نظافت نیمی از ایمان است.

در روزگاری که بشریت در لجنزار جهل دست و پا می‏زد و از تمدن و علم و دانش و بهداشت خبری نبود، رهبران اسلام، تعالیمی را به مردم ارائه دادند که از پیشگاه ذات پروردگار سرچشمه گرفته بود. آن مردان الهی شعار النّظافةُ مِن الایمان را به گوش جهانیان رساندند و اِنّ اللّه‏َ یُحِبُّ التّوابینَ وَ یُحِبُّ المُتَطَهّرین را اولین قدم پاکی جسم و جان معرفی فرمودند بدون شک یکی از کسانی که پیام‏های بهداشتی و پاکیزگی را به مردم ابلاغ کردند،اسوه فضیلت و تقوا،حضرت علی علیه‏السلام بود. آن حضرت همواره مردم را به نظاقت تشویق می‏کرد و می‏فرمود: حمام خانه خوبی است که گرمی آن، انسان را به یاد آتش غضب خداوند می‏اندازد و چرک بدن را هم از بین می‏برد. در سخنی دیگری آن گرامی‏فرمود: الطُّهرُ نصفُ الایمان؛ یعنی پاکیزگی نیمی از ایمان است.

پاکیزگی مسلمانان در قرون وسطی

در طول تاریخ مسلمانان از پاکیزه‏ترین ملل عالم به شمار می‏آمدند. در کتاب زندگی مسلمانان در قرون وسطی که از فرانسه به فارسی ترجمه شده، مولف وضع کشورهای اسلامی‏را در قرون دهم تا سیزدهم میلادی، به تفصیل بیان کرده، می‏نویسد: «پس از ظهور اسلام، استفاده از حمام‏های عمومی رواج یافت و دیری نپایید که عده از مسلمانان به ساختن حمام‏های بزرگ همت گماشتند. در شهرها، هر کوچه یک یا دو حمام داشت و در قصبات و دهکده‏ها معمولاً حمام‏ها درجوار مسجدها قرار داشت. در قرن دوازدهم بغداد در حدود پنج هزار و قاهره 1170 حمام داشت».

توصیه اسلام به نظافت لباس

اسلام درباره پاکیزه نگه داشتن لباس تأکید بسیار کرده و مردم را به نظافت ظاهر دعوت کرده است. پیامبر گرامی‏اسلام صلی‏الله‏علیه‏و‏آله می‏فرماید: هر کس لباسی برای خودتهیه کرد، باید همیشه آن را پاکیزه نگه دارد. لباس‏های رنگین، به خصوص رنگ‏های تیره، چرک و آلودگی را نمایان نمی‏سازد و در نتیجه ممکن است مدت‏ها انسان لباس کثیف پوشیده باشد و خود بی‏اطلاع باشد. از این رو رسول گرامی‏اسلام صلی‏الله‏علیه‏و‏آله می‏فرماید: در میان لباس‏های شما هیچ کدام بهتر از لباس‏های سفید نیست. برای پوشیدن، لباس سفید انتخاب کنید.

اسلام و پاکی تن و روان

دین مقدس اسلام به باب نظافت و بهداشت توجه بسیار کرده و مردم را به پاکیزگی تن و پاکی روان، به موازات یکدیگر دعوت کرده است. قرآن کریم می‏فرماید: اِنَّ اللّه‏َ یُحِبُّ التَّوابِیْنَ وَ یُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِینَ؛ یعنی خداوند کسانی را که پشیمان می‏شوند و روان خود را شتسشو می‏دهند و نیز کسانی را که جسم خود را از آلودگی حفظ می‏کنند دوست می‏دارد. اگر در تعالیم اسلام دقت کنیم، می‏بینیم که آلودگی‏ها به دو قسم تقسیم شده‏اند و شستشوی آنها هم به دو صورت انجام می‏گیرد. یکی آلودگی‏های ظاهری است که با آب، آتش، آفتاب، استحاله و مانند آن پاک می‏شود. دوم آلودگی‏های معنوی که به‏گونه دیگری باید به پاک کردن آنها همت گماشت؛ مثلاً کسی که به مسلمانی تهمت و افترا بسته و حیثیت و آبروی او را به خطر افکنده است باید رضایتش را فراهم کند. کسی که به مال دیگری تجاوز کرده و حق او را برده، یا کسی که از راه قمار اموال دیگران را تصاحب کرده باید اموال را به صاحبانش رد کند. کسی که دیگری را فریب داده و به گمراهی کشانیده باید او را از گمراهی، به راه راست برگرداند و سپس از کارهای ناپسند خود به درگاه ایزد متعال توبه کند؛ یعنی تصمیم بگیرد که دیگر گرد زشتی‏ها و پلیدی‏ها نگردد و کارهای گذشته را تکرار نکند. قرآن کریم در آیه اِنَّ اللّه‏َ یُحِبُّ التَّوابِیْنَ وَ یُحِبُّ الْمُتَطَهَّرِینَ به همین دو موضوع اشاره فرموده است. از این آیه دریافت می‏شود کسانی که در پاکی روان و پاکیزگی جسم خود می‏کوشند و وظایف خویش را انجام می‏دهند، آنها دوستان خدایند و خداوند هم آنان را دوست دارد.