لکنت زبان
لکنت زبان، نوعی اختلال ارتباطی است که باعث ایجاد وقفه در توانایی فرد برای شکل‌دهی کلمات و جملات لازم به منظور برقراری ارتباط کلامی با دیگران می‌شود.
لکنت زبان برای کودکان در بین سنین 2 تا 5 سالگی عادی است و در اغلب موارد به مرور زمان برطرف می‌گردد. امّا این مشکل در برخی افراد ماندگار می‌گردد و یا حتی با بالا رفتن سن بدتر نیز می‌شود. در بسیاری موارد، لکنت زبان به عنوان یک مشکل تا پایان عمرهمراه فرد می‌ماند. لکنت زبان در صورتی که به نحو مناسبی درمان نگردد می‌تواند توانایی فرد در برقراری ارتباط را به نحو موثری مختل سازد و بر کیفیت زندگی وی تاثیر منفی بگذارد
لکنتی که کودک پذیرفته‌است. کودک در این مرحله متوجه می‌شود که برخی از حروف و کلمات را بطور غیرطبیعی تکرار می‌کند. اما به نظر می‌رسد که نگران حالت گویایی خودش نیست. کودک از این که اختلال تکلمی دارد ناراحت نبوده و رنجی نمی‌برد و کوششی هم برای رفع آن نمی‌نماید. در این مرحله، لکنت کودک معمولا همراه با اختلالات تنفسی و یا علایم و عوارض بیماری نیست. نوع لکنت کودک در این مرحله بیشتر از لکنت تکراری است و به همین دلیل در این حالت برنامه‌های گفتار درمانی موثر است.
لکنتی که کودک در برابر آن واکنش نشان می‌دهد (لکنت پس رانده) بتدریج که کودک بزرگ شده و دامنه مکالمات وسیع تر می‌شود به واسطه رفتارهای خاص و فشارهایی معمولا از سوی همسالان، والدین و معلمان متوجه کودک می‌شود، که کودک بطور قابل توجهی با تعجب و گاه همراه با دلسردی نسبت به چگونگی اختلالات گویایی خود عکس العمل نشان می‌دهد. مثلا به محض اینکه برخی از اعضای فامیل و نزدیکان و اطرافیان کودک متوجه می‌شوند که او لکنت زبان دارد، رفتارها و واکنش‌های مختلفی نشان می‌دهند. وی این واکنشها را درک کرده و بالطبع عدم اطمینان و تنش عضلانی او بیشتر می‌شود.
لکنت پیچیده و شدید بتدریج که حرکات و رفتار ضمنی همراه با لکنت به صورت غیر ارادی ظاهر می‌گردد، شدت لکنت افزایش می‌یابد. به نحوی که کودک نسبت به همه موفقیت ها و به همه کلمات و همه اصواتی که با عدم روانی و سلامت او در صحبت توام می‌شوند، حساسیت و نگرانی پیدا می‌کند. در این شرایط لکنت خود، روز به روز پیچیده تر و شدیدتر می‌شود. بطوری که هر چقدر بیشتر نسبت به موفقیتها، کلمات و جملات از خود نگرانی و ترس نشان می‌دهد، لکنت او بیشتر می‌شود و هر چقدر لکنت او بیشتر می‌شود نگرانی و ترس او از شرایط و موقعیتها و کلمات و اصوات افزایش می‌یابد
عوامل مؤثر بر لکنت زبان
۱- ضربه های شدید و شوکهای عاطفی و روانی
۲- احساس تهدید و ناامنی در خانواده
۳- تنبیه بدنی در مدرسه و خانه
۴- انتقاد شدید از کودک در هنگام زبان باز کردن
۵- اصرار والدینِ کودک چپ دست برای استفاده از دست راست
۶- تکرار والدین و اطرافیان در موقعی که کودک کلمات را نادرست بیان می کند.
۷- ابتلا به بیماریهای شدید عفونی
۸- آسیبهای قبل از تولد، حین تولد و دوران کودکی
در صورتی که کودک شما 5 سالش تمام شده و لکنت زبان دارد، موارد زیر می‌تواند در حل مسئله به شما کمک كند:
1 ـ اولین نکته برخوردی صمیمانه، آرام و عادی با کودک است. هیچ‌وقت برای مشکلش دلسوزی نکنید؛ با این کار به اعتماد به نفس‌اش آسیب زده‌اید.
2 ـ هرگز از نحوه صحبت کردن او تقلید نکنید؛ حتی زمانی که می‌خواهید مشکلش را برایش توضیح دهید.
3 ـ با او نحوه تنفس صحیح را تمرین کنید؛ ورود هوا از بینی و خروج آن از دهان.
4 ـ به او آموزش دهید که شمرده و آرام صحبت کند و مراقب وضعیت تنفسی خودش باشد. این کار را با او تمرین کنید. در تمرینات از کلمات و جملات ساده شروع کنید و بعد به تدریج بر دشواری آن بیفزایید.
5 ـ اگر فرصت کافی‌ای برای تمرین ندارید، از او بخواهید خودش هر روز روبه‌روی آینه تمرین‌هایی را انجام دهد.
6 ـ به او یاد دهید که در زمان صحبت، ابتدا جملات را در ذهنش مرتب کند و بعد از نظم دادن، به آرامی آنها را بیان کند.
7 ـ هیچ‌وقت به جای او صحبت نکنید؛ مشوق او برای حرف زدن باشید. از جمع بچه‌ها یا افراد آشنا شروع کنید و بعد در بیرون از خانه برای او موقعیت‌هایی را فراهم کنید که شروع‌کننده صحبت باشد تا ترس او از صحبت کردن نیز کاهش یابد.
8 ـ حس مشارکت و همکاری را در او تقویت كرده و او را تشویق به شرکت در کارهای گروهی کنید.
9 ـ مهم‌ترین و تاثیرگذارترین عاملی که باعث تداوم لكنت می‌شود، پایین بودن اعتماد به نفس است. برای حل این مشکل مسئولیت‌هایی را که می‌دانید فرزندتان از عهده آنها برمی‌آید، به او بسپارید.
10 ـ توجه داشته باشید در صورتی که مشکل كودك شدید است، بهتر است از متخصصان گفتاردرمانی کمک بگیرید.
