رعایت نظافت در اطفال

پاکیزگی اطفال از نظر اسلام در درجه اول اهمیت قرار دارد؛ زیرا جای تردید نیست کودکی که پاکیزه باشد با سلامتی و بهداشت هم آغوش است و پاکیزه نگه داشتن بدن، روح را نشاط و ذهن را صفا و هوش را بیداری می‏بخشد. کودک کثیف همواره پژمرده و کسل به نظر می‏رسد و در معرض بیماری‏های گوناگون قرار دارد، از همین رو بخشی از قوانین بهداشتی اسلام به نظافت و شستشوی کودکان اختصاص دارد؛ به عنوان نمونه نوزاد را در اولین ساعات حیات باید با آب پاکیزه استحمام داد. پدر و مادر موظفند نسبت به نظافت و شتسشوی کودک و پاکیزگی رختخواب و لباس و اسباب بازی او، کمال مراقبت را بنمایند. زمانی که کودک به سن شش سالگی رسید، باید شستن دست و صورت را به او یاد دهند تا او شخصا از پس نظافت بر خویش برآید.

اینها همه از دقت اسلام در مسایل بهداشتی کودکان حکایت دارد. از پیامبر اکرم صلی‏الله‏علیه‏و‏آله نقل شده که فرمودند: فرزندان شما که غذا می‏خورند دست‏ها و اطراف لب‏های آنان چرب می‏شود. بنابراین پس از غذا بلافاصله باید آنها را شستشو دهید و اجازه ندهید که دست و صورت آنان جایگاه پیدایش و فعالیت میکرب‏ها شود.

اصول بهداشت در اسلام

دین مقدس اسلام حاوی قوانین حیات‏بخشی است. با توجه به قاعده «لاضَرَرَ و لاضِرارَ فِی الاسلامِ» هیچ مسلمانی اجازه ندارد که در بهداشت فردی و اجتماعی کوچک‏ترین کوتاهی کند. اصول بهداشت در اسلام آنچنان دقیق و اصولی است که عمل به آن، جایی برای سرایت امراض و انتقال میکروب‏ها باقی نمی‏گذارد و مسلمان از بیماری‏ها امان می‏یابد. امام جعفر صادق علیه‏السلام می‏فرمایند: «هر چیزی که برای بدن انسان ضرر داشته باشد، خوردنش حرام است، مگر در حالت اضطرار». هم‏چنین شهید اول، فقیه عالی‏قدر شیعه، می‏فرماید: «پرخوری مکروه است و چه بسا، اگر باعث ضرر باشد، حرام باشد». توجه به این احکام و ژرف نگری درامثال این روایات، این نکته را به ما گوشزد می‏کند که مسلمانان بایددر رعایت اصول بهداشت مصرّ و نسبت به اقوام و ملل غیر مسلمان پیشرو باشد.

توصیه‏های بهداشتی امام علی(ع)

در دین اسلام برای تک تک افرادی که در جامعه اسلامی زندگی می‏کنند وظایف بهداشتی خاصی در نظر گرفته شده است و افراد موظفند که این وظایف را نسبت به خود و دیگران مراعات کنند تا از بیماری‏ها و عوارض خطرناکی که ممکن است افراد به آن مبتلا شوند جلوگیری شود. از همین روست که حضرت علی علیه‏السلام به فرزند گرامی‏اش توصیه‏هایی بهداشتی می‏کند و از وی می‏خواهد که برای حفظ سلامتی و تندرستی خویش بدانها عمل کند. آن حضرت فرمودند: فرزندم، بر سر سفره منشین مگر آن که کاملاً گرسنه باشی و از کنار آن برنخیز مگر آن که هنوز به غذا اشتها داشته باشی. غذا را خوب بجو و چون به بستر خواب می‏روی مواظب باش شکمت از طعام پر نباشد. اگر به آنچه گفتم عمل کنی نیازی به پزشک نخواهی داشت.

نظافت، ارکان زندگی انسان

موضوع نظافت از اهم مسایل اسلامی است و بیش از 1800 آیه و روایت درباره آن وارد شده است؛ چرا که نظافت از ارکان زندگی انسان است و حیات و لذت بردن از حیات، بستگی به آن دارد. نظافت در خانه و کوچه و بازار و خیابان و اداره و مغازه ضروری و اجتناب‏ناپذیر است. نظافت با خوردن، نوشیدن، پوشیدن و حتی نفس کشیدن انسان، ارتباط دارد. از این رو اسلام نمی‏تواند از کنار چنین موضوع با اهمیتی به راحتی بگذرد و مردم را به رعایت آن سفارش نکند. در همین زمینه از پیامبر خدا نقل شده است که فرمودند: هر چه می‏توانید پاکیزه باشید؛ زیرا خداوند اسلام را بر پاکیزگی بنیان نهاده است و جز مردم پاکیزه کسی به بهشت نمی‏رود.