پاکیزگی مقدمه تقرب به خدا

نظری به تاریخچه بهداشت در جهان و آنگاه مروری گذرا بر احکام حیات بخش اسلام نشان می‏دهد که برای مسلمانان پاکیزگی مقدمه تقرب آن به خدا و کلید ذکر است. آن‏چنان که اسلام بر پاکیزگی عنایت خاص دارد نظیرش در هیچ آیینی نمی‏توان یافت. اگرچه در ادیان الهی گذشته نیز دستورهایی متضمن پاکیزگی وجوددارد، لیکن هیچ کدام از زیربنای محکم و عمیقی که در اسلام وجود دارد، برخوردار نیست.

توجه اسلام به پاکیزگی

از کلام معصومان(ع) می‏توان نتیجه گرفت پاکیزگی چه درهنگام تغذیه و چه در انجام دادن فرائض دینی مورد نظر اسلام است. شستن دست‏ها قبل و بعد از غذا خوردن، تمیز کردن بینی به عنوان یک عمل مستحب در هنگام وضو، کوتاه نگه داشتن ناخن با عنایت به این که زیر آن جایگاه شیطان است، همه و همه ناشی از توجه اسلام به پاکیزگی است.

بهداشت محیط زیست

بهداشت یا سالم سازی محیط عبارت است از پیشگیری از بروز و شیوع بیمای‏ها از راه کنترل و از بین بردن عوامل محیطی که در انتقال و برقراری بیماری‏ها مؤثرند. محیط عبارت است از مجموعه عوامل خارجی که بر زندگی و تکامل فرد یا جامعه تأثیر می‏گذارند؛ مانند: آب، هوا، حیوانات، گیاهان، فرهنگ و غیره. امروزه با افزایش عوامل آلوده کننده محیط زیست، میزان آلودگی به درجه‏ای رسیده که انسان امروزی را سخت به فکر چاره اندیشی انداخته است. از این رو است که می‏بینیم اکنون در اکثر کشورهای جهان در مورد بررسی و شناخت عوامل آلوده کننده محیط زیست و جلوگیری از ایجاد بیشتر آنها اقدامات چشم‏گیر ومتعددی انجام شده است. در جمهوری اسلامی ایران نیز اداره بهداشت محیط سازمان حفاظت محیط زیست به منظور پی‏گیری همین اهداف دایر شده است و در زمینه جلوگیری از افزایش آلودگی محیط و بهسازی آن فعالیت می‏کند. به جرأت می‏توان گفت که تأثیر بهداشت محیط بر سلامت، بیشتر از عوامل دیگر است، لذا اهمیت دادن به این مهم نباید تنها در حوزه مسئولیت‏های دولتی باشد؛ بلکه باید میان مردم و دولت تقسیم شود؛ چرا که بهداشت و به ویژه بهداشت محیط، مسئولیت مشترک همه آحاد جامعه و همه کسانی است که به نحوی درتوسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور نقش دارند.

تعریف بهداشت

یکی از نعمت‏های بسیار ارزشمند پروردگار، برخورداری از جسم و روان سالم است که بهره‏مندی از آن در گرو رعایت موازین بهداشتی می‏باشد. بهداشت به معنای علم و هنرِ پیش‏گیری از بیماری‏ها، افزایش طول عمر و افزایش سطح سلامتی در انسان است.

سفارش رسول خدا(ص) به بهداشت دهان و دندان

پیامبر گرامی اسلام صلی‏الله‏علیه‏و‏آله اهمیت فراوانی به مسواک زدن می‏داد. دندان‏هایش همواره براق و سفید بود و امت خویش را هم به مسواک زدن و مواظبت از دهان و دندان دستور می‏داد. آن حضرت قبل از خواب و نیز وقتی از خواب بیدار می‏شد مسواک می‏زد. این نکته بهداشتی، در پی توصیه خدا به آن حضرت بود. ایشان می‏فرمودند: آن قدر خداوند درباره مسواک به من فرمان داد که ترسیدم بر من واجب شود. آن حضرت همچنین فرموده است: اگر نبود که بر امّتم دشوار بود، آنان را امر می‏کردم که با هر نماز، مسواک بزنند.

بهداشت و پاکیزگی در متن دستورهای دینی ماست

رسول خدا صلی‏الله‏علیه‏و‏آله سرمشق آراستگی و الگوی پاکیزگی برای مسلمانان به شمار می‏رود. مردم از مصاحبت و هم سخنی و انس با آن حضرت، لذت می‏بردند. امروزه امت اسلام می‏داند که نظم و بهداشت و پاکیزگی رهاورد غرب و اروپایی‏ها نیست، بلکه در متن دستورهای دینی و سنت‏های اسلامی‏نهفته است و بالاترین نمود آن در وجود شریف و مبارک پیامبر گرامی تجلی داشت، آن هم در آن روزگار و با کمبود آب و وسایل و امکانات.

امروز، ژولیدگی و پریشانی سزوار امت محمدی نیست. محمد صلی‏الله‏علیه‏و‏آله آینه‏ای است که چگونگی زیستن را باید در سیره و سنت او دید و همان‏گونه عمل کرد.

بهداشت محیط از طریق نهال‏کاری

طبیعت زخم‏های خویش را التیام می‏بخشد و با گیاهان دارویی‏اش موجودات را در رهایی از چنگ بیماری‏ها یاری می‏دهد. هرچند گیاهان منبع تأمین درصد مهمی از داروها شمرده می‏شوند ولی این تنها اندکی از فواید گیاهان است. گیاهان موادی در هوا می‏پراکنند که باعث از بین رفتن بیماری‏های مختف می‏شود. به گفته دانشمندان روسی درختان کاج، گردو، بلوط موادی درهوا پخش می‏کنند که بسیاری از باکتری‏ها و قارچ‏های تک سلولی و برخی از حشرات زیانبار را از بین می‏برد. در آن کشور برای مبارزه با بیماری سل، مبتلایان را به مناطقی که جنگل‏های کاج دارد می‏فرستند. روشن است که بسیاری از ما نمی‏توانیم در بخش‏های تخصصی درمانی سودمند باشیم ولی این حقیقت مسئولیت ما را کاهش نمی‏دهد. همه ما می‏توانیم دست‏کم چند نهال بکاریم و با این کار، به بهداشت خود و محیط زندگی، یاری رسانیم و از آلودگی هوا بکاهیم