکی وتوانبخشی در درمان آسیب وکشیدگی مچ وقوزک پا.
6-  اگر پزشک شما لازم بداند شمارا برای انجام فیزیوتراپی معرفی خواهد کرد.
7-  نکته ضروری: اگر هر کدام از ورزشهایی که در بالا گفته شد باعث بدتر شدن یا شدت یافتن درد شد ،ادامه ندهید وبرای ادامه درمان به پزشک طب فیزیکی وتوانبخشی مراجعه کنید

سینوزیت

عوارض سینوزیت اغلب در موارد سینوزیت درمان نشده یا بد درمان شده دیده میشود . در موارد سینوزیت حاد ممکنست عفونت از محدوده بینی و سینوس خارج شده و نواحی مجاور مثل چشم و یا مغز را درگیرکند . این عوارض ممکنست به قیمت جان بیمار تمام شود .سینوزیت مزمن در اکثر موارد سبب مرگ نمیشود ولی به شدت باعث پایین آمدن کیفیت زندگی میشود که توضیح داده خواهد شد .

عوارض چشمی
گسترش عفونت به چشم از عوارض مهم بوده ودر بچه ها بیشتر دیده میشود . در طی چند روز از شروع سرماخورگی ، تورم پلکها شروع میشود .چشم حالت برجسته و بیرون زده پیدا میکند . بتدریج بینایی کاهش یافته وچشم توانایی حرکت را از دست میدهد و سرانجام نابینایی بی بازگشت ایجاد میشود .

عوارض مغزی
گاهی عفونت درمان نشده سینوس به مغز میرسد .علایم بصورت سردرد شدید وتب میباشد .تشنج ،هیجانزدگی و در نهایت خواب آلودگی وکوما ایجاد میشود .در صورت عدم درمان فوری ،مرگ حتمی است .

اختلال بویایی
از عوارض شایع سینوزیت میباشد و سبب اختلال در درک مزه غذاها میشود وبیماران از خوردن غذا لذت نمیبرند .بیمارانیکه دچار اختلال شدید بویایی میشوند ،در معرض خطر بازماندن شیر گاز یا سوختن غذا هستند چون وجود دود یا موادآلوده کننده در محیط را درک نمیکنند .

تغییر شکل صورت
پولیپ بینی که گاه در جریان سینوزیت دیده میشود در موارد شدید ممکنست سبب پهن شدن بینی و تغییرات چهره شود .

ضعف مزمن و خستگی
سینوزیت مزمن از علل شناخته شده خستگی مزمن میباشد .

بوی بد دهان
سبب کاهش اعتماد بنفس و عدم حضور در فعالیتهای اجتماعی میشود .

خلط مزاحم
احساس دایمی خلط و نیاز به دفع آن از مهمترین عوارض اجتماعی بیماری است .

محدودیت در فعالیتهای جسمی
خستگی زودرس و کم آوردن نفس شایع است .

توصیه‌های کلی در مورد تغذیه

 تغذیه سالم به معنای مصرف مقدار مناسب از تمام گروه های غذایی برای داشتن یک زندگی سالم است یک رژیم غذایی مناسب و خوب یک شیوه زندگی تغذیه ای سالم، مروج سلامت خوب است  و باید تمام گروه های غذایی را شامل شود زیرا یک گروه غذایی نمی تواند تمام نیازهای تغذیه ای فرد را برآورده کند خوردن صبحانه منظم به کنترل وزن کمک می کند

یکی از روش های نادرستی که مردم برای کاهش وزن انتخاب می کنند و از آن کمک می گیرند، حذف وعده های غذایی است. بعضی صبحانه را کنار می گذارند و تعداد کمی هم ناهار نمی خورند. خیلی هم با حذف شام می خواهند به این هدف برسند. در صورتی که حذف وعده های اصلی و کاهش تعداد آنها به یک یا دو وعده در طول روز به هیچ عنوان نمی تواند شما را به این هدف برساند.

توصیه‌های کلی در مورد تغذیه و روزه داری 

- به هیچ وجه وعده سحری را حذف نکنید. نخوردن سحری موجب سردرد، دردهای عضلانی و بوی بد دهان می‌شود. روزه‌داران باید سحری را مانند صبحانه کامل یا یک ناهار سبک میل کنند.

- پرخوری در هنگام سحر نه تنها از احساس گرسنگی در ساعات انتهایی روز جلوگیری نمی‌کند بلکه در ساعات ابتدایی بعد از سحر فشار زیادی را به معده و دستگاه گوارش فرد وارد می‌کند که موجب سوءهاضمه، درد و نفخ معده می‌شود.

- در وعده سحری از خوردن غذاهای خشک و غذاهای پرادویه خودداری کنید، زیرا باعث عطش زیاد و ترش کردن در طول روز می‌شود. مصرف سس مایونز، خامه، سوسیس و کالباس نیز در سحری و افطار مناسب نیست.

- نوجوانان باید در وعده سحری به مقدار کافی غذا بخورند و از آب میوه‌های تازه چون هویج و گوجه‌فرنگی در فاصله افطار تا سحر به میزان زیادی استفاد کنند. آب سبزی‌ها و میوه‌ها به تدریج در معده و روده جذب می‌شود و در این صورت شخص دیرتر احساس تشنگی می‌کند.

- بهتر است کشمش و خرما جایگزین زولبیا و بامیه شود.

- مصرف زیاد آب به هنگام افطار سبب اختلال در هضم مواد غذایی می‌شود.

- معده خالی در هنگام افطار تحمل غذای سنگین را ندارد بنابراین از پرخوری در هنگام افطار خودداری کنید.

- بهتر است به جای مصرف غذاهای چرب و سرخ شده از غذاهای آب پز و بخارپز استفاده کنید.

- شایع‌ترین مشکل گوارشی در روزه‌داران ابتلا به یبوست است که با رژیم غذایی مناسب و مصرف آب به میزان کافی بین وعده‌ افطار تا سحر و مصرف میوه و سبزی تازه نظیر آلو، انجیر، برگه هلو، زردآلو و قیسی می توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد. مصرف خورشت‌های ملین مانند خورشت آلو و دیگر خورشت‌های سبزی دار نیز مفید است.

- به منظور پیشگیری از سوزش سر دل از دراز کشیدن بلافاصله بعد از افطار خودداری شود.

- توصیه می‌شود روزه‌داران از مصرف تنقلات در فاصله افطار تا سحر پرهیز کنند. این قبیل مواد دیرهضم هستند و سبب می‌شوند که به هنگام سحر به دلیل پری معده میل به غذا کاهش پیدا کند.

- افرادی که بیماری‌های مزمن مانند دیابت، بیماری‌های قلبی و عروقی، نارسایی کلیه و نوسانات شدید فشار خون دارند باید با پزشک معالج خود مشورت کرده و در صورت صلاح‌دید پزشک روزه بگیرند

ما از فردی که برای نخستین بار به ما مراجعه می کند، می پرسیم که چه خوراکی هایی در سفره غذایی خانواده آنها جای دارد تا متوجه شویم که او اهل غذاهای سنتی است یا فرنگی! سپس در بدو ورود و آغاز برنامه رژیم درمانی، برای اینکه فرد از رژیم خسته یا دلزده نشود، حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد از خوراکی هایی که خودش می خورد را در برنامه غذایی اش می گنجانیم. حالا اینکه خیلی ها می بینند تقریبا اولین برنامه رژیمی که از متخصص تغذیه شان می گیرند
 
با دوست یا همکارشان یک جور است به خاطر این است که معمولا مردم ما غذاهای یکسانی در طول روز می خورند. مثلا اگر شما به چند تا از دوستان تان بگویید که فردا همراه خودشان یک خوراکی برای صبحانه بیاورند، به احتمال زیاد بیشتر آنها لقمه نان و پنیر می آورند و شاید تنها یکی ، دو نفر شیر و غلات صبحانه یا یک ظرف حلیم را با خودشان بیاورند.

پس می بینید که این تشابه اولیه رژیم ها به خاطر تشابه در نوع غذاهایی است که ما می خوریم. اما به طور کلی کسی حق الگوبرداری از رژیم دیگری را ندارد. چون همان طور که گفتم، رژیم هر فرد بر اساس سلیقه و خواست خودش برنامه ریزی شده و ممکن است افراد دیگر، سلیقه های غذایی متفاوت تری را نسبت به او داشته باشند و با الگوبرداری از رژیم دیگران، خیلی زود خسته شوند و اصلا قید پایین آوردن وزنشان را بزنند. بگذارید این مساله را هم با یک مثال ساده برایتان باز کنم.

فرض کنید که شما برای رژیم گرفتن و پایین آوردن وزنتان به یک متخصص تغذیه مراجعه کرده اید و او هم با پرسیدن سوالاتی متوجه شده که شما به ماکارونی بیشتر از نان یا برنج علاقه دارید و به همین خاطر و برای علاقه مند کردن شما به رژیم تان تا جایی که اجازه داشته، ماکارونی را به جای برنج یا نان در رژیم تان به عنوان منبع کربوهیدرات گنجانده است.
 
حالا اگر دوست شما که از ماکارونی متنفر است، بخواهد عین برنامه رژیم شما را انجام دهد به طور حتم ظرف مدت بسیار کوتاهی از این رژیم بدش می آید و تازه شاکی هم می شود که این دیگر چه رژیمی است! از طرف دیگر، ممکن است در آغاز رژیم، ما به فردی که روزانه ۲۲۰۰ کیلوکالری انرژی لازم دارد، یک رژیم ۱۲۰۰ کیلوکالری بدهیم، به فردی که نیازمند ۲۰۰۰ کالری است، رژیم ۱۲۰۰ کالری بدهیم و به فردی که ۱۸۰۰ کیلوکالری هم در روز نیاز دارد، بازهم یک رژیم ۱۲۰۰ کیلوکالری بدهیم.

هر ۳ این افراد، وقتی رژیم شان را با هم مقایسه می کنند، می بینند که رژیم، یکسان است اما نمی دانند که پشت پرده چیز دیگری است و ما توقع نتایج یکسان را از رژیم آنها نداریم. هرچند که ورودی کالری همه این افراد یکی است. در حقیقت، ما توقع داریم که نفر اول یک کیلوگرم، نفر دوم ۸۰۰ گرم و نفر سوم ۶۰۰ گرم وزن کم کند، چون نیازهای روزانه آنها به انرژی متفاوت است. این هم مثال دیگری بود تا شما خوب متوجه این موضوع بشوید که رژیم هر فرد مانند لباس تن، فقط و فقط مناسب خود اوست

اصطلاعات پزشكي مربوط به سيستم عصبي

اصطلاعات پزشكي مربوط به سيستم عصبي

مغز Brain (encephalon)
مخ Cerebrum
مخچه Cerebellum
بخشي از مغز که مشتمل بر هيپوتالاموس،تالاموس و اپي تالاموس مي باشد Diencephalon
بصل النخاع Medulla oblongata
بخشي از ساقه مغز موسوم به پل Pons
مغز مياني Midbrain
نخاع Spinal cord
سخت شامه dura mater
عنکبوتيه Arachnoid mater
نرم شامه Pia mater
مغز خلفي Hind brain
جسم پينه اي Corpus callousum
طاق مغزي Fornix
داس مخ (صفحه ي داسي شکلي که در شکاف طولي بين دو نيمکره قرار گرفته است) Falxcerebri
درخت زندگي Arbor vitea
کرمينه vermis


اصطلاحات آناتومیکی سيستم عصبي محيطي Peripheral nervous system:
اعصاب مربوط به سر و پشت Craniospinal nerves
سيستم عصبي سمپاتيک Sympathicus (thoracolumbar)
سيستم عصبي پاراسمپاتيک Parasympathicus (craniosacral)
سلولهاي عصبي (نورون ها) Nerve cells (neurons)
نورون هاي حسي (آورنده تحريکات) Sensory neurons (afferent)
نورون هاي حرکتي(برنده تحريکات) Motoneurons(efferent)
نورون هاي مياني(متصل کننده) Interneurons (connector)


لوب ها و شیارها:

لوب پيشاني Frontal lobe
لوب آهيانه Parietal lobe
لوب گيجگاهي Temporal lobe
لوب پس سري Occipital lobe
شيار Sulcus (sulci)
چين هاي مغز که بوسيله sulcus (شيارها ) از يکديگر جدا مي شوند Gyrus( gyri )
شيار مغزي anfractuosity
شکاف، ترک Fissure
شيار قدامي افقي مياني Anterior media f.
شيار مغزي درقاعده لوب بويايي Basirhinal f.
شيار بروکا: شياري که سومين شکنج پيشاني چپ را احاطه مي کند broca’s f.
شياري که بين لوب ميخي و لبول زباني روي سطح مياني مغز قرار دارد Calcarine f.
شيار پينه اي – حاشيه اي:
شياري که روي سطح مياني هر نيمکره مغز مابين جسم پينه اي و حاشيه سطح مغز قرار دارد Callosomarginal f.
شيار بين جداري: شياري که شکنج هاي جدار مغز را از يکديگر مجزا ميکند Interparietal f.
شيار سيلويوس: شياري عرضي که لوب هاي مياني و قدامي مغز را از يکديگر جدا مي کند Fissure of sylvius
شيار مرکزي ،شيار رولاندر:
شيار بين لوب هاي پيشاني و آهيانه اي نيمکره هاي مخ Central f. ,Rolando's f.
شيار عميقي که بين نيمکره هاي مغز قرار دارد longitudinal
شيار ورنيکه: شياري که لوب هاي آهيانه اي و گيجگاهي را از لوب پس سري جدا مي کند Wernicke’s f.
شيار مغزي دوشاخه اي که يک تنه ي مشترک دارد Zygal f.



بیماری های سیستم عصبی:
پيدايش حرکات مکرر ، غيرارادي ،کند وزياد(پيدايش حرکات بي هدف تقريبا به شکل کرم در دست و پا که معمولا ناشي از ضايعات مغزي است) athetosis
لرزش ،يک نوع آريتمي و حرکات متناوب که مکن است درهر قسمت بدن ايجاد شود tremor
کندي حرکات دست و پاها Essential tremor
قطع ارتباط عصب با يک عضو يا بخش denervation
تخريب يا ازدست رفتن غلاف ميلين يک يا چند عصب ميلوليزه نام دارد demylination
سيرنگوميلي:
سندرومي با پيشرفت آهسته و اتيولوژي متغير که درآن حفراتي در قطعات مرکزي نخاع وعموما درناحيه گردن ايجاد ميشود syringomyelia
فراموشي، اختلال بيمارگونه درخاطره amnesia
پارکينسونيسم، گروهي از اختلالات عصبي که با هيپوکينزي ،لرزش و سفتي عضلاني شناخته ميشود parkinsonism
بيماري هانتينگتون
يک بيماري ارثي که دراثر نقص در يک ژن ايجاد ميشود Huntington’s disease
خونمردگي ، کوفتگي مغز cerebral contusion
نقص در کار ستون فقرات Amyelineuria
آتروفي نخاع ، کوچک شدن نخاع شوکي Amyelotrophy
نقص عقل ،فقدان هوش ، نقص در عمل مغز با درجات مختلف که اغلب مادرزادي است amentia
نقص عقلي همراه با ضايعات پوستي در صورت و پوست سر Nevoid amentia
آپراکسي، ناکاري:
عدم توانايي در به کاربردن اشيا به طور صحيح که اين وضعيت معمولا به علت ضايعات قشر مغز است apraxia
بي حرکتي ناشي از درد عضلاني شديد a. algera
آپراکسي بي حرکتي ،ناتواني در انجام دادن حرکت ارادي Akinetic a.
آپراکسي فراموشي : ناتواني در انجام حرکتي که دستور داده شده به علت به خاطر نياوردن اصل دستور Amnestic a.
آپراکسي تحريکي :ناتواني در بکار بردن درست يک شيئ Innervations a. , motor a.
آپراکسي ادراکي :ناتواني در بکار بردن درست يک شيئ به علت درک نکردن هدف مورد نظر Sensory a.
ضعف و ناتواني asthenia
مياستني گراويس : نوعي فلج عضلاني مزمن و پيشرونده بدون آتروفي Myasthenia gravis
حمله ناگهاني يا عود يک بيماري Seizure
سندروم بنديکت : فلج يک طرفي عصب محرک مشترک چشمي (زوج 3 ) با لرزش هاي خشن اندام هاي طرف مقابل که در نتيجه ي ضايعه مغز مياني است Benedikt’s syndrome
سکته stroke
گروهي از بيماري ها که با تجمع پروتئن هايي غير محلول در ارگان ها و با اختلال عملکرد ارگان مشخص ميشود amyloidosis
آنوريسم : اتساع موضعي ديواره يک شريان aneurysm
آفازيا : نقص يا از دست رفتن قدرت بيان و تکلم aphasia
آستروسيتوما : تومور متشکل از آستروسيت ها (يک سلول نوروگلي با منشا اکتودرمي بازوائوفيبروز) astrosytoma
گيجي confusion
کما : حالت بيهوشي شديد ، اغما coma
زوال عقل dementia
التهاب مغز encephalitis
گليوما : تومور گره هاي عصبي glioma
آب آوردن سر hydrocephalus
مربوط به نتيجه حاصل از يک ضربه که در محل مقابل نقطه برخورد به وجود مي آيد مثلا در جمجمه contrecoup injury
تشنج convulsion
ايجاد چرک يا آبسه در بافت مغز Encephalopyosis
انسفالوسل : فتق بخشي از مغز و پرده هاي منن‍‍‍‍‍ژ از طريق نقص مادرزادي ،تروماتيک يا به دنبال جراحي encephalocele
سنگ مغزي Encephalolith
نرم شدن بافت مغز Encephalo malacia
يک بيماري ويروسي اسب ها که به انسان سرايت ميکند وبه صورت مننگوانسفاليت تظاهر ميکند western equine(WEE)
نوعي انسفاليت اپيدميک است که توسط فلاوويروس ها ايجاد شده واز راه گزش پشه منتقل مي شود. اين بيماري در آسياي شرقي و جنوبي و جزاير آن ديده مي شود Japanese B E
مالتيپل اسکلروزيس: يک بيماري خودايمني است که بافت چربي به نام ميلين که اطراف فيبرهاي عصبي هستند ازبين مي رود Multiple sclrosis (MS)
داء الرقص ، کره : بيماري عصبي که با حرکات غير ارادي نامنظم مشخص مي شود (در اين بيماري حتي حرکات ارادي نيز ناگهاني است) chorea
نوعي کره بدخيم که با ماني همراه بوده و اغلب کشنده است Chorea insaniens
داء الرقص تقليدي : کره اي که به علت تقليد ايجاد مي شود Chorea mimetic
کره سيدنهام : کره معمولي و بدون عارضه Sydenham’s chorea
کره هانتينگتون : ضايعه اي پيشرونده و ارثي که با حرکات نامنظم ، اختلال تکلم و نقص عقل مشخص مي شود Huntington’s chorea
شيدايي بل ، ماني حاد هذياني:
سايکوز شديدي که در آن هذيان با فعاليت سايکوموتور ماني ترکيب مي شود و قبل از پيدايش الکتروشوک مهک بوده است Bell’s mania
از دست رفتن حس و پارستزي : التهاب چند عضله با هم همراه با از بين رفتن رفلکس ها polyneuromyositis
سکته کاذب : حالتي شبيه آپوپلکسي (سکته) ولي بدون خون ريزي Pseudo apoplexy
سايکونوروز : اختلال فکري با مبدا رواني که نشانه هاي بيماري هاي عملي را در اعصاب ايجاد مي کند psychoneurosis
کوتاهي سر clino cephaly
درد تحريکات ضربه اي nociperception
ناهنجاري مادرزادي دست و پا peromelia
ناتواني در سخن گفتن بعلت ضايعه مرکز گويايي aphemia


اقدامات:
بريدن بافت مغز encephalotomy
نوعي راديوگرافي از فضاهاي محتوي مايع در داخل جمجمه که به دنبال کشيدن مايع نخاعي و تزريق گاز ديگري انجام مي شود encephalography
اندآرترکتومي : شايع ترين عمل جراحي براي درمان بيماران با سابقه ايسکمي گذراي مغزي carotid endarterectomy
خرد کردن عصب neurotripsy
برش عرضي قطعات نخاع Transection of spinal cord tract
جايگزين کردن صفحه جمجمه replacement of skull plate
ترفين :مته اي که براي سوراخ کردن دايره اي يا دکمه مانند جمجمه بکهر مي رود trephine
کاهش فشار درون جمجمه از راه ايجاد دريچه و قطع سخت شامه decompression
تخليه لخته هاي خوني که به علت عبور خون از ديواره رگ ها و تجمع آن در بافت ايجاد شده از داخل جمجمه Drainage of an intracerebral hematoma
برداشتن نيمکره مغز hemispherectomy
برطرف کردن تمام مواد بيروني و ضدعفوني کردن بافت هاي آلوده و از کار افتاده مغز Debridement of the brain
برداشتن و قطع رويش هاي زايد يا ساير مواد از ديواره بطن ها و يا مغز به وسيله کورت يا قاشقک curettage
جراحي پلاستيک جمجمه cranioplasty
منحرف کردن مسير سياهرگ بطني پايين که از لوب گيجگاهي مي آيد به خارج از جمجمه extra cranial ventricular shunt
ايجاد ارتباط بين يک بطن مغز براي زهکشي مايع مغزي نخاعي به منظور درمان هيدروسفالي ventriculostomy
برش طناب نخاعی chordtomy
تکنیک جراحی استرئوتاکسیک برای ایجاد ضایعاتی در گلوبوس پالیدوس به منظور درمان اختلالات اکستراپرامیدال pallidotomy
کاتریزاسیون ( سوزاندن)عروق خونی کوروئید در نرم شامه cauterization of choroid plexus
کاشتن محرک های عصبی داخل جمجمه ای Implantation of intracranial neurosimulators


اصطلاحات اختلالات رفتاري:
اضطراب، نگراني anxiety
حالتي از بي قراري که منجر به تغيير وضعيت پاها مي شود Anxieties tibia rum
تشويش بي دليل:نگراني و اضطراب بدون علت خاصي Free-floating anxiety
ترس تنهايي:نگراني و ترس حاصل از دور شدن اشخاص مورد علاقه و اطرافيان که در اطفال 6 تا 10 ماه ديده مي شود Separation anxiety
خود گرايي:تمايل بيمارگونه به تمرکز افکار روي شخص خود وداشتن آرزوهاي خيالبافانه و افسانه هايي برخلاف واقعيت همراه با کناره گيري شديد و دوري از آميزش با مردم autism
اختلال دو قطبي Bipolar disorder
افسردگي depression
اختلال رواني به صورت افسردگي و اختلالات شعور dysthymia
خيال باطل ،هذيان delusion
خيال باطلي که بيمار احساس ناشايستگي و بيهودگي مي کند Depressive delusion
خود بزرگ بيني ،خيال باطلي که بيمار خيال ميکند داراي اهميت ،قدرت و سلامت است delusion Of grandeur
خيال باطلي که بيمار فکر ميکند قسمتي از بدنش را ازدست داده يا جهان موجوديت خود را از دست داده است delusion Of negation
خيال باطل نيهيليستي :
بيمار عقيده دارد خودش و بيماران ديگر به زودي از بين خواهند رفت Nihilistic delusion
بيمار تصور مي کند مورد زجر و آزار و تهمت قرار گرفته و به او آسيب رسانده اند delusion Of persecution
توهم، بيهوده انگاري hallucination
جنون ،ديوانگي، شيدايي يا سرخوشي mania
اختلال هراس،دستپاچگي Panic disorder
سندرم سازش عمومي: تمام عکس العمل هاي غير اختصاصي بدن هنگام مقابله با استرس General adaptation syndrome
سندرم هرنر:تنگ شدن مردمک ،گود رفتن چشم،تنگ شدن شکاف پلکي، پرخوني گونه وعدم تعريق در صورت،که درنتيجه ي فقدان عصب گيري سمپاتيک است Horner's syndrome
تکرار مرضي کلمات Echolalia
جاري شدن زياد کلمات بر زبان Lalorrhea
شيزوفرني (اسکيزوفرني)، جنون جواني : اختلال رواني مزمني که با از دست دادن همگامي اجتماعي ، خودگرايي، دمدمي مزاجي و انجام کار بيجا و غير مقتضي مثلا به علت وهم و خيال و فريب و دلخوشي بي اساس مشخص مي شود Schizophrenia


اختصارات سیستم عصبی:
سيستم عصبي خودکار Autonomic Nervous System ANS
پتانسيل برانگيخته شنوايي ساقه مغز Brain stem Auditory Evoked Potentials BAEP
جريان خون مغزي Cerebral Blood Flow CBF
سيستم عصبي مرکزي Central nervous system CNS
مايع مغزي نخاعي Cerebrospinal Fluid CSF
حادثه عرو ق مغزي،
ضربه مغزي Cerebro vascular Accident CVA
واکنش هاي تاندون عمقي Deep Tendon Reflexes DTR
فشار درون جمجمه اي Intracranial Pressure ICP
نورون حرکتي تحتاني Lower Motor Neuron LMN
سوراخ کردن کمر براي بيرون کشيدن مايع Lumbar Puncture Lp
هيدروسفالي با فشار نرمال Normal-pressure Hydrocephalus NPH
سيستم عصبي محيطي Peripheral nervous system PNS
پتانسيل برانگيخته جسمي -حسي Somatosensory evoked potentials SEP
حمله گذراي ايسکميک Transient Ischemic Attack TIA
نورون حرکتي فوقاني Upper motor Neuron UMN
پتانسيل برانگيخته بينايي Visual evoked potentials VEP
مالتيپل اسکلروزيس Multiple Sclerosis MS
ايسکمي گذراي مغزي Transient ischemic attact TIA


اختصارات اختلالات رفتاري:
اختلال بهم خوردن هوشياري پيش فعال Attention disturbance hyperactivity disorder ADHA
اختلال شخصيت غير اجتماعي Antisocial personality disorder APD
اختلال شخصيت مرزي Borderline personality disorder BPD
اختلال روان تي Somato form disorder SFD
اختلال استرس پس از سانحه Post traumatic stress disorder PTSD
اختلال افسردگي اساسي Major depressive disorder MDD
اختلال خلقي دوقطبي Bipolar mood disorder BMD
اختلال اسکسزو افکتيو Scchiso affective disorder SAD
اختلال وسواس جبري Obsessive compulsive disorder OCD

فرورفتگی ناخن در انگشت شبیه چیست؟

فرو رفتن ناخن در انگشت پا

 

   فرورفتن ناخن ها (onychocryptosis) که معمولا همراه با سوراخ شدن پوست است غالبا منجر به عفونت می شود. ممکن است ناخن پا بدون اینکه پوست را سوراخ کند به لبه های کناری ناخن فشار وارد کند که وضعیت دردناکی را ایجاد می کند. در این حالت معمولا میخچه یا پینه در زیر این ناحیه، در واکنش به فشار وارده تشکیل می شود.

 

 فرورفتگی ناخن در انگشت شبیه چیست؟

 

   معمولا لبه های ناخن پوست پا را بصورت عمقی سوراخ می کنند.کناره های ناخن به سختی دیده می شوند. شکل وضعیت ظاهری ناخن در همه یکسان نیست. در بعضی افراد یک یا دو طرف ناخن به داخل گوشت پا فرو رفته است و در برخی گوشه نیز ناخن پوست را سوراخ می کند. این امر منجر به ایجاد عفونت و تشکیل تاول (granulation tissue) می شود. در نتیجه انگشت ملتهب قرمز و دردناک می شود.

                                                      

 

علائم ناخن فرورونده چیست؟

 

   درد، اصلی ترین علامت این عارضه است که در ابتدا بصورت یک علامت خفیف بروز می کند. این وضعیت ممکن است بر اثر اعمال فشار از طرف ناخن و یا حتی به خاطر سوراخ شدن پوست باشد. در این وضعیت ناخن پا الزاما عفونی نشده است اما عفونت در مراحل بعدی حتما اتفاق خواهد افتاد. عفونت می تواند گسترش پیدا کند و ناخن پا را قرمز و ملتهب کند.(Paronychia). احتمال چرکی شدن انگشت هم وجود دارد.

 

چه عواملی باعث ایجاد ناخن فرورونده می شود؟

 

 

  کوتاه کردن ناخن ها بشکل ناصحیح اصلی ترین عامل است اما ضرورتا علت این عارضه نیست.

فاکتور های زیر علل این عارضه هستند:

  • اولین فاکتور شکل ناخن است - ناخن حلالی شکل که از یک سمت به سمت دیگر دارای سطح قوس دار است نسبت به ناخنی که دارای سطوح صاف است بیشتر مستعد رشد به داخل پوست است.
  • ناصحیح کوتاه کردن ناخن ها می تواند لبه ها و یا حتی گوشه های تیزی را ایجاد کند.کوتاه کردن بیش از حد ناخن نیز علت شایعی برای ایجاد این عارضه است.
  • کفش تنگ فشار بین ناخن و پوست را زیاد می کند و احتمال فرو رفتن ناخن در پوست بیشتر می شود.
  • شکل ناخن بر اثر صدمه می تواند تغییر کندکه عامل مستعد در ایجاد فرورفتگی ناخن می باشد.
  • فشاری که از طرف انگشتان مجاور به ناخن وارد می شود.

 

درمان شخصی :

 

   موثرترین روش کوتاه کردن ناخن ها بدون تشکیل لبه های تیز است. البته این کار در صورتی که سطح ناخن قوس دار باشد، مشکل است. در این موارد ترجیحا به پزشک متخصص رجوع کنید.

   تصور عامیانه ای وجود دارد که اگر انتهای ناخن را به شکل v کوتاه کنیم، مشکل فرو رفتن ناخن، به واسطه رشد لبه های ناخن به یک میزان و همراه با رشد ناخن برطرف می شو. اما این حالت اتفاق نمی افتد، زیرا شکل و الگوی رشد ناخن توسط ناحیه رشد ناخن در انگشت پا و نه انتهای ناخن تعیین می شود.

  • از پوشیدن کفش ها و جوراب های بسیار تنگ خودداری کنید
  • پای خود را تمیز نگه دارید تا از عفونی شدن ناخن ها جلوگیری شود.
  • افراد مبتلا به دیابت و گردش خون ضعیف نباید شخصا ناخن های خود را کوتاه کنند و باید به پزشک متخصص پا رجوع کنند.

 

روش های درمانی متخصصین پا :

 

درمان اولیه :

·         معمولا آنتی بیوتیک برای درمان عفونت تجویز می شود، اما تاکید زیادی بر روی آن نمی شود، زیرا علت اصلی عفونت (فرو رفتن ناخن ) هنوز وجود دارد. غالبا آنتی بیوتیک به منظور از بین بردن عفونت بعد از برداشتن ناخن، مورد استفده قرار می گیرد.

·         دکتر ماهر به سادگی و بدون ایجاد ناراحتی برای بیمار گوشه های تیز ناخن را برمی دارد. اگر ناخن بسیار دردناک شده است، ممکن است بی حسی موضعی برای برداشتن و تمیزکردن ناخن نیاز باشد.

·         بعد از این مراحل استفاده از جوراب یا بانداژ استریل به مدت چند روز برای از بین بردن عفونت کافی است، اما اگر شما دچار مشکل خاص دیگری هستید (مانند دیابت) استفاده از جوراب استریل و آنتی بیوتیک ها برای زمان بیشتری توصیه می شود.

·         گاهی اوقات حتی پس از انجام مراحل بالا هنوز درد وجود دارد که  احتمال باقی ماندن قسمتی از ناخن در قسمت های عمیق تر انگشت وجود دارد.

 

مرحله دوم:

 

   احتمال برگشت عارضه بسیار زیاد است که معمولا در اولین رشد دوباره ناخن اتفاق می افتد. این امر عمدتا به خاطر شکل ناخن است (هلالی شکل). با وارسی و کنترل توسط خود شخص احتمال برگشت عارضه کمتر می شود.

 

 

درمان جراحی:

 

  • اگر وضعیت ناخن فرورونده بسیار وخیم و آزاردهنده است و یا درمان های مراقبتی امکان پذیر نیست و یا تاثیر مطلوب را نداشته اند، گزینه جراحی موضعی مطرح می شود .جراحی موضعی یک رزش نسبتا ساده است و در درمان طولانی مدت بسیار موفقیت آمیز بوده است.
  • روش های جراحی متفاوتی می تواند توسط جراح متخصص پا مورد استفاده قرار بگیرد. تقریبا تمامی این روش ها با استفاده از بی حسی موضعی در داخل مطب قابل اجرا هستند.
  • در اغلب موارد قسمتی از ناخن که به داخل انگشت فرو رفته است برداشته می شود. در موارد شدیدتر که ناخن هلالی شکل نیز هست کل ناخن برداشته می شود.
  • بعد از اینکه ناخن برداشته شد به دلیل وجود سلول های رویشی در قسمت ریشه ناخن دوباره ناخن جدید رشد می کند مگر اینکه روشی برای حذف آن انجام شود. معمولا از اسید برای از بین بردن سلول های رویشی و جلوگیری از رویش مجدد ناخن استفاده می شود . سایر روش ها برداشتن جراحی سلولیها و یا استفاده از لیزر می باشد. به دلایلی احتمال برگشت در چند درصد از موارد وجود دارد.
  • به طور کلی بعد از عمل استراحت و بالا نگه داشتن عضو برای چند ساعت توصیه می شود.روز بعد شما می توانید به سر کار یا مدرسه بروید. تا دو هفته از انجام فعالیت بدنی شدید مانند دویدن خودداری کنید. استفاده از یک کفش با پنجه باز مثل صندل به منظور حذف فشار از ناحیه انگشتان در روند بهبود بسیار موثر خواهد بود.

 

فرورفتگی ناخن در گوشت

یکی از بیماری‌های شایع ناخن، فرورفتگی ناخن در بافت اطراف ناخن است که به نام فرورفتگی ناخن در گوشت معروف است. این حالت اکثراً انگشت شست پارا درگیر می کند، اما ممکن است سایر انگشتان را نیز گرفتار کند.در این حالت ناخن در حین رشد به بافت کناری خود فرورفته باعث ایجاد درد، تحریک بافت و تورم و عفونت  می‌شود.

 علل مختلفی در ایجاد این حالت دخیلند. اما شایع‌ترین علت آن گرفتن ناخن به شکل غلط و پوشیدن کفش‌های نامناسب و تنگ می‌باشد.هنگام گرفتن ناخن گوشه‌های ناخن نبایستی گرفته شود به عبارت دیگر ناخن به صورت مستقیم گرفته شود نه هلالی. درصورتیکه  گوشه‌های ناخن از ته گرفته می‌شود به هنگام رشد در بافت نرم اطراف ناخن گیر می‌کند و این حالت را ایجاد می کند.

پوشیدن کفش‌های تنگ نیز با ایجاد فشار کناری باعث فرورفتن ناخن در بافت اطراف می‌شود.کفش نامناسب از علل  شایع فرورفتگی ناخن است سایر علل ایجادکننده این حالت عبارتند از بارداری (پس از زایمان این حالت شایع است) مصرف داروها (مانندایزوترتینوئین) ضربه به ناخن، عفونت‌های قارچی، ناهنجاری‌های استخوانی پا، اختلالات مادرزادی ناخن

پیشگیری:
برای پیشگیری از ابتلا به این حالت بایستی از کفش‌های گشاد و راحت استفاده کرد و از پوشیدن کفشهای تنگ خودداری نمود. طرز اصلاح ناخن بایستی به نحوی باشد که گوشه‌های داخلی و خارجی ناخن بیرون از بافت اطراف باشد و گوشه‌های ناخن از ته گرفته نشود.

در تصویر سمت چپ شیوه صحیح و سمت راست شیوه غلط کوتاه کردن ناخن نشان داده شده است
درمان:
در موارد خفیف می توان با اقدامات زیر این حالت را درمان نمود.

  • در صورت عفونت بایستی آنتی بیوتیک مصرف شود.
  • قرار دادن ناخن در آب گرم و در صورت امکان فشار دادن بافت اطراف ناخن به زیر ناخن جهت کمک به بیرون آمدن ناخن از بافت اطراف
  • خشک نگه داشتن ناخن

در موارد شدید اکثراً نیاز به جراحی می‌باشد. متد‌های مختلف جراحی برای این منظور وجود دارد که بستگی به شدت بیماری به کار می رود ولی در اکثر موارد جراحی به صورت برداشتن گوشه‌های ناخن و تخریب ریشه گوشه‌های ناخن انجام می‌گیرد. در این روش گوشه های ناخن دیگر رشد نخواهند کرد در نتیجه عرض ناخن کوچکتر خواهد شد.برداشتن کل ناخن بدون تخریب ماتریکس گوشه‌ها معمولاً درمان قطعی نیست و با رشد مجدد ناخن این حالت مجدداً عود خواهد کرد.

ساختمان ستون فقرات

نخاعنخاع يا طناب نخاعي بخشي از سيستم اعصاب مركزي است. سيستم اعصاب مركزي از دو قسمت عمده يعنی مغز و نخاع تشكيل شده است.

نخاع بافت بسيار ظريفي است كه توسط تعدادي استخوان محافظت مي‌شود. به اين استخوانها مهره گفته مي‌شود. نخاع در وسط اين مهره‌ها قرار گرفته به محل قرار گرفتن نخاع كانال نخاعي گفته مي‌شود. مهره‌ها بصورت منظم بر روي يكديگر قرار گرفته‌اند. مهره‌ها ستون فقرات را ايجاد مي‌كنند كه به عنوان ستون بدن عمل مي‌كند و داراي حالت انعطاف‌پذيري مي‌باشد. بعلاوه مهره‌ها حفاظت از نخاع را نيز بر عهده دارند. ديسكها در بين مهره‌ها قرار گرفته‌اند. ديسك از موارد فيبري سفتي تشكيل شده كه در ميان آن ماده نرمتري قرار دارد. وظيفه ديسك جذب ضربه است و به ستون فقرات امكان انعطاف‌پذيري را مي‌دهد.

 مهره‌ها توسط رباطهايي بهم متصل مي‌باشند اين رباطها باعث مي‌شوند ستون فقرات حالت ايستاده به خود بگيرد علاوه بر اين امكان حركت به ستون فقرات مي‌دهند. وقتي آسيب نخاعي روي مي‌دهد اغلب اين رباطها آسيب مي‌بينند. موارد زيادي اتفاق مي‌افتد كه مهره‌ها آسيب ببينند ولي نخاع سالم بماند اما ممكن است نخاع علي رغم سالم بودن مهره‌ها، آسيب ببيند.

 

سي مهره در بدن انسان وجود دارد كه ستون مهره‌ها را قسمت‌بندي مي‌كنند. اين قسمت‌ها شبيه قسمت‌هاي نخاع مي‌باشند و شامل بخشهاي زير مي‌باشند.

 

گردني :‌7 مهره

 

پشتي (سينه‌اي) :‌12 مهره

 

كمري‌ :‌5 مهره ستون فقرات

 خاجي :‌5 مهره( اين مهره‌ها بهم چسبيده‌اند)

 دنبالجه :‌1 مهره